Progi podatkowe w Polsce. Ile trzeba zarabiać, aby wpaść w drugi próg?

Podatek dochodowy od osób fizycznych to podstawowa danina publiczna, którą ponoszą osoby osiągające dochód w Polsce. Zasady jego ustalania reguluje ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2025 r. poz. 163 z późn. zm.). Konstrukcja podatku PIT w Polsce oparta jest na progresji, co oznacza, że w zależności od wysokości dochodu zastosowanie ma inna stawka opodatkowania. Znajomość mechanizmów związanych z progami podatkowymi ma istotne znaczenie nie tylko dla pracowników, ale również przedsiębiorców rozliczających się według skali oraz doradców podatkowych i księgowych.

Czym są progi podatkowe?

Progi podatkowe to przedziały dochodów, od których uzależniona jest wysokość stawki podatkowej. System obowiązujący w Polsce przewiduje dwie stawki podatku dla dochodów opodatkowanych na zasadach ogólnych: 12% oraz 32%.

Stawka 12% obowiązuje do wysokości podstawy opodatkowania wynoszącej 120 000 zł rocznie. Po przekroczeniu tej kwoty, dochód w części ponad limit opodatkowany jest stawką 32%. Istnieje również dodatkowe obciążenie w postaci tzw. daniny solidarnościowej – 4% od nadwyżki dochodów ponad 1 000 000 zł rocznie (art. 30h ustawy ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Istotnym elementem konstrukcji podatku dochodowego jest również kwota wolna od podatku, która w 2025 roku nadal wynosi 30 000 zł. Oznacza to, że osoba, której roczny dochód nie przekracza tej wartości, nie zapłaci podatku. W powiązaniu z tym funkcjonuje mechanizm kwoty zmniejszającej podatek i jest to 3 600 zł rocznie. Przy miesięcznych zaliczkach uwzględnia się ją w wysokości 300 zł.

Progi i elementy podatkowe	Wartość i opis
I próg podatkowy	Do 120 000 zł rocznie – stawka 12%
II próg podatkowy	Powyżej 120 000 zł rocznie – stawka 32% od nadwyżki
Danina solidarnościowa	4% od dochodu powyżej 1 000 000 zł
Kwota wolna od podatku	30 000 zł rocznie – dochód zwolniony z podatku
Kwota zmniejszająca podatek	3 600 zł rocznie

Kogo dotyczą progi podatkowe?

Skala podatkowa i związane z nią progi mają zastosowanie wobec osób fizycznych, które zdecydowały się na opodatkowanie według zasad ogólnych. Dotyczy to w szczególności pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia lub umowy o dzieło oraz przedsiębiorców prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, o ile nie wybrali podatku liniowego lub ryczałtu.

Podatnicy rozliczający się według podatku liniowego (19%) lub ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych nie stosują progów podatkowych, ponieważ w tych formach opodatkowania stawki mają charakter stały i są niezależne od wysokości dochodu.

Ile trzeba zarabiać, aby wpaść w drugi próg podatkowy?

Przekroczenie drugiego progu podatkowego następuje w momencie, gdy dochód podatnika w ciągu roku przekroczy 120 000 zł. Warto przy tym pamiętać, że nie jest to granica opodatkowania całego dochodu stawką 32%. Wyższy procent stosowany jest wyłącznie do części przekraczającej wspomniany próg. Dla uproszczenia można przyjąć, że miesięczny dochód powyżej 10 000 zł brutto może prowadzić do opodatkowania według stawki 32%, jednak zawsze należy brać pod uwagę sumę dochodów z całego roku, po uwzględnieniu odliczeń składek ZUS i kosztów uzyskania przychodu.

Jak wspólne rozliczenie małżonków wpływa na progi podatkowe?

Wspólne rozliczenie małżonków, przewidziane przez art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, umożliwia korzystniejsze opodatkowanie w sytuacji, gdy dochody jednego z małżonków są istotnie wyższe niż drugiego. W praktyce polega to na zsumowaniu dochodów, podzieleniu ich przez dwa, a następnie zastosowaniu odpowiednich stawek do połowy dochodu i podwojeniu podatku.

W jaki sposób obliczyć podatek w przypadku I i II progu podatkowego? Pomocne przykłady

Sposób obliczenia podatku dochodowego różni się w zależności od tego, czy podatnik mieści się w ramach pierwszego progu podatkowego, czy przekracza ustalony ustawowo limit
120 000 zł. Zgodnie z art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podatek dochodowy pobiera się od podstawy jego obliczenia według następującej skali podatkowej:

Podstawa obliczenia podatku w złotych		Podatek wynosi
ponad	do
	120 000	12% minus kwota zmniejszająca podatek 3600 zł
120 000		10 800 zł + 32% nadwyżki ponad 120 000 zł

Przykład 1 – dochód roczny 90 000 zł (I próg podatkowy):

Podatnik rozliczający się według skali podatkowej osiągnął w ciągu roku dochód w wysokości 90 000 zł. Ponieważ nie przekroczył progu 120 000 zł, obowiązuje stawka 12%.

Obliczenie podatku:

90 000 zł × 12% = 10 800 zł
Kwota zmniejszająca podatek: 3 600 zł
Podatek należny: 10 800 zł – 3 600 zł = 7 200 zł

Przykład 2 – dochód roczny 150 000 zł (przekroczenie II progu podatkowego):

W tym przypadku podatek należy wyliczyć z zastosowaniem dwóch stawek. Pierwsze 120 000 zł opodatkowane jest według stawki 12%, a nadwyżka – czyli 30 000 zł – według stawki 32%.

Obliczenie:

120 000 zł × 12% = 14 400 zł
Kwota zmniejszająca: 3 600 zł
Część I progu: 14 400 zł – 3 600 zł = 10 800 zł
Część II progu: 30 000 zł × 32% = 9 600 zł
Podatek łącznie: 10 800 zł + 9 600 zł = 20 400 zł

Przykład 3 – wspólne rozliczenie małżonków:

Małżeństwo  w roku 2025 uzyskało łącznie 212 000 zł dochodu. Mąż zarobił 160 000 zł, żona 52 000 zł. Dzięki wspólnemu rozliczeniu możliwe jest zsumowanie dochodów i podzielenie ich na pół:

212 000 zł / 2 = 106 000 zł

Tak ustalona kwota nie przekracza progu 120 000 zł, więc stosowana jest stawka 12% na całej podstawie.

Podatek od połowy: 106 000 × 12% – 3600 = 9 120
Łączny podatek dla małżeństwa: 9 120 × 2 = 18 240

Dla porównania – osobne rozliczenie skutkowałoby wyższym obciążeniem:

Mąż: 10 800 zł (do 120 000 zł) + 40 000 zł × 32% = 23 600 zł
Żona: 52 000 zł × 12% – 3 600 zł = 2 640 zł
Podatek łącznie: 23 600 zł + 2 640 zł = 26 240 zł

Różnica: 8000 zł oszczędności w wyniku wspólnego rozliczenia.

Jak więc sam widzisz, system progów podatkowych w Polsce oparty jest na przejrzystych zasadach, jednak praktyczne konsekwencje ich przekroczenia wymagają świadomego podejścia. Zrozumienie mechanizmów działania wszystkich stawek podatkowych pozwala podejmować świadome decyzje o wyborze optymalnej formy opodatkowania. Przepisy prawne nie dla wszystkich mogą być jednak jasne i zrozumiałe, dlatego warto sięgać po specjalistyczne źródła informacji i publikacje branżowe, które pomagają poruszać się w gąszczu regulacji oraz wykorzystywać dostępne rozwiązania w sposób zgodny z obowiązującymi normami.