Polski Ład: najważniejsze zmiany w podatkach

Tak. Poczynając od dnia 1 stycznia 2022 r. przepisy dotyczące preferencyjnego rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych dla osób samotnie wychowujących dzieci zostają uchylone. Tym samym takie osoby mogą po raz ostatni skorzystać ze wspólnego opodatkowania z dzieckiem w rozliczeniu rocznym za 2021 rok.

WAŻNE! W to miejsce, niejako tytułem rekompensaty finansowej, wprowadzono odliczenie od podatku dla samotnych rodziców w wysokości 1500 zł rocznie.

Jednak współmierność tej kompensaty w stosunku do utraconej przez samotnych rodziców preferencji podatkowej w postaci wspólnego rozliczenia rocznego budzi istotne wątpliwości.

Tak. Od dnia 1 stycznia 2022 r. w następstwie zmian wprowadzonych przez Polski Ład do odpowiednich przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – ze wspólnego rozliczenia za rok podatkowy mogą korzystać również osoby, które zawarły związek małżeński w trakcie tego roku podatkowego (pod warunkiem, że istnieje między nimi wspólność majątkowa).

WAŻNE! Na mocy przepisów przejściowych uprawnienie małżonków do złożenia wspólnego rocznego zeznania podatkowego odnoszącego się do pierwszego roku trwania małżeństwa dotyczy już roku podatkowego 2021.

Warto dodać, że poczynając od 2022 r. wniosek o wspólne opodatkowanie może złożyć podatnik, który pozostawał w związku małżeńskim w roku podatkowym, a jego małżonek zmarł w trakcie roku podatkowego albo zmarł on wprawdzie po zakończeniu tego roku podatkowego, ale przed złożeniem rocznego zeznania podatkowego. Novum polega na tym, że w takiej sytuacji również nie ma wymogu, aby małżeństwo trwało od samego początku roku podatkowego, którego dotyczy składane zeznanie roczne. W oparciu o te zliberalizowane przepisy można złożyć zeznanie już za 2021 rok. 

Tak. Obniżono stawki ryczałtu z 17% do 14% dla lekarzy, dentystów, stomatologów, pielęgniarek i położnych oraz architektów i inżynierów. Natomiast informatycy, programiści i przedstawiciele innych zawodów z branży IT będą – od początku 2022 r. obciążeni 12% stawką ryczałtu (wcześniej było to 15%). 

Wartą do odnotowania nową korzyścią jest również to, że poczynając od dnia 1 stycznia 2022 r. „ryczałtowiec” może odliczyć od tych przychodów wydatki na nabycie terminala płatniczego oraz wydatki związane z obsługą transakcji płatniczych przy użyciu terminala płatniczego poniesione w roku podatkowym, w którym rozpoczął przyjmowanie płatności przy użyciu terminala płatniczego, i w roku następującym po tym roku.

Tak.
1.  W 2022 r. składka zdrowotna dla przedsiębiorców poddanych opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych wynosi 9% podstawy wymiaru składki, tj. uzyskanych przychodów (dla 10 000 zł przychodu w miesiącu, będzie to zatem 900 zł składki).
2. Sytuacja kształtuje się inaczej dla przedsiębiorców opodatkowanych z zastosowaniem podatku liniowego (ze stawką 19%), a mianowicie zapłacą oni 4,9% podstawy wymiaru składki, przy czym w tym przypadku podstawę również stanowi dochód uzyskany w danym miesiącu (dla 10 000 zł przychodu w miesiącu będzie to zatem 490 zł).
3.  Z kolei dla przedsiębiorców, którzy stosują opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, wysokość składki zdrowotnej uzależniona jest od uzyskanego przez nich rocznego przychodu, tj. podstawę składki zdrowotnej będzie stanowiło:
– do 60 000 zł rocznego przychodu – 60% przeciętnego wynagrodzenia,
– od 60 000 zł do 300 000 zł rocznego przychodu – 100% przeciętnego wynagrodzenia,
–  od 300000 zł rocznego przychodu – 180% przeciętnego wynagrodzenia.
Chodzi o przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw w 4. kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku.
Zatem szacunkowo (na chwilę obecną nie znamy jeszcze dokładnej kwoty takiego wynagrodzenia za 4. kwartał 2021 r.), zakładając, że uśrednione (dla 2022 roku) miesięczne przychody „ryczałtowca” wyniosą 10 000 zł, to miesięczna składka zdrowotna wyniesie około 531 zł. Trzeba jednak pamiętać o tym, że przy tej formie opodatkowania podstawą do obliczenia zarówno ryczałtu, jak i składki zdrowotnej jest uzyskany przychód (a nie dochód).
4. Dla podatników opodatkowanych z zastosowaniem karty podatkowej miesięczna składka zdrowotna wyniesie 9% najniższego wynagrodzenia (w 2022 r.), czyli 270,90 zł (3010 zł x 9%).
  
WAŻNE! Składka zdrowotna będzie zatem stanowiła najwyższe obciążenie finansowe dla przedsiębiorcy opodatkowanego według skali podatkowej (oraz dla „ryczałtowca” uzyskującego wysokie przychody – powyżej 300 000 zł rocznie), a najmniejszym ciężarem będzie dla przedsiębiorcy korzystającego z podatku liniowego oraz dla „kartowiczów”, z tym że ta forma opodatkowania jest obecnie dostępna wyłącznie dla podatników kontynuujących w 2022 r. tę formę opodatkowania.    

Tak.
WAŻNE!  Z pewnością korzystne dla twórców jest znaczne podwyższenie rocznego limitu aż do 120 000 zł, do którego wysokości mogą oni uwzględnić (przy obliczeniu podatku) 50-procentowe koszty uzyskania przychodów (w relacji do osiągniętych przychodów).

Do dnia 31 grudnia 2021 r. ten maksymalny limit kosztów odliczanych od przychodów wynosił 85 528 zł.Ponadto w dalszym ciągu obowiązuje przepis ustawy, zgodnie z którym, jeśli podatnik udowodni, że rzeczywiste koszty uzyskania przychodów były wyższe niż wynikające z zastosowania normy procentowej 50%, to koszty te są uwzględniane w wysokości kosztów faktycznie poniesionych.

Twórcy nie są już uprawnieni do odliczenia od podatku składki na ubezpieczenie zdrowotne. Przy tym wyższa kwota wolna od podatku, która została podwyższona z dotychczasowych 3089 zł do 30 000 zł, oraz podwyższony – od początku 2022 r. – do 120 000 zł próg podatkowy nie zrekompensuje im w pełni tego, że będą oni ponosić w całości ciężar finansowy obowiązkowej składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Tak.
 1. Za każdy miesiąc, w którym zostanie stwierdzone istnienie nielegalnego zatrudnienia, pracodawca dopuszczający się takich praktyk będzie musiał rozpoznać przychód do opodatkowania w postaci wartości pracy osoby zatrudnionej nielegalnie – w wysokości równowartości minimalnego wynagrodzenia za pracę.
2. Po stronie pracodawcy powstanie również przychód do opodatkowania w wysokości wynagrodzenia pracownika – w części, w jakiej pracodawca nie ujawnił go organom państwowym.

WAŻNE! Zgodnie z przepisami przejściowymi powyższe regulacje mają zastosowanie do przypadków nielegalnego zatrudnienia oraz przypadków nieujawniania właściwym organom części wynagrodzenia ze stosunku pracy, zaistniałych od dnia wejścia w życie Polskiego Ładu, czyli od dnia 1 stycznia 2022 r.

Ustawodawca zdecydował się natomiast zwolnić z podatku dochodowego od osób fizycznych przychody osób nielegalnie zatrudnionych (przychody uzyskiwane przez te osoby).

WAŻNE!  Zgodnie z przepisami przejściowymi zwolnienie to ma zastosowanie do przypadków nielegalnego zatrudnienia oraz przypadków nieujawniania właściwym organom części wynagrodzenia ze stosunku pracy, zaistniałych jeszcze przed dniem 1 stycznia 2022 r., z wyjątkiem przypadków, gdy przed tym dniem właściwy organ wszczął postępowanie w związku z tym nielegalnym zatrudnieniem lub nieujawnieniem części wynagrodzenia ze stosunku pracy.

Nie. Mają tutaj bowiem zastosowanie pewne ograniczenia, o których mowa jest poniżej. Ulga na powrót do Polski obejmuje również osoby, które rezydencji podatkowej w Polsce wcześniej nie miały – po spełnieniu przez te osoby określonych w ustawie warunków.

Z tej preferencji w szczególności będzie mógł skorzystać cudzoziemiec, który:

1. Posiada Kartę Polaka lub obywatelstwo innego niż Polska państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa należącego do EOG albo Konfederacji Szwajcarskiej, lub
2. Miał miejsce zamieszkania (nieprzerwanie co najmniej przez 3 lata kalendarzowe poprzedzające bezpośrednio rok, w którym zmienił miejsce zamieszkania na terytorium Polski) w:
– państwie członkowskim Unii Europejskiej lub
– państwie należącym do EOG,
– Konfederacji Szwajcarskiej,
– Australii,
– Republice Chile,
– Państwie Izrael,
– Japonii,
– Kanadzie,
– Meksyku,
– Nowej Zelandii,
– Republice Korei,
– Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej lub
– Stanach Zjednoczonych Ameryki.

Jeśli taka (jak ww.) osoba podejmie decyzję o przeniesieniu do Polski swojej rezydencji podatkowej, to będzie ona zobligowana do udokumentowania certyfikatem rezydencji, że przed przeniesieniem rezydencji do Polski minimum przez 3 lata kalendarzowe posiadała miejsce zamieszkania poza Polską.

WAŻNE!   Prawo do ulgi będzie przysługiwało tej osobie w 4 kolejno po sobie następujących latach podatkowych, poczynając od roku, w którym przeniosła ona miejsce zamieszkania do Polski, lub od roku następnego. Oczywiście wszystko to pod warunkiem, że taki podatnik będzie miał w Polsce nieograniczony obowiązek podatkowy, a tym samym będzie uiszczał w Polsce podatek dochodowy od wszystkich uzyskanych przezeń dochodów – niezależnie od kraju ich źródła. W każdym z tych 4 lat przychody podatnika będą podlegały zwolnieniu z podatku dochodowego – z tytułu ulgi na powrót do Polski – do kwoty 85 528 zł rocznie.

Tak. Podatnik uprawniony do ulgi na powrót do Polski może być jej beneficjentem już w trakcie roku podatkowego, przy okazji obliczania przez płatnika kolejnych miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy od wynagrodzenia za pracę. W tym celu podatnik będzie musiał złożyć płatnikowi (pracodawcy) odpowiednie oświadczenie o spełnieniu wymogów warunkujących prawo do tej ulgi. Pracodawca przy okazji obliczania miesięcznej zaliczki na podatek dochodowy dla pracownika uwzględni zwolnienie podatkowe z tytułu przysługującej temu pracownikowi ulgi na powrót do Polski.

WAŻNE!   Przy tym płatnik musi również wziąć pod uwagę przysługującą podatnikowi (pracownikowi) kwotę wolną od podatku dochodowego, która poczynając od dnia 1 stycznia 2022 r. wynosi 30 000 zł rocznie. Tym samym płatnik jest uprawniony do pomniejszania zaliczek miesięcznych pracownika o kwotę 425 zł [(30 000 zł x 17%) : 12].

Tak. Na mocy przepisów obowiązujących od dnia 1 stycznia 2022 r. – na skutek zmian wprowadzonych przez Polski Ład – najem prywatny będzie opodatkowany wyłącznie ryczałtem ewidencjonowanym z zastosowaniem:
– stawki 8,5% ryczałtu,
– a jeśli przychód z najmu przekroczy 100 000 zł, to od nadwyżki – stawki 12,5%.
Zatem na wspomnianej wyżej zmianie przepisów podatkowych stracą przede wszystkim podatnicy, którzy zakupili nieruchomości na rynku wtórnym w celu ich wyremontowania i późniejszego wynajmu, bowiem:
– nie będą oni uprawnieni do rozpoznania kosztów z tym związanych oraz do dokonania odpisów amortyzacyjnych, a to z tej przyczyny, że ryczałt naliczany jest od przychodu, a nie od dochodu, a tym samym odliczenie kosztów nie wchodzi w grę;
– „ryczałtowcy” nie mogą skorzystać z kwoty wolnej od podatku, która      w 2022 r. wynosi 30 000 zł. 

WAŻNE!  Na mocy przepisów przejściowych, co do zasady, podatnicy uzyskujący w 2022 r. przychody z najmu prywatnego (ale tylko do dnia 31 grudnia 2022 r.) mogą jeszcze stosować zasady opodatkowania tych przychodów obowiązujące na dzień 31 grudnia 2021 r., a zatem również z zastosowaniem zasad ogólnych (skali podatkowej).

Oczywiście, podatnicy uzyskujący przychody z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz z innych umów o podobnym charakterze, składników majątku związanych z działalnością gospodarczą po 31 grudnia 2021 r. w dalszym ciągu mają prawo wyboru jednej z kilku form opodatkowania tych przychodów: na zasadach ogólnych, podatkiem liniowym lub ryczałtem ewidencjonowanym.

Tak.
WAŻNE!   Istotną zmianę wprowadzoną przez ustawę nowelizującą, tj. Polski Ład – poczynając od dnia 1 stycznia 2022 r. – stanowi prawo podatnika do jednoczesnego korzystania z ulgi B+R oraz IP Box.

Oznacza to, że obecnie podatnicy osiągający dochody z kwalifikowanych praw własności intelektualnej, płacący od nich podatek dochodowy z zastosowaniem stawki 5%, są uprawnieni do jednoczesnego odliczenia kosztów kwalifikowanych z tytułu ulgi B+R – na warunkach określonych dla tej ulgi. Zgodnie z nowo dodanym do obu ustaw o podatku dochodowym przepisem, od dochodu z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej podatnik może odliczyć koszty kwalifikowane (czyli koszty uzyskania przychodów poniesione na działalność badawczo-rozwojową), które doprowadziły do wytworzenia, rozwinięcia lub ulepszenia przez podatnika tego prawa.

WAŻNE!  Kwota odliczenia nie może w roku podatkowym przekraczać kwoty dochodu uzyskanego przez podatnika z przychodów innych niż przychody z zysków kapitałowych.

Dotyczy to przedsiębiorców prowadzących indywidualną działalność gospodarczą, jak i podatników podatku dochodowego od osób prawnych.

Tak. Poczynając od dnia 1 stycznia 2022 r. wartość tego świadczenia, a zatem również kwota doliczana przez pracodawcę do miesięcznego wynagrodzenia pracownika – będzie uzależniona nie od pojemności silnika, ale od mocy silnika samochodu. I tak, wartość tego świadczenia – po zmianie – wynosi:
1. 250 zł miesięcznie dla samochodów:
– o mocy silnika do 60 kW,
– stanowiących pojazd elektryczny lub
– stanowiących pojazd napędzany wodorem;
2. 400 zł miesięcznie – dla innych samochodów (czyli również dla samochodów o mocy silnika powyżej 60 kW).

Przykład: Pracownik wykorzystuje samochód osobowy marki Peugeot 308 – stanowiący własność pracodawcy – do celów prywatnych. Samochód ten ma silnik o pojemności 1598 cm³. Za grudzień 2021 r. miesięczny ryczałt z tego tytułu wynosił 250 zł. Jednak poczynając od stycznia 2022 r. miesięczny ryczałt wynosi 400 zł, bowiem auto marki Peugeot 308 ma silnik o mocy 92 kW, a zatem zdecydowanie powyżej 60 kW.

Nie. Wprawdzie uchylono wspomniany w pytaniu przepis art. 15e ustawy           o podatku dochodowym od osób prawnych, ale zastąpiono ten przepis trzema mechanizmami, które w znacznym stopniu ograniczają zaliczanie do kosztów podatkowych tego rodzaju wydatki:

1. Wprowadzono nowy minimalny podatek dochodowy (ze stawką 10%),    a jednym z elementów kalkulacji podstawy opodatkowania tego podatku są koszty nabycia określonych usług lub praw niematerialnych, poniesionych na rzecz podmiotów powiązanych lub pochodzących z rajów podatkowych – w części przewyższającej 3 000 000 zł oraz 5% tzw. podatkowej EBITDA.
2. Ustanowiono przepisy o tzw. ukrytej dywidendzie, które wyłączają możliwość zaliczenia do kosztów podatkowych kosztów niektórych świadczeń na rzecz wspólników spółek i innych osób mających wpływ na decyzje organów tych spółek.
WAŻNE!   Wejście w życie przepisów o ukrytej dywidendzie odsunięto w czasie o rok, tj. do dnia 1 stycznia 2023 r.
3. Polski Ład wprowadza opodatkowanie tzw. podatkiem od przerzucanych dochodów (ze stawką w wysokości 19%), obejmując nim część kosztów usług niematerialnych w ramach kosztów ponoszonych bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu powiązanego.

Tak. Do niedawna zwolnienie z VAT usług finansowych uniemożliwiało odliczenie podatku VAT naliczonego od nabycia tego rodzaju usług.

WAŻNE!   Od dnia 1 stycznia 2022 r. podatnik VAT może zrezygnować ze zwolnienia z VAT wielu kategorii tego rodzaju usług.

Przykład: Podatnik może zawiadomić swój urząd skarbowy o rezygnacji ze zwolnienia z VAT usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usług pośrednictwa w świadczeniu tych usług (zakładamy, że nie świadczy on innego rodzaju usług, które mogłyby być objęte tego rodzaju rezygnacją ze zwolnienia z VAT).

Ustawa o podatku od towarów i usług podaje zamknięty, ale obszerny katalog tych usług).

WAŻNE!  Opcja wyboru opodatkowania VAT (w miejsce korzystania ze zwolnienia z tego podatku) dotyczy wyłącznie usług finansowych świadczonych na rzecz podatników VAT, a zatem w relacji B2B. Usługi finansowe świadczone na rzecz osób fizycznych niebędących podatnikami są nadal obligatoryjnie zwolnione z VAT.

WAŻNE!  Wybór zwolnienia z VAT musi dotyczyć wszystkich, a nie tylko wybranych usług finansowych świadczonych przez danego podatnika.
Warunkiem formalnym skutecznego zwolnienia z VAT ww. usług jest zawiadomienie przez podatnika właściwego naczelnika urzędu skarbowego o wyborze opodatkowania VAT tych usług.

Tak. Ustawodawca poczynając od dnia 1 stycznia 2022 r. umożliwił tworzenie grup VAT. Podmioty wchodzące w skład grupy stają się dla celów VAT jednym podatnikiem – grupą VAT. Tym samym zamiast dotychczasowych kilku czy kilkunastu podatników VAT w obrocie zaczyna funkcjonować grupa VAT, reprezentująca wszystkie podmioty wchodzące w jej skład.

WAŻNE!   Podmioty, które mają wejść w skład grupy, muszą być powiązane finansowo, ekonomicznie i organizacyjnie – w sposób, który określa ustawa.

Utworzenie grupy VAT wymaga zawarcia odpowiedniej umowy oraz dokonania rejestracji.

Korzyści z utworzenia grupy VAT są niebagatelne, a najważniejsze z nich sprowadzają się do tego, że:
– dostawa towarów oraz świadczenie usług wykonane pomiędzy członkami grupy uznawane są za czynności wewnętrzne, i jako takie nie podlegają opodatkowaniu VAT, a
– raportowanie plików JPK_VAT zostaje ograniczone do jednego podmiotu (przedstawiciela grupy VAT) składającego zbiorczy JPK_VAT dla całej grupy.

Z drugiej strony jednak na każdym z członków grupy VAT będzie ciążyła solidarna odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe grupy należne za okres jej funkcjonowania, która to odpowiedzialność będzie trwała również po rozwiązaniu grupy.