Piąta część serii poświęconej współczesnemu leczeniu chorych na czerniaki pod redakcją naukową prof. dr hab. n. med. Piotra Rutkowskiego. Czerniaki to złośliwe nowotwory wywodzące się z neuroektodermalnych komórek melanocytarnych. Pomimo że w Polsce czerniaki nadal występują względnie rzadko, to charakteryzuje je stały wzrost zachorowalności i obecnie liczba nowo rejestrowanych przypadków sięga 4500 rocznie. Z drugiej strony postęp we wczesnej diagnostyce oraz wprowadzenie współczesnych sposobów leczenia systemowego opartych zarówno na immunoterapii, jak i leczeniu ukierunkowanym sprawiły, że zgodnie ze zaktualizowanym raportem otwarcia Narodowej Strategii Onkologicznej obserwowano istotny wzrost 5-letniej przeżywalności względnej w okresie do 2017 roku na poziomie około 20%. Piąta już część wydawnictwa „Czerniak. Współczesne leczenie” przygotowana przez uznanych ekspertów w dziedzinie nowotworów skóry koncentruje się zarówno na współczesnych zasadach leczenia chirurgicznego, ze szczególnym uwzględnieniem biopsji węzłów wartowniczych, leczeniu okołooperacyjnym, jak i systemowym w stadium uogólnienia. Uzupełniona jest przez opisy przypadków z omówieniem eksperta oraz niezwykle aktualny temat dotyczący terapii systemowej u chorych na czerniaka błony naczyniowej oka (gdzie od niedawna w Polsce dostępny jest tebentafusp). Możliwości leczenia okołooperacyjnego w stopniu IIB i IIC po ujemnej biopsji węzła wartowniczego zostały ostatnio poszerzone o wprowadzenie do refundowanej terapii leczenia za pomocą pembrolizumabu lub niwolumabu. W leczeniu adjuwantowym należy jednak starannie ocenić ryzyko nawrotu choroby i przewidywaną korzyść z leczenia systemowego na podstawie wyników analizy NNT (numer needed to treat) i NNH (numer needed to harm), zwłaszcza dla chorych o niższym ryzyku nawrotu, czyli w stopniu IIIA i IIB. Niezbędne jest również wprowadzenie leczenia przedoperacyjnego skojarzoną immunoterapią u chorych z klinicznymi przerzutami w III stopniu zaawansowania, co jest uzasadnione klinicznie i farmakoekonomicznie