Prawo własności intelektualnej

Prawo własności intelektualnej

Prawo własności intelektualnej zwane jest inaczej prawem na dobrach niematerialnych. W Polsce regulowane jest przez szereg ustaw takich jak: Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych, prawo własności przemysłowej, ustawa o ochronie baz danych i ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Podmioty posiadające prawa wyłączne do konkretnego utworu mogą decydować o jego wykorzystaniu, polach eksploatacji lub zakazaniu określonych czynności innym podmiotom.

Jednym z podstawowych pojęć jest własność intelektualna, rozumiana jako wytwory ludzkiego umysłu i wyobraźni. Ich charakter oraz wartość zawarta jest zatem w niematerialnym aspekcie (pomimo tego, że utrwalone są na materialnych nośnikach).

Zbiór tak rozumianych wytworów nie jest zamknięty. Zaliczyć do niego można dzieła literackie, muzyczne, artystyczne, naukowe, innowacyjne koncepcje i procedury czy wytwory przemysłowe.

W prawie własności intelektualnej można wyróżnić dwie główne dziedziny – prawo autorskie i prawo własności przemysłowej (obejmujące m.in. wynalazki, znaki towarowe, wzory użytkowe, oznaczenia). Znacząca różnica w obu dziedzinach znajduje się w mechanizmie powstawania prawa wyłącznego. W przypadku własności przemysłowej musi zostać nadane przez uprawniony do tego organ (Urząd Patentowy RP). Wymaga złożenia odpowiedniej dokumentacji i wniosku, skutkuje wpisem do rejestru i jest ograniczone terytorialnie. Natomiast powstanie prawa autorskiego nie wymaga żadnych formalności – dzieje się to niejako automatycznie.