Postępowanie cywilne
Metodyka sporządzania pism procesowych w sprawach karnych, cywilnych, gospodarczych i administracyjnych [PRZEDSPRZEDAŻ]
W publikacji zaprezentowano najważniejsze pisma procesowe: pozwy, apelacje, akty oskarżenia sporządzane w toku postępowań oraz propozycje czynności, które należy podjąć w celu ich poprawnego i skutecznego wniesienia.
Sztuka negocjacji prawniczych
Polska praktyka prawnicza ucieka od rozstrzygania sporów w drodze negocjacji.
Prawne zabezpieczenia zapłaty wierzytelności
W książce omówiono wszystkie prawne zabezpieczenia wierzytelności: osobiste, takie jak poręczenie, weksel in blanco i przelew wierzytelności, oraz rzeczowe, w tym hipotekę, zastaw rejestrowy i zwykły na rzeczach ruchomych oraz przewłaszczenie.
Kredyty waloryzowane do waluty obcej w praktyce orzeczniczej
Książka omawia kluczowe zagadnienia procesowe i materialnoprawne występujące w sprawach kredytów waloryzowanych do waluty obcej. Szczególną uwagę poświęcono rozbieżnościom orzeczniczym, w tym odnoszącym się do oceny skutków abuzywnych postanowień umownych oraz sposobów rozliczeń stron i procesowych ram ich dochodzenia.
Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom I. Postępowanie rozpoznawcze (art. 1-124)
Autorstwo najwybitniejszych autorytetów polskiego prawa procesowego cywilnego oraz długoletnia obecność dzieła na rynku wydawniczym gwarantują najwyższy poziom merytoryczny i edytorski publikacji.
Kodeks postępowania cywilnego. Praktyczny komentarz do nowelizacji z 2023 r.
Książka zawiera szczegółowe, pełne omówienie wszystkich zmian wprowadzonych przez nowelizację k.p.c. z 9 marca 2023.
-18 % PAKIET: Kodeks postępowania cywilnego. Praktyczny komentarz do nowelizacji z 9 marca 2023 r. + Zestawienie zmian przepisów
Reforma w KPC 2023
Przygotuj się na zmiany!
-30 % Sądowe postępowanie egzekucyjne w sprawach cywilnych
W książce przedstawiono zarys sądowego postępowania egzekucyjnego w sprawach cywilnych. W sposób usystematyzowany omówiono regulacje prawne dotyczące tego postępowania – zawarte zarówno w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego, jak i innych ustaw oraz przepisach wykonawczych. Uwzględnione zostały zmiany ustawodawcze dokonane w latach 2019–2023 m.in. ustawami z 28 maja 2021 r. (Dz.U. poz. 1090), która weszła w życie 3 lipca 2021 r., oraz z 9 marca 2023 r. (Dz.U. poz. 614), która w znacznej części weszła w życie 1 lipca 2023 r.
-26 % PAKIET: Odszkodowanie za szkody z OC posiadacza pojazdu w związku z wypadkiem drogowym. Postępowanie. Wzory + Likwidacja szkód komunikacyjnych w ramach ubezpieczenia OC i AC posiadaczy pojazdów mechanicznych. Standardy odszkodowawcze i bezpieczeństwa
Nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego 2023 r. Przewodnik po zmianach
W publikacji omówiono nowelizację procedury cywilnej dokonaną ustawą z 9.03.2023 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 614).
Postępowanie cywilne. Vademecum
Nowelizacja KPC 2023 - przygotuj się na zmiany!
-80 % Kodeks postępowania cywilnego
Uwzględnia zmiany wchodzące w życie 1 lipca 2023 roku!
Stan prawny na 8 maja 2023 r.
-40 % Natychmiastowa wykonalność orzeczeń co do istoty sprawy w procesie cywilnym
Publikacja przekrojowo opisuje zagadnienia powszechnie występujące w postępowaniu sądowym i egzekucyjnym, a dotyczące natychmiastowej wykonalności orzeczeń co do istoty sprawy: wyroków i nakazów zapłaty.
-84 % Pakiet ebooków dla cywilisty
-20 % KPC. Zestawienie zmian przepisów. Nowelizacja 2023 [EBOOK]
Porównanie brzmienia dotychczasowych przepisów Kodeksu postępowania cywilnego z ich nowym brzmieniem wynikającym z nowelizacji wprowadzonej ustawą z 9 marca 2023 r.
-20 % Kodeks cywilny. Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Księgi wieczyste i hipoteka. Kodeks postępowania cywilnego. Prawo prywatne międzynarodowe. Prawo o aktach stanu cywilnego. Koszty sądowe w sprawach cywilnych
- zmiany we właściwości rzeczowej,
- uporządkowanie kwestii doręczeń,
- liczne zmiany w zakresie egzekucji;
- nowości związane z możliwością tworzenia fundacji rodzinnych;
- wzmocnienie ochrony osób doznających przemocy w rodzinie.
-26 % PAKIET: Gwarancje bankowe i ubezpieczeniowe + Polski proces wekslowy
-30 % Metodyka pracy pełnomocnika procesowego w postępowaniach ze skargi pauliańskiej ze wzorami pism
Unikalny i nowatorski sposób prezentacji tematyki + liczne uwagi praktyczne, przykłady oraz wzory pism.
-34 % PAKIET: Metodyka pracy pełnomocnika procesowego w postępowaniach ze skargi pauliańskiej ze wzorami pism + Skarga pauliańska i bezskuteczność czynności prawnych w restrukturyzacji i upadłości. Praktyczny przewodnik
System Prawa Procesowego Cywilnego. Tom 4 Postępowanie nieprocesowe Część 2
Tom IV część 2 Systemu Prawa Procesowego Cywilnego jest opracowaniem zbiorowym przygotowanym przez autorów reprezentujących różne ośrodki naukowe i instytucje w Polsce.
Skarga na przewlekłość postępowania cywilnego
Książka przedstawia analizę skargi na przewlekłość jako środka prawnego w systemie środków zaskarżenia w postępowaniu cywilnym.
-15 % Polski Proces Cywilny
Czasopismo prawnicze z tradycjami.
-30 % Zarzuty apelacyjne w procesie cywilnym
Książka stanowi kompendium wiedzy na temat możliwości i sposobów korzystania z procesowo dopuszczalnych środków obrony przed niekorzystnymi skutkami wyroku wydanego przez sąd pierwszej instancji.
Polski proces wekslowy
W publikacji zaprezentowano problematykę sądowej realizacji wierzytelności wekslowych. Omówiono materię nakazowego procesu wekslowego z uwzględnieniem odpowiedzialności cywilnej dłużników wekslowych,
powołując odpowiednie orzecznictwo oraz dorobek doktryny.
Ukraińsko-polska umowa o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych i karnych. Komentarz do przepisów o sprawach cywilnych
Książka stanowi systematyczne omówienie przepisów części cywilnej dwustronnej umowy polsko-ukraińskiej o pomocy prawnej i obrocie prawnym między Polską a Ukrainą.
-30 % Ukończenie sądowego postępowania egzekucyjnego
Publikacja stanowi skondensowane opracowanie praktycznych i teoretycznych zagadnień z zakresu ukończenia sądowego postępowania egzekucyjnego.
Prawo cywilne i postępowanie cywilne. Kazusy i metodyka rozwiązywania
Zaprezentowana w publikacji metodyka rozwiązywania kazusów ułatwia poprawne rozwiązanie zadania i przyswojenie wiedzy.
-30 % Skarga na przewlekłość w postępowaniu cywilnym, karnym, sądowo-administracyjnym i egzekucyjnym. Komentarz
Konstytucyjne aspekty procesu cywilnego
Postępująca deformacja systemu prawa procesowego powodowana tzw. reformami wprowadzonymi w ostatnich latach mnoży wątpliwości i skłania do stawiania pytań o zgodność mechanizmów prawnych oraz modyfikowanych instytucji procesowych ze standardami konstytucyjnymi.
System prawa procesowego cywilnego. Tom II. Postępowanie procesowe przed sądem pierwszej instancji Część 4. Postępowania odrębne. Postępowania przyspieszone
System Prawa Procesowego Cywilnego to wielotomowe dzieło pod redakcją naczelną prof. dra hab. Tadeusza Erecińskiego.
Książki z zakresu postępowania cywilnego
Pojęcie „postępowanie cywilne” jest pojęciem prawnym, w wypadku którego kluczową rolę odgrywają dwie kategorie elementów składowych:
- elementy podmiotowe - wskazują, że do rozpoznawania spraw cywilnych powołane są sądy powszechne, o ile sprawy te nie należą do właściwości sądów szczególnych, oraz Sąd Najwyższy (art. 2 k.p.c.); ponadto podmiotami żywotnie zainteresowanymi postępowaniem cywilnym są strony i uczestnicy postępowań, w których interesie toczą się postępowania cywilne;
- elementy przedmiotowe - wskazują, że dotyczą postępowania sądowego w sprawach ze stosunków z zakresu prawa cywilnego, rodzinnego i opiekuńczego oraz prawa pracy, jak również w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych oraz w innych sprawach (np. z zakresu ochrony konkurencji i konsumentów czy spraw rejestrowych), do których przepisy kodeksu postępowania cywilnego stosuje się z mocy ustaw szczególnych – sprawy cywilne (art. 1 k.p.c.).
W efekcie postępowanie cywilne, to prowadzona w określonych prawem formach działalność wskazanych wyżej podmiotów, sprowadzająca się do rozpatrywania i rozstrzygania spraw cywilnych oraz - gdy zajdzie takowa potrzeba - do przymusowego wykonywania orzeczeń zapadłych w tych sprawach.
Rola (funkcja) postępowania cywilnego jest służebna względem tzw. prawa cywilnego materialnego. To właśnie w postępowaniu cywilnym stosuje się normy prawa cywilnego materialnego do konkretnych stanów faktycznych.
Rodzaje postępowań cywilnych
Postępowanie cywilne można podzielić na cztery kluczowe rodzaje postępowań:
- rozpoznawcze,
- pomocnicze,
- egzekucyjne oraz
- postępowanie międzynarodowe.
Postępowanie rozpoznawcze:
- odgrywa kluczową rolę;
- to w nim sąd merytorycznie rozpoznaje sprawę;
- to w nim sąd decyduje o udzieleniu lub o odmowie udzielenia ochrony prawnej;
- może być prowadzone w jednym z dwóch trybów: procesu (stanowi regułę; występują dwie przeciwstawne strony o sprzecznych interesach: powód i pozwany) lub postępowania nieprocesowego (nie ma dwóch przeciwstawnych stron, lecz biorą w nim udział uczestnicy/uczestnik postępowania);
- orzekają w nim sądy powszechne (reguła), sądy polubowne lub komisje pojednawcze w sprawach o roszczenia pracowników z zakresu prawa pracy
Postępowanie pomocnicze:
- w ramach niego wyróżniamy postępowanie zabezpieczające oraz postępowanie w razie zaginięcia lub zniszczenia akt;
- postępowanie zabezpieczające ma za zadanie umożliwić wykonanie w przyszłości orzeczenia sądu;
- postępowanie w razie zaginięcia lub zniszczenia akt ma za zadanie odtworzyć zaginione lub zniszczone w całości lub w części akta sądowe.
Postępowanie egzekucyjne:
- zmierza do przymusowej realizacji świadczenia określonego w tytule egzekucyjnym (np. wyroku);
- uczestniczą w nim jako strony wierzyciel egzekwujący i dłużnik egzekwowany oraz organy egzekucyjne (komornicy i sądy rejonowe).
Międzynarodowe postępowanie cywilne:
- ma zastosowanie wtedy, gdy w sprawie cywilnej występuje element obcy/zagraniczny (np. powód jest cudzoziemcem);
- dotyczy zarówno procesu cywilnego, postępowania nieprocesowego, jak i egzekucji;
- obejmuje swoim zakresem tzw. postępowanie delibacyjne, którego przedmiotem jest uznanie orzeczeń sądów zagranicznych lub stwierdzenie wykonalności orzeczeń sądów zagranicznych lub ugód zawartych przed takimi sądami.
Według innego kryterium, w ramach postępowania cywilnego oprócz postępowania cywilnego sądowego wskazuje się również na tzw. postępowanie cywilne pozasądowe, np. przed notariuszami, którzy są właściwi obok sądów powszechnych do dokonywania niektórych czynności procesowych w postępowaniu spadkowym.
Zasady postępowania cywilnego
Zasady postępowania cywilnego to przede wszystkim zasady odnoszące się do procesu cywilnego, niemniej mogą być one odpowiednio stosowane do innych postępowań cywilnych.
- zasada prawdy - wyróżniamy prawdę formalną, czyli tzw. prawdę sądową (ustalenia sądu są zgodne z materiałem faktycznym i dowodowym przedstawionym przez uczestników postępowania) oraz prawdę materialną (ustalenia sądu są zgodne z rzeczywistym stanem faktycznym i prawnym istniejącym między stronami);
- zasada dyspozycyjności (rozporządzalności) - dochodzenie roszczeń wynikających z prawa cywilnego zależy od woli samych zainteresowanych; jest to zasada przeciwstawna zasadzie oficjalności, czyli działania z urzędu;
- zasada kontradyktoryjności - w zakresie gromadzenia materiału dowodowego istnieją trzy rozwiązania: inkwizycyjne in. śledcze (materiał procesowy gromadzi sąd z urzędu), kontradyktoryjne (przedstawianie materiału procesowego należy do stron) i kontradyktoryjne z uprawnieniem sądu do działania z urzędu (łączy zasady kontradyktoryjności z aktywnością sądu);
- zasada koncentracji materiału procesowego - zebranie wszystkich niezbędnych faktów i dowodów do rozstrzygnięcia sprawy powinno nastąpić możliwie szybko i sprawnie; wyróżnia się system prekluzji, gdzie ustawa w sposób wyraźny zakreśla termin, do którego można gromadzić materiał procesowy; po upływie tego terminu gromadzenie materiału procesowego jest niedopuszczalne (prekluzja) oraz system władzy dyskrecjonalnej sędziego, gdzie o czasowych granicach gromadzenia materiału procesowego decyduje sąd;
- zasada równości stron - każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd; każda ze stron ma takie same możliwości działania; rozstrzyganie powinno mieć miejsce dopiero po daniu stronie możności wypowiedzenia się co do oświadczeń strony przeciwnej; zasada w ograniczonym zakresie występuje w postępowaniach zabezpieczającym i egzekucyjnym, a także w postępowaniu nieprocesowym;
- zasada bezpośredniości - postępowanie rozpoznawcze, w tym postępowanie dowodowe, powinno być prowadzone przed sądem, który ma wydać wyrok w sprawie, chyba że trzeba się oprzeć na tzw. dowodach pośrednich; sąd powinien bezpośrednio zapoznać się z żądaniami i twierdzeniami uczestników postępowania oraz dowodami;
- zasada swobodnej oceny dowodów - dotyczy ustalania podstawy faktycznej rozstrzygnięcia sądowego; nie oznacza to jednak dowolności w ocenie sądu, która musi być racjonalna;
- zasada ustności i pisemności - dotyczy formy czynności procesowych podejmowanych w postępowaniu; pisemność i ustność uzupełniają się; polskie postępowanie cywilne opiera się na zasadzie ustności z silnymi ograniczeniami na rzecz zasady pisemności;
- zasada jawności - każda osoba ma prawo do publicznego rozpatrzenia sprawy; jawność wewnętrzna dotyczy stron i uczestników postępowania i nie może być ograniczona, a jawność zewnętrzna dotyczy publiczności posiedzeń sądowych;
- zasada formalizmu procesowego - dotyczy formy (pisemnej lub ustnej), czasu i miejsca, w jakim czynności w toku postępowania mają być dokonane;
- zasada inicjatywy procesowej organów procesowych i egzekucyjnych - o toku postępowania decydują organy procesowe i egzekucyjne, podejmując z urzędu wszelkie czynności odpowiednie ze względu na stan postępowania, mające zapewnić jego właściwy przebieg.
Zasady naczelne wymiaru sprawiedliwości
Warto również nadmienić, że obok zasad postępowania cywilnego, w polskim systemie prawa funkcjonują również zasady naczelne wymiaru sprawiedliwości, do których zaliczyć możemy m.in.:
- zasadę sądowego wymiaru sprawiedliwości i prawo do sądu;
- zasadę rzetelnego postępowania i prawo do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki;
- zasadę niezależności sądu i niezawisłości sędziowskiej;
- zasadę nadzoru judykacyjnego Sądu Najwyższego;
- zasadę kolegialności;
- zasadę udziału czynnika społecznego w wymiarze sprawiedliwości;
- zasadę instancyjności.
Koszty postępowania
Analizując zagadnienie postępowania cywilnego nie sposób nie wspomnieć o kosztach postępowania, czyli o kosztach ponoszonych przez uczestnika postępowania (stronę), a w określonych przez ustawę wypadkach przez Skarb Państwa. Należą do nich:
- koszty sądowe (opłaty, wydatki);
- koszty działania pełnomocnika;
- koszty działania uczestnika.
Należy też wspomnieć o kosztach egzekucji obejmujących opłaty komornicze oraz wydatki przewidziane w ustawie z dnia 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych.
Źródła prawa postępowania cywilnego:
Podstawowym źródłem prawa postępowania cywilnego jest oczywiście ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego, która dzieli się na pięć części:
- część pierwsza normuje postępowanie rozpoznawcze i podzielona jest na trzy księgi: Proces, Postępowanie nieprocesowe i Postępowanie w razie zaginięcia lub zniszczenia akt;
- część druga obejmuje postępowanie zabezpieczające;
- część trzecia normuje postępowanie egzekucyjne;
- część czwarta zawiera przepisy z zakresu międzynarodowego postępowania cywilnego;
- część piąta obejmuje przepisy o sądzie polubownym.
Do innych źródeł prawa postępowania cywilnego zalicza się m.in.
- ustawę z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych;
- rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2019 r. - Regulamin urzędowania sądów powszechnych;
- rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 6 maja 2020 r. w sprawie szczegółowego trybu i sposobu doręczania pism sądowych w postępowaniu cywilnym;
- ustawę z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe;
- ustawę z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne;
- ustawę z dnia 17 grudnia 2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym;
- część przepisów Kodeksu pracy;
- ustawę z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym;
- ustawę z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki;
- ustawę z dnia 17 grudnia 2004 r. o prawie pomocy w postępowaniu w sprawach cywilnych prowadzonym w państwach członkowskich Unii Europejskiej oraz o prawie pomocy w celu ugodowego załatwienia sporu przed wszczęciem takiego postępowania.
Pamiętać trzeba, że w związku z obecnością Polski w Unii Europejskiej, niebagatelne znaczenie odgrywają również akty unijne, w tym m.in.:
- Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1215/2012 z dnia 12 grudnia 2012 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych;
- Rozporządzenie Rady (WE) nr 4/2009 z dnia 18 grudnia 2008 r. w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń oraz współpracy w zakresie zobowiązań alimentacyjnych;
- Rozporządzenie Rady (UE) 2019/1111 z dnia 25 czerwca 2019 r. w sprawie jurysdykcji, uznawania i wykonywania orzeczeń w sprawach małżeńskich i w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej oraz w sprawie uprowadzenia dziecka za granicę;
- Rozporządzenie Rady (UE) 2016/1103 z dnia 24 czerwca 2016 r. wdrażające wzmocnioną współpracę w dziedzinie jurysdykcji, prawa właściwego oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w sprawach dotyczących małżeńskich ustrojów majątkowych;
- Rozporządzenie (WE) nr 861/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lipca 2007 r. ustanawiające europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń;
- Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1784 z dnia 25 listopada 2020 r. dotyczące doręczania w państwach członkowskich dokumentów sądowych i pozasądowych w sprawach cywilnych lub handlowych (doręczanie dokumentów) (wersja przekształcona).
Znajomość regulacji z zakresu postępowania cywilnego
Postępowanie cywilne, jako obszar prawa, doczekało się olbrzymiego dorobku w literaturze prawniczej w postaci artykułów prawniczych, komentarzy, monografii dostępnych zarówno w formie papierowej, PDF, czy ebooków.
Jest to wynik tego, że każdy praktykujący prawnik, bez względu na to czy jest radcą prawnym, adwokatem, sędzią, prokuratorem, komornikiem czy notariuszem, w większym lub mniejszym stopniu zetknął się z przepisami z zakresu postępowania cywilnego. W efekcie znajomość regulacji z zakresu postępowania cywilnego, to podstawa warsztatu każdego prawnika, której wiele czasu poświęca się zarówno podczas studiów prawniczych, jak i podczas aplikacji zawodów prawniczych.