| Zawartość | Nr strony |
|---|
| | |
| Przedmowa | 13 |
| | |
| 1. Podstawy prawa | 17 |
| 1.1. Podstawowe pojęcia z zakresu prawa | 17 |
| 1.1.1. Definicja prawa | 17 |
| 1.1.2. Prawo przedmiotowe a prawo podmiotowe | 23 |
| 1.1.3. Inne podziały prawa | 24 |
| 1.1.4. Świadomość prawna i praworządność | 26 |
| 1.1.5. Prawo pozytywne a prawo naturalne | 30 |
| 1.2. Systematyka prawa | 34 |
| 1.2.1. Pojęcie systemu prawa | 34 |
| 1.2.2. Działy prawa | 35 |
| 1.2.3. Gałęzie prawa | 35 |
| 1.3. Źródła prawa | 37 |
| 1.3.1. System źródeł prawa | 37 |
| 1.3.2. Źródła prawa powszechnie obowiązującego | 38 |
| 1.3.3. Źródła prawa o charakterze wewnętrznym | 50 |
| 1.4. Stanowienie, obowiązywanie i stosowanie prawa | 52 |
| 1.4.1. Stanowienie aktów normatywnych | 52 |
| 1.4.2. Publikowanie aktów normatywnych | 54 |
| 1.4.3. Obowiązywanie prawa | 60 |
| 1.4.3.1. Obowiązywanie normy prawnej na płaszczyźnie terytorialnej | 61 |
| 1.4.3.2. Obowiązywanie normy prawnej na płaszczyźnie osobowej | 61 |
| 1.4.3.3. Obowiązywanie normy prawnej w czasie | 62 |
| 1.4.4. Stosowanie prawa | 63 |
| 1.4.5. Przepis prawa jako podstawowa jednostka aktu normatywnego | 63 |
| 1.5. Prawo konstytucyjne | 66 |
| 1.5.1. Pojęcie i przedmiot prawa konstytucyjnego | 66 |
| 1.5.2. Podstawowe zasady konstytucyjne | 66 |
| 1.5.3. Zasada trójpodziału władzy | 69 |
| 1.6. Prawo Unii Europejskiej | 70 |
| 1.6.1. Czym jest Unia Europejska | 70 |
| 1.6.2. Źródła prawa Unii Europejskiej | 71 |
| 1.6.3. Karta praw podstawowych | 73 |
| 1.6.4. Trybunał Sprawiedliwości UE | 74 |
| 1.7. Prawo międzynarodowe | 75 |
| 1.7.1. Podział prawa międzynarodowego | 75 |
| 1.7.2. Prawo międzynarodowe publiczne | 76 |
| 1.7.3. Prawo międzynarodowe prywatne | 77 |
| | |
| 2. Prawo prywatne | 79 |
| 2.1. Prawo cywilne – część ogólna | 79 |
| 2.1.1. Wstęp do prawa cywilnego | 79 |
| 2.1.2. Zasady prawa cywilnego | 81 |
| 2.1.3. Najważniejsze pojęcia w prawie cywilnym | 83 |
| 2.1.4. Obliczanie terminu zgodnie z Kodeksem cywilnym | 91 |
| 2.2. Prawo rzeczowe | 93 |
| 2.2.1. Wstęp do prawa rzeczowego | 93 |
| 2.2.2. Czym jest rzecz | 94 |
| 2.2.3. Własność | 96 |
| 2.2.4. Użytkowanie wieczyste | 98 |
| 2.2.5. Służebność | 99 |
| 2.2.6. Użytkowanie | 100 |
| 2.2.7. Księgi wieczyste | 101 |
| 2.3. Prawo zobowiązań | 103 |
| 2.3.1. Wstęp do prawa zobowiązań | 103 |
| 2.3.2. Czym jest zobowiązanie | 104 |
| 2.3.3. Odszkodowanie a zadośćuczynienie | 107 |
| 2.3.4. Umowa sprzedaży | 109 |
| 2.3.5. Umowa poręczenia | 111 |
| 2.3.6. Zaliczka czy zadatek | 112 |
| 2.3.7. Umowa najmu | 113 |
| 2.4. Prawo spadkowe | 118 |
| 2.4.1. Wstęp do prawa spadkowego | 118 |
| 2.4.2. Dziedziczenie ustawowe i testamentowe | 120 |
| 2.4.2.1. Dziedziczenie ustawowe | 121 |
| 2.4.2.2. Dziedziczenie testamentowe | 122 |
| 2.4.3. Przyjęcie spadku | 123 |
| 2.4.4. Zachowek | 125 |
| 2.5. Prawo rodzinne | 126 |
| 2.5.1. Wstęp do prawa rodzinnego | 126 |
| 2.5.2. Małżeństwo | 126 |
| 2.5.2.1. Intercyza | 130 |
| 2.5.2.2. Rozwiązanie małżeństwa | 130 |
| 2.5.3. Świadczenia alimentacyjne | 131 |
| 2.6. Prawa konsumenta | 136 |
| 2.6.1. Wstęp do praw konsumenta | 136 |
| 2.6.2. Prawo do informacji | 137 |
| 2.6.3. Prawo odstąpienia od umowy | 138 |
| 2.6.4. Reklamacja a rękojmia | 140 |
| 2.7. Prawo własności intelektualnej | 144 |
| 2.7.1. Wstęp do prawa własności intelektualnej | 144 |
| 2.7.2. Kim jest twórca | 146 |
| 2.7.3. Sztuczna inteligencja a prawa autorskie | 148 |
| 2.7.4. Domena publiczna | 148 |
| 2.7.5. Wykorzystywanie cudzych utworów | 149 |
| 2.7.6. Ochrona wynalazków | 151 |
| 2.7.7. Co oznaczają ®, © i ™ | 156 |
| 2.8. Prawo pracy | 157 |
| 2.8.1. Wstęp do prawa pracy | 157 |
| 2.8.2. Stosunek pracy a umowa o pracę | 159 |
| 2.8.3. Forma i treść umowy o pracę | 161 |
| 2.8.4. Wynagrodzenie pracownika | 162 |
| 2.8.5. Urlop wypoczynkowy | 163 |
| 2.8.6. Odpowiedzialność pracownika | 165 |
| 2.8.7. Zakończenie współpracy między pracownikiem a pracodawcą | 165 |
| 2.8.7.1. Ochrona pracownika przed rozwiązaniem stosunku pracy | 168 |
| 2.8.7.2. Ochrona pracownic w ciąży | 168 |
| 2.8.7.3. Świadectwo pracy | 169 |
| 2.8.8. Prawo do zasiłku dla bezrobotnych | 170 |
| 2.8.9. Umowa o pracę a umowy cywilnoprawne | 174 |
| 2.9. Prawo gospodarcze | 176 |
| 2.9.1. Wstęp do prawa gospodarczego | 176 |
| 2.9.2. Ingerencja państwa w prywatne przedsiębiorstwa | 177 |
| 2.9.3. Formy prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce | 178 |
| 2.9.4. Jednoosobowa działalność gospodarcza | 180 |
| 2.9.5. Spółka cywilna | 182 |
| 2.9.6. Spółki handlowe | 182 |
| 2.9.7. Fundacje i stowarzyszenia | 184 |
| | |
| 3. Prawo publiczne | 185 |
| 3.1. Prawo administracyjne | 185 |
| 3.1.1. Wstęp do prawa administracyjnego | 185 |
| 3.1.2. Administracja publiczna | 186 |
| 3.1.3. Budowa prawa administracyjnego | 197 |
| 3.1.4. Zasady prawa administracyjnego | 198 |
| 3.1.5. Źródła prawa administracyjnego | 198 |
| 3.1.6. Formy działania administracji określone przez prawo | 204 |
| 3.2. Prawo karne | 209 |
| 3.2.1. Wstęp do prawa karnego | 209 |
| 3.2.1.1. Definicja prawa karnego i jego funkcje | 209 |
| 3.2.1.2. Źródła prawa karnego | 210 |
| 3.2.1.3. Zasady prawa karnego | 211 |
| 3.2.2. Odpowiedzialność karna | 213 |
| 3.2.2.1. Pojęcie i przesłanki odpowiedzialności karnej | 213 |
| 3.2.2.2. Wiek odpowiedzialności karnej (odpowiedzialność nieletnich) | 214 |
| 3.2.2.3. Formy popełnienia przestępstwa | 216 |
| 3.2.2.3.1. Sprawstwo | 217 |
| 3.2.2.3.2. Podżeganie | 217 |
| 3.2.2.3.3. Pomocnictwo | 217 |
| 3.2.3. Pojęcie i klasyfikacja przestępstw | 218 |
| 3.2.3.1. Podział przestępstw | 218 |
| 3.2.3.2. Kryterium wagi czynu | 219 |
| 3.2.3.3. Kryterium formy winy (sposobu działania sprawcy) | 219 |
| 3.2.3.4. Kryterium skutku przestępstwa | 220 |
| 3.2.3.5. Kryterium sposobu ścigania | 220 |
| 3.2.3.6. Kryterium rodzaju dobra prawnego | 221 |
| 3.2.4. Środki karne i sankcje | 222 |
| 3.2.4.1. Rodzaje kar przewidzianych w polskim prawie karnym | 222 |
| 3.2.4.2. Środki karne, zabezpieczające i probacyjne | 223 |
| 3.2.4.3. Okoliczności wpływające na wymiar kary | 225 |
| 3.2.5. Przestępstwa przeciwko podstawowym dobrom | 227 |
| 3.2.5.1. Przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu | 228 |
| 3.2.5.2. Przestępstwa przeciwko mieniu | 229 |
| 3.2.5.3. Przestępstwa przeciwko wolności | 230 |
| 3.2.5.4. Przestępstwa przeciwko godności | 230 |
| 3.2.6. Prawa i obowiązki w świecie prawa karnego | 231 |
| 3.2.6.1. Prawa i obowiązki pokrzywdzonego | 232 |
| 3.2.6.2. Prawa i obowiązki osoby podejrzanej, podejrzanego, oskarżonego i skazanego | 233 |
| 3.2.6.3. Ochrona świadków i ofiar przestępstw | 237 |
| 3.3. Prawo finansowe | 239 |
| 3.3.1. Wstęp do prawa finansowego | 239 |
| 3.3.2. Prawo finansów publicznych | 243 |
| 3.3.2.1. Podstawowe funkcje finansów publicznych | 247 |
| 3.3.2.2. Jednostki organizacyjne | 249 |
| 3.3.3. Prawo podatkowe | 251 |
| 3.3.3.1. Wstęp do prawa podatkowego | 251 |
| 3.3.3.2. Podatek i inne daniny publiczne | 251 |
| 3.3.3.2.1. Podatek | 253 |
| 3.3.3.2.2. Płatnicy | 254 |
| 3.3.3.2.3. Podział podatków | 255 |
| 3.3.3.2.4. Podatki bezpośrednie i pośrednie | 255 |
| 3.3.3.2.5. Funkcja podatków | 256 |
| 3.3.4. Prawo budżetowe | 256 |
| 3.3.4.1. Wstęp do prawa budżetowego | 256 |
| 3.3.4.2. Budżet państwa i jego uchwalenie | 257 |
| 3.3.4.3. Budżet jednostek samorządu terytorialnego (JST) | 262 |
| | |
| 4. Postępowania cywilne, karne i administracyjne | 265 |
| 4.1. Trzy gałęzie prawa oraz trzy procedury | 265 |
| 4.1.1. System prawny | 265 |
| 4.1.2. Cel tworzenia kodeksów postępowania | 266 |
| 4.1.3. Przewodnik po sali sądowej | 266 |
| 4.2. Postępowanie cywilne | 269 |
| 4.2.1. Postępowanie cywilne oraz cel wprowadzenia Kodeksu postępowania cywilnego | 269 |
| 4.2.2. Podstawowe cechy postępowań procesowego i nieprocesowego | 271 |
| 4.2.3. Wszczęcie postępowania cywilnego | 273 |
| 4.2.3.1. Wszczęcie postępowania cywilnego poprzez zgłoszenie pozwu | 273 |
| 4.2.3.2. Dodatkowe obowiązkowe elementy pozwu | 274 |
| 4.2.3.3. Wszczęcie postępowania cywilnego i dalsze czynności z tym związane | 275 |
| 4.2.3.4. Rodzaje właściwości sądu w sprawach cywilnych | 276 |
| 4.2.4. Przebieg postępowania cywilnego | 277 |
| 4.2.4.1. Postępowanie celem przygotowania rozprawy | 277 |
| 4.2.4.2. Rozprawa | 278 |
| 4.2.4.3. Orzeczenia | 278 |
| 4.2.5. Mediacja | 279 |
| 4.2.5.1. Zasady mediacji | 280 |
| 4.2.5.2. Mediator | 281 |
| 4.2.5.3. Ugoda mediacyjna | 282 |
| 4.2.6. Rodzaje powództw w postępowaniu cywilnym | 282 |
| 4.2.6.1. Forma redakcji żądania pozwu o zasądzenie świadczenia | 282 |
| 4.2.6.2. Powództwo o ustalenie prawa lub stosunku prawnego | 283 |
| 4.2.6.3. Powództwo o ukształtowanie prawa lub stosunku prawnego | 283 |
| 4.2.7. Weryfikacja orzeczeń w postępowaniu cywilnym | 284 |
| 4.2.7.1. Apelacja | 286 |
| 4.2.7.2. Nieważność postępowania cywilnego | 287 |
| 4.2.7.3. Zażalenie w postępowaniu cywilnym | 288 |
| 4.2.7.4. Nadzwyczajne środki zaskarżania | 289 |
| 4.2.8. Postępowanie zabezpieczające | 289 |
| 4.2.9. Postępowanie o nadanie klauzuli wykonalności | 290 |
| 4.2.10. Sądowe postępowanie egzekucyjne | 291 |
| 4.2.10.1. Organy działające w postępowaniu egzekucyjnym | 292 |
| 4.2.10.2. Podstawa egzekucji | 293 |
| 4.2.10.3. Rodzaje egzekucji | 295 |
| 4.2.10.4. Poszukiwanie majątku dłużnika | 296 |
| 4.2.10.5. Przebieg postępowania egzekucyjnego | 296 |
| 4.2.10.6. Ograniczenia egzekucji | 297 |
| 4.3. Postępowanie karne | 298 |
| 4.3.1. Wstęp do postępowania karnego | 299 |
| 4.3.2. Przesłanki procesowe | 300 |
| 4.3.3. Sąd w postępowaniu karnym | 301 |
| 4.3.4. Strony procesowe | 301 |
| 4.3.5. Prawo do obrony | 302 |
| 4.3.6. Postępowanie prywatnoskargowe | 303 |
| 4.3.7. Etapy postępowania karnego | 304 |
| 4.3.8. Orzeczenia w postępowaniu odwoławczym (apelacyjnym) | 309 |
| 4.3.9. Nadzwyczajne środki zaskarżania | 309 |
| 4.3.10. Postępowanie wykonawcze | 310 |
| 4.4. Postępowanie administracyjne | 310 |
| 4.4.1. Wiadomości ogólne | 310 |
| 4.4.2. Zakres zastosowania Kodeksu postępowania administracyjnego | 311 |
| 4.4.3. Podmioty i uczestnicy postępowania administracyjnego | 311 |
| 4.4.4. Znaczenie zasad postępowania administracyjnego | 312 |
| 4.4.5. Zasady postępowania administracyjnego | 313 |
| 4.4.6. Przebieg postępowania administracyjnego | 314 |
| 4.4.7. Etapy postępowania administracyjnego | 314 |
| 4.4.8. Dwuinstancyjność postępowania administracyjnego. Prawo do odwołania od decyzji administracyjnej | 316 |
| 4.4.9. Zaskarżenie decyzji i postanowienia | 317 |
| 4.4.10. Decyzje ostateczne | 317 |
| 4.4.11. Uchylenie i zmiana ostatecznych decyzji | 318 |
| 4.4.12. Kontrola sądowa decyzji ostatecznych | 319 |
| | |
| Słownik pojęć | 321 |
| | |
| Pojęcia w języku łacińskim, które warto znać | 363 |
| | |
| Paremie łacińskie | 365 |
| | |
| Bibliografia | 369 |
| | |
| O Autorach | 377 |