Czy plakat jest dziełem sztuki, a jego autor artystą? Jeśli tak, to co lub kto o tym decyduje? Chodzi o formę plakatu, jego estetykę, a może wykształcenie autora lub zdanie krytyków bądź marszandów? Czy plakat na wystawie to już dzieło sztuki czystej, czy tylko wizytująca muzeum sztuka ulicy? W jaki sposób polski plakat – będący swobodną, ekspresyjną formą graficzną, powiązaną z zachodnią sztuką nowoczesną i przekraczającą granice pomiędzy grafiką a malarstwem – zdobył tak znaczącą pozycję artystyczną w komunistycznej Polsce, gdzie sztuka podlegała cenzurze i propagandowym wytycznym partii? Katarzyna Matul zabiera nas w złożony i fascynujący świat wzajemnych powiązań i relacji pomiędzy sztuką a polityką, które rzucają nowe światło na fenomen artystyczny nazywany powszechnie „polską szkołą plakatu”. Legitymizacja artystyczna plakatu w PRL to jej doktorat, obroniony w 2018 roku na Uniwersytecie w Lozannie. Jest pokłosiem badań Autorki w nieanalizowanych wcześniej archiwach publicznych i prywatnych oraz pierwszą w historiografii naukową analizą polskiego plakatu z punktu widzenia kilku uzupełniających się perspektyw: krytyki artystycznej, wystawiennictwa oraz szkolnictwa artystycznego w kontekście nowej konfiguracji przestrzeni politycznej PRL z jej ideologią, polityką kulturalną, gospodarką pozbawioną wolnego rynku, specyficzną sytuacją artstyczną oraz międzynarodowymi napięciami zimnowojennymi.*Praca Katarzyny Matul pozwala na stworzenie modelu badań nad plakatem nie tylko w Polsce, ale i poza jej granicami.prof. Philippe Kaenel, Uniwersytet w LozannieKatarzyna Matul - historyczka sztuki, absolwentka Uniwersytetu Warszawskiego, była kuratorka Międzynarodowego Biennale Plakatu w Warszawie, stypendystka Swiss National Foundation, w 2018 roku na Uniwersytecie w Lozannie obroniła doktorat Legitymizacja artystyczna plakatu w PRL: praktyki, dyskursy i instytucje (1944–1968). Zajmuje się badaniem sztuki i projektowania graficznego po 1945 roku w perspektywie historii sztuki, historii społecznej i kulturowej oraz socjologii sztuki. Autorka książek: Jak to było możliwe? O powstawaniu Międzynarodowego Biennale Plakatu w Warszawie (Universitas, 2015), De la résistance à l'autonomie, L'affiche polonaise face au réalisme socialiste 1944–1954 o polskim plakacie socrealizmu (Szwajcarskie Wydawnictwa Akademickie Alphil, 2023) oraz Légitimation artistique de l’affiche en République populaire de Pologne 1944–1968 (Presses universitaires de Rennes, 2025).Z „polską szkołą plakatu” kojarzonych jest wielu artystów, między innymi Tadeusz Trepkowski, Henryk Tomaszewski, Józef Mroszczak, Jan Lenica, Wojciech Fangor, Wojciech Zamecznik i Roman Cieślewicz. Status plakatu jako dzieła sztuki wydają się zgodnie potwierdzać zarówno eksperci, jak i laicy. Wystarczy przejrzeć liczne publikacje, albumy, artykuły prasowe i teksty w katalogach, w których często powracają słowa takie jak „sztuka” czy „dzieło sztuki”. O nobilitacji tego środka ekspresji świadczą też niezliczone wystawy polskiego plakatu w kraju i za granicą. Ich zwieńczeniem były: organizacja Międzynarodowego Biennale Plakatu w Warszawie w 1966 roku oraz utworzenie dwa lata później Muzeum Plakatu w Wilanowie.Fragment książki