Dlaczego uważam umiejętność zadawania pytań za tak istotną w budowaniu relacji? Ponieważ w dzisiejszym świecie, który cechuje się coraz większą złożonością, zróżnicowaniem kulturowym, jak również ogromną liczbą wzajemnych powiązań, jest to kluczowa umiejętność. Nie da się pracować z ludźmi wywodzącymi się z odmiennych kultur – czy to zawodowych, czy narodowych – bez umiejętności zadawania pytań i budowania relacji opartych na wzajemnym szacunku i akceptacji faktu, że posiadają oni pewną różną od naszej wiedzę przydatną do wykonania danego zadania. (…) Pokorne pytanie jest szczególnie istotne dla przywódców, ponieważ do realizacji złożonych zadań niezbędne są dobre, ufne relacje z podwładnymi, które zachęcają do komunikacji w górę hierarchii. A bez takiej komunikacji organizacje nie będą ani skuteczne, ani bezpieczne.

Ze wstępu

W świecie, który transformuje się pod wpływem technologii, coraz mocniej zarysowują się dwie siły wpływające na dzisiejszy biznes. Pierwszą z nich jest komunikacja. Zdolność do budowania relacji zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz organizacji, staje się kluczową umiejętnością menedżerów. Drugą siłą jest zdolność do rozumienia natury problemu. Nasilający się szum informacyjny i powszechna dostępność informacji sprawiają, że coraz częściej przywódcy podejmują decyzje nie mając pełnego zrozumienia warunków, w jakich są prowadzone działania i charakteru problemów, z którymi muszą sobie radzić. Bardzo powszechnym zjawiskiem jest też niedostateczna wiedza o kliencie i jego oczekiwaniach. Taki błąd popełniają nie tylko startupy – często zaślepione swoją ideą – ale również dojrzałe firmy, którym często brakuje zdolności do komunikowania się z klientem. Czy jest na to jakaś rada? Edgar H. Schein, psycholog zajmujący się problemem kultur organizacyjnych i autor wielu koncepcji, które trafiły do kanonu nauczania w zarządzaniu, proponuje zwrócenie się w stronę jednej z najstarszych technik znanych człowiekowi: pokornemu zadawaniu pytań. Zdaniem Scheina to właśnie postępowanie jest nam niezbędne również dziś, w warunkach informacyjnego chaosu i niepewności. Należy zadawać pytania, być dociekliwym, ale i uprzejmym. I nigdy niczego nie zakładać z góry, ale chcieć się dowiedzieć więcej.

dr Piotr Kaczmarek-Kurczak, Akademia Leona Koźmińskiego