Kodeks postępowania cywilnego. Tom I. Komentarz do art. 1-366. Tom I zawiera szczegółowe omówienie przepisów dotyczących zagadnień ogólnych dla wszystkich rodzajów postępowań oraz postępowania procesowego, tj.:

• sądu (właściwość sądu, skład sądu oraz wyłączenie sędziego),
• prokuratora, organizacji pozarządowych, Państwowej Inspekcji Pracy, powiatowego (miejskiego) rzecznika konsumentów,
• stron (zdolność sądowa i procesowa, współuczestnictwo w sporze, interwencja główna i uboczna, przypozwanie, a także pełnomocnicy procesowi),
• kosztów procesu (zwrot kosztów procesu oraz pomoc prawna z urzędu),
• postępowania (przepisy ogólne o czynnościach procesowych, postępowanie przed sądem I instancji, dowody, orzeczenia).

NAJBARDZIEJ AKTUALNY STAN PRAWNY

Niniejsze, 7. wydanie Komentarza uwzględnia wszystkie najnowsze zmiany, w tym wynikające m.in. z:

• ustawy z 29.08.2014 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. z 2014 r. poz. 1296), która ma na celu usprawnienie tzw. protokołu elektronicznego. Nowela modyfikuje przepisy dotyczące udostępniania informacji o sprawach. Treść protokołów i pism może być także udostępniana w postaci elektronicznej. Ponadto strony mogą otrzymać z akt sprawy zarówno zapis obrazu, jak i dźwięku, a w pewnych okolicznościach mają one prawo do otrzymania zapisu dźwiękowego. W sytuacjach, gdy jest to niezbędne dla zapewnienia prawidłowego orzekania w sprawie, przewodniczący – a nie prezes sądu – może zarządzić sporządzenie transkrypcji odpowiedniej części protokołu sporządzonego uprzednio w formie nagrania przebiegu rozprawy. W przypadku nagrywanych posiedzeń nowela dopuszcza możliwość wygłoszenia ustnego uzasadnienia. Strony, które złożą wniosek o doręczenie wyroku z uzasadnieniem, otrzymają odpis wyroku wraz z transkrypcją uzasadnienia. Sąd będzie miał dwa tygodnie na transkrypcję wygłoszonego uzasadnienia wyroku; zmiana weszła w życie 27.03.2015 r.;

• ustawy z 15.5.2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne (Dz.U. z 2015 r. poz. 978), której zmiany dostosowują procedurę cywilną do nowego Prawa restrukturyzacyjnego, m.in.:
• przyjęcie, że w sprawach restrukturyzacji i upadłości pełnomocnikiem w postępowaniu może być także osoba posiadająca licencję doradcy restrukturyzacyjnego;
• poszerzenie przepisu dotyczącego zawieszenia postępowania z urzędu o przypadek ustanowienia doradcy restrukturyzacyjnego oraz o sytuację, w której ustanowiono zarządcę przymusowego w postępowaniu w przedmiocie ogłoszenia upadłości lub zarządcę tymczasowego w postępowaniu o otwarcie postępowania sanacyjnego, a postępowanie dotyczy majątku objętego zabezpieczeniem;
• przyjęcie, że roszczenia nabywcy wynikające z odstąpienia od umowy deweloperskiej lub z jej przekształcenia w toku postępowania restrukturyzacyjnego lub upadłościowego należy traktować jak roszczenia z umowy deweloperskiej, co skutkować będzie zaspokojeniem według pierwszeństwa wynikającego z ujawnienia w księdze wieczystej przysługującego nabywcy roszczenia z umowy deweloperskiej, także w przypadku, gdy wpis o ujawnieniu tego roszczenia został wykreślony.

Zmiany weszły w życie 1.01.2016 r.

• ustawy z 5.08.2015 r. o opiniodawczych zespołach sądowych specjalistów (Dz.U. z 2015 r. poz. 1418), która określa zasady działania opiniodawczych zespołów sądowych specjalistów, których zadaniem jest sporządzanie, na zlecenie sądu lub prokuratora, opinii w sprawach rodzinnych i opiekuńczych oraz w sprawach nieletnich, na podstawie przeprowadzonych badań psychologicznych, pedagogicznych lub lekarskich. Znowelizowane przepisy dają sądowi – w sprawach rodzinnych i opiekuńczych - prawo do zażądania opinii opiniodawczego zespołu sądowych specjalistów. Sąd może też zobligować członków zespołu do złożenia dodatkowych wyjaśnień. Nowelizacja weszła w życie 1.01.2016 r.

• ustawy z 10.9.2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wspieraniem polubownych metod rozwiązywania sporów (Dz.U. z 2015 r. poz. 1595), której celem jest popularyzacja pozasądowych metod rozwiązywania sporów, tj.:
• wprowadzenie obowiązku informowania w pozwie, czy strony podjęły próbę polubownego rozwiązania sporu przed skierowaniem sprawy do sądu. W przypadku gdy nie podjęto takiej próby, powód powinien wyjaśnić przyczyny;
• wzmocnienie obowiązku informowania stron, że sprawa może zostać skierowana do mediacji. Sąd zyskał także uprawnienie do zobligowania stron do udziału w spotkaniu informacyjnym, na którym uzyskają informację na temat mediacji. Może też wezwać strony na posiedzenie niejawne oraz skierować strony do mediacji na każdym etapie sprawy, a także więcej niż raz w toku postępowania;
• doprecyzowanie, że strony mają pierwszeństwo przy wyborze mediatora, mediator będzie mógł zapoznać się z aktami sprawy zaraz po przestąpieniu stron do mediacji, dane kontaktowe stron sąd przekaże mediatorowi w jak najkrótszym czasie. Mediacja będzie mogła zostać wyznaczona na okres do 3 miesięcy;
• przyjęcie, że jeżeli nie dojdzie do wszczęcia mediacji przedsądowej z powodów niezależnych od wierzyciela (np. druga strona nie wyrazi zgody na mediację), wierzyciel zachowa pozytywne skutki związane z przerwaniem biegu przedawnienia roszczenia, jeżeli wniesie pozew w terminie 3 miesięcy;
• określenie kwalifikacji wymaganych od stałych mediatorów wpisywanych na listę.

Zmiany weszły w życie 1.01.2016 r.

oraz zmiany oczekujące, które nie weszły jeszcze w życie, wynikające m.in. z:

• ustawy z 10.7.2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny, ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r. poz. 1311), na mocy której:
• wprowadzono możliwość wnoszenia pism procesowych drogą elektroniczną i dokonywania doręczeń elektronicznych także w postępowaniach cywilnych prowadzonych w zwykłym trybie – za pomocą aplikacji: "elektroniczne biuro podawcze". Wszystkie sądy będą musiały umożliwić stronom wnoszenie pism procesowych drogą elektroniczną za pomocą tej aplikacji w terminie 3 lat od wejścia w życie nowych przepisów;
• umożliwiono przeprowadzenia posiedzenia sądowego przy użyciu urządzeń technicznych umożliwiających jego przeprowadzenie na odległość – uczestnicy postępowania będą mogli brać udział w posiedzeniu sądowym, gdy przebywają w budynku innego sądu i dokonywać tam czynności procesowych, a przebieg czynności procesowych będzie transmitowany z sali sądowej sądu prowadzącego postępowanie do miejsca pobytu uczestników postępowania i odwrotnie;
• poszerzono katalog spraw, które można rozpatrywać na posiedzeniu niejawnym;
• dodano przepisy umożliwiające prowadzenie licytacji drogą elektroniczną;
• złagodzono przepisy dotyczące wyłączenia sędziego – przyjęto do czasu rozstrzygnięcia wniosku w tej sprawie sędzia może podejmować dalsze czynności z wyjątkiem wydania orzeczenia lub zarządzenia kończącego postępowanie w sprawie.

Zmiany wchodzą w życie 8.09.2016 r.

ZMIANA SKŁADU AUTORSKIEGO

Zmieniony został skład autorski - Autorami komentarza są przede wszystkim praktycy – sędziowie Sądu Najwyższego, Naczelnego Sądu Administracyjnego, Sądu Apelacyjnego, sędziowie sądu okręgowego i rejonowego, radcowie prawni, adwokaci, notariusze, a także wykładowcy Uniwersytetu Łódzkiego, Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej i Uniwersytetu Śląskiego.

SZEROKIE GRONO ODBIORCÓW

Komentarz przeznaczony jest przede wszystkim dla profesjonalistów: sędziów, prokuratorów, adwokatów oraz radców prawnych. Będzie on również użyteczny dla prawników: aplikantów sądowych, adwokackich, radcowskich i prokuratorskich, studentów i absolwentów studiów prawniczych, ale również dla osób prywatnych, borykających się z problemami postępowania cywilnego.

PRAKTYCZNE PODEJŚCIE DO TEMATU

Gwarancją praktyczności są Autorzy, którzy łącząc swoją wieloletnią praktykę zawodową oraz pracę naukową przedstawiają w sposób zrozumiały wszystkie zagadnienia budzące jakiekolwiek wątpliwości. Ponadto, w kolejnym wydaniu komentarza czytelnik może zapoznać się z najnowszymi poglądami doktryny oraz orzecznictwem.

PRECYZYJNA NAWIGACJA WEWNĘTRZNA

W zaktualizowanym komentarzu, prezentowanym w nowej szacie graficznej, dokonano także istotnych zmian w sposobie prezentowania treści przez Autorów, dzięki czemu komentarz jest bardziej czytelny, a korzystanie z niego stało się łatwiejsze. Komentarz wyróżnia się precyzyjną nawigacją wewnętrzną – spisy treści do artykułów, przejrzysta struktura, tytuły tez, numery tez pozwalające na sprawne korzystanie z wewnętrznych odesłań oraz odszukanie podstawowych haseł w indeksie.