| Zawartość | Nr strony |
|---|
| Wykaz skrótów | 13 |
| | |
| Wstęp | 19 |
| | |
| Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej | 21 |
| | |
| DZIAŁ I. Przepisy ogólne | 23 |
| | |
| Rozdział 1. Zasady ogólne i zakres podmiotowy ustawy | 23 |
| Art. 1. [Zakres normowania] | 23 |
| Art. 2. [Pojęcie i organy pomocy społecznej] | 29 |
| Art. 3. [Zasady i cele pomocy społecznej] | 36 |
| Art. 4. [Zasada współdziałania] | 45 |
| Art. 5. [Podmiotowe kryterium przyznawania świadczeń] | 49 |
| Art. 5a. [Pomoc ofiarom handlu ludźmi] | 57 |
| Art. 6. [Słowniczek] | 59 |
| Art. 7. [Najczęstsze przyczyny udzielania pomocy] | 77 |
| Art. 7a. [Bar mleczny] | 88 |
| Art. 8. [Kryterium dochodowe] | 90 |
| Art. 9. [Weryfikacja kryteriów dochodowych] | 119 |
| Art. 10. [Szczególne zasady ustalania dochodu] | 122 |
| Art. 11. [Marnotrawienie świadczeń] | 124 |
| Art. 12. [Dysproporcja dochodowo-majątkowa] | 129 |
| Art. 13. [Sytuacja osoby aresztowanej i odbywającej karę pozbawienia wolności] | 132 |
| Art. 14. [Odpowiednie stosowanie Kodeksu postępowania administracyjnego] | 137 |
| Rozdział 2. Zadania pomocy społecznej | 139 |
| Art. 15. [Formy pomocy społecznej] | 139 |
| Art. 16. [Podmioty udzielające pomocy] | 142 |
| Art. 16a. [Ocena zasobów pomocy społecznej] | 148 |
| Art. 16b. [Strategia rozwiązywania problemów społecznych] | 149 |
| Art. 17. [Zadania własne gminy] | 153 |
| Art. 18. [Zadania gminy zlecone z zakresu administracji rządowej] | 160 |
| Art. 19. [Zadania własne powiatu] | 163 |
| Art. 20. [Zadania powiatu zlecone z zakresu administracji rządowej] | 167 |
| Art. 21. [Zadania województwa samorządowego] | 168 |
| Art. 21a. [Zadania z zakresu ekonomii społecznej] | 171 |
| Art. 22. [Zadania wojewody] | 174 |
| Art. 23. [Zadania ministra] | 176 |
| Art. 23a. [Informacje gromadzone w rejestrze centralnym. Udostępnianie, przechowywanie i usuwanie informacji] | 181 |
| Art. 24. [Zadania Rady Ministrów] | 186 |
| Art. 24a. [Realizacja resortowego programu przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego może odbywać się we współpracy z wojewodą] | 189 |
| Art. 25. [Zlecanie zadań] | 190 |
| Art. 25a–35. (uchylone) | 196 |
| DZIAŁ II. Świadczenia z pomocy społecznej | 197 |
| | |
| Rozdział 1. Zasiłki i usługi | 197 |
| Art. 36. [Klasyfikacja świadczeń] | 197 |
| Art. 37. [Zasiłek stały] | 202 |
| Art. 38. [Zasiłek okresowy] | 216 |
| Art. 39. [Zasiłek celowy] | 223 |
| Art. 39a. [Zasiłek celowy o kontrakt socjalny] | 228 |
| Art. 40. [Zasiłek celowy w sytuacjach nadzwyczajnych] | 229 |
| Art. 41. [Szczególne zasady przyznawania zasiłków i pomocy rzeczowej] | 236 |
| Art. 42. [Opłacanie składki na ubezpieczenie społeczne] | 239 |
| Art. 43. [Pomoc na ekonomiczne usamodzielnienie] | 243 |
| Art. 44. [Pomoc w formie sprawienia pogrzebu] | 247 |
| Art. 45. [Praca socjalna] | 251 |
| Art. 46. [Poradnictwo specjalistyczne] | 254 |
| Art. 46a. [Rejestr jednostek specjalistycznego poradnictwa] | 256 |
| Art. 47. [Interwencja kryzysowa] | 259 |
| Art. 48. [Pomoc w formie schronienia, posiłku, ubrania] | 264 |
| Art. 48a. [Pomoc w formie schronienia] | 265 |
| Art. 48b. [Pomoc w formie żywności i ubrania] | 276 |
| Art. 49. [Pomoc osobie bezdomnej – indywidualny program wychodzenia z bezdomności] | 278 |
| Art. 50. [Usługi opiekuńcze] | 283 |
| Art. 50a. [Przyznanie usług opiekuńczych w trybie pilnym] | 294 |
| Art. 51. [Usługi ośrodka wsparcia] | 295 |
| Art. 51a. [Ośrodki wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi] | 299 |
| Art. 51b. [Kierowanie do ośrodków wsparcia i odpłatność za ich usługi] | 303 |
| Art. 51c. [Tworzenie i finansowanie ośrodków wsparcia] | 307 |
| Art. 52. [Rodzinny dom pomocy] | 309 |
| Art. 53. [Mieszkanie wspomagane i treningowe] | 315 |
| Art. 53a. [Wynagrodzenie za sprawowanie opieki] | 325 |
| Rozdział 2. Domy pomocy społecznej | 327 |
| Art. 54. [Przesłanki i zasady umieszczenia w domu pomocy społecznej] | 327 |
| Art. 54a. [Kierowanie do jednego domu pomocy społecznej osób pozostających w związku małżeńskim lub rodzica z pełnoletnim dzieckiem] | 337 |
| Art. 55. [Zakres usług domu pomocy społecznej] | 338 |
| Art. 55a. [Usługi wsparcia krótkoterminowego] | 344 |
| Art. 55b. [Przyznanie pomocy w formie usług wsparcia krótkoterminowego] | 348 |
| Art. 55c. [Rejestr zgłoszeń o zdarzeniach nadzwyczajnych dotyczących mieszkańców domu pomocy społecznej] | 351 |
| Art. 56. [Rodzaje domów pomocy społecznej] | 354 |
| Art. 56a. [Łączenie domów pomocy społecznej] | 356 |
| Art. 57. [Zezwolenie na prowadzenie domu pomocy społecznej] | 357 |
| Art. 57a. [Cofnięcie zezwolenia na prowadzenie domu pomocy społecznej] | 364 |
| Art. 57b. [Okres ważności kolejnego zezwolenia na prowadzenie domu pomocy społecznej wydanego po uprzednim jego cofnięciu] | 365 |
| Art. 57c. [Zgoda na przekształcenie miejsc w domu pomocy społecznej w miejsca przeznaczone na świadczenie usług wsparcia krótkoterminowego dziennego lub całodobowego] | 366 |
| Art. 58. [Wydatki domu pomocy społecznej] | 367 |
| Art. 59. [Decyzje administracyjne związane z pobytem w domu pomocy społecznej] | 369 |
| Art. 60. [Opłata za pobyt w domu pomocy społecznej i średni miesięczny koszt utrzymania] | 379 |
| Art. 61. [Osoby wnoszące opłatę] | 382 |
| Art. 62. [Formy płatności] | 397 |
| Art. 63. [Pobyt mieszkańca poza domem pomocy społecznej] | 399 |
| Art. 64. [Zwolnienie z opłat] | 402 |
| Art. 64a. [Zwolnienie z opłat z powodu pozbawienia władzy rodzicielskiej] | 409 |
| Art. 64b. [Zwolnienie członka Korpusu Weteranów Walk o Niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej z opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej] | 411 |
| Art. 65. [Domy pomocy społecznej prowadzone przez podmioty niepubliczne] | 412 |
| Art. 66. [Uprawnienia rady gminy w zakresie ustalania opłat] | 417 |
| Rozdział 3. Działalność gospodarcza w zakresie prowadzenia placówki zapewniającej całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku | 418 |
| Art. 67. [Zezwolenie na prowadzenie placówki] | 418 |
| Art. 68. [Standard usług świadczonych przez placówkę] | 426 |
| Art. 68a. [Dokumentacja placówki] | 432 |
| Art. 68aa. [Rejestr zgłoszeń o zdarzeniach nadzwyczajnych dotyczących osób przebywających w placówce] | 436 |
| Art. 68b. [Placówki dostępne wyłącznie osobom pełnoletnim] | 437 |
| Art. 68c. [Umieszczenie w placówce osoby ubezwłasnowolnionej całkowicie] | 438 |
| Art. 69. [Prowadzenie placówki w ramach działalności statutowej] | 439 |
| Rozdział 4. Pomoc dla osób usamodzielnianych | 441 |
| Art. 70–87a. (uchylone) | 441 |
| Art. 88. [Zakres pomocy na usamodzielnienie] | 441 |
| Art. 89. [Wartość i warunki korzystania z pomocy na usamodzielnienie] | 446 |
| Art. 90. [Właściwość organu udzielającego pomocy na usamodzielnienie] | 451 |
| Art. 90a. [Podwyższenie pomocy na usamodzielnienie] | 452 |
| Rozdział 5. Integracja cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą | 453 |
| Art. 91. [Wniosek o udzielenie pomocy] | 453 |
| Art. 91a. [Pomoc małoletniemu cudzoziemcowi] | 460 |
| Art. 92. [Świadczenia przysługujące cudzoziemcowi] | 460 |
| Art. 93. [Indywidualny program integracji] | 462 |
| Art. 94. [Współpraca z wojewodą] | 465 |
| Art. 95. [Ograniczenie i wstrzymanie pomocy] | 467 |
| Rozdział 6. Zasady odpłatności za świadczenia | 470 |
| Art. 96. [Zwrot świadczeń] | 470 |
| Art. 97. [Odpłatność za pobyt w ośrodkach wsparcia i mieszkaniach wspomaganych i treningowych] | 474 |
| Art. 97a. [Odpłatność za świadczenie usług wsparcia krótkoterminowego] | 479 |
| Art. 98. [Świadczenia nienależnie pobrane] | 481 |
| Art. 98a. [Obowiązek zwrotu kwot w przypadku opłat ustalonych na podstawie nieprawdziwych informacji lub w przypadku niepoinformowania o zmianie sytuacji osobistej lub majątkowej] | 484 |
| Art. 99. [Potrącenia ze świadczeń pieniężnych] | 486 |
| Rozdział 7. Postępowanie w sprawie świadczeń z pomocy społecznej | 489 |
| Art. 100. [Szczególne zasady postępowania] | 489 |
| Art. 101. [Właściwość miejscowa] | 493 |
| Art. 102. [Wszczęcie postępowania] | 501 |
| Art. 103. [Umowy w sprawie pomocy na rzecz osób bliskich] | 507 |
| Art. 104. [Zwrot świadczeń – aspekt proceduralny] | 513 |
| Art. 105. [Prawo pracownika socjalnego do żądania informacji] | 521 |
| Art. 106. [Decyzja w sprawie świadczeń] | 524 |
| Art. 106a. [Wstrzymanie wypłaty świadczenia] | 543 |
| Art. 107. [Rodzinny wywiad środowiskowy] | 544 |
| Art. 108. [Kontrakt socjalny] | 557 |
| Art. 109. [Zmiana sytuacji świadczeniobiorcy] | 563 |
| Art. 109a. [Zwrot kwot świadczeń pomocy społecznej z rachunków płatniczych i innych przekazanych po śmierci osoby uprawnionej] | 565 |
| DZIAŁ III. Organizacja pomocy społecznej | 569 |
| | |
| Rozdział 1. Struktura organizacyjna pomocy społecznej | 569 |
| Art. 110. [Ośrodek pomocy społecznej] | 569 |
| Art. 110a. [Zespół do spraw pracy socjalnej i integracji społecznej] | 579 |
| Art. 111. [Możliwość tworzenia gminnych jednostek pomocy społecznej] | 580 |
| Art. 111a. [Połączenie gminnych jednostek organizacyjnych pomocy społecznej] | 581 |
| Art. 112. [Powiatowe centrum pomocy rodzinie] | 583 |
| Art. 112a. [Połączenie powiatowych jednostek organizacyjnych pomocy społecznej] | 586 |
| Art. 113. [Regionalny ośrodek polityki społecznej] | 587 |
| Art. 113a –113b. (uchylone) | 588 |
| Art. 113c. [Zakaz prowadzenia w jednym budynku różnych placówek] | 588 |
| Art. 114. (uchylony) | 590 |
| Art. 115. [Dotacje celowe na pomoc społeczną] | 590 |
| Art. 115a. [Finansowanie zadań ze środków Funduszu Solidarnościowego] | 591 |
| Rozdział 2. Pracownicy socjalni | 592 |
| Art. 116. [Kwalifikacje pracownika socjalnego] | 592 |
| Art. 117. [Centralna Komisja Egzaminacyjna] | 602 |
| Art. 118. [Regionalne komisje egzaminacyjne] | 605 |
| Art. 118a. [Upoważnienie do wydania rozporządzenia] | 606 |
| Art. 119. [Zadania pracownika socjalnego] | 607 |
| Art. 120. [Zatrudnienie pracowników socjalnych] | 612 |
| Art. 121. [Uprawnienia pracownika socjalnego] | 614 |
| Art. 121a. [Superwizja pracy socjalnej] | 626 |
| Art. 121b. [Stopnie awansu zawodowego pracowników socjalnych] | 630 |
| Art. 122. [Specjalizacja: organizacja pomocy społecznej] | 636 |
| Art. 123. [Pracownik socjalny a pracownik samorządowy] | 640 |
| Art. 123a. (uchylony) | 642 |
| Rozdział 3. Rada Pomocy Społecznej | 643 |
| Art. 124. [Zadania Rady Pomocy Społecznej] | 643 |
| Art. 125. [Skład Rady Pomocy Społecznej] | 644 |
| Rozdział 4. Nadzór i kontrola | 645 |
| Art. 126. [Zakres kontroli wojewody] | 645 |
| Art. 126a. [Odpowiednie stosowanie art. 126 do kontroli placówek zapewniających całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku] | 649 |
| Art. 127. [Inspektorzy kontroli] | 649 |
| Art. 127a. [Współdziałanie wojewody z Policją] | 652 |
| Art. 127b. [Proporcja zatrudnienia] | 652 |
| Art. 128. [Zalecenia pokontrolne] | 653 |
| Art. 129. [Uprawnienia pokontrolne wojewody] | 657 |
| Art. 130. [Kary pieniężne] | 659 |
| Art. 131. [Wymierzanie i egzekucja kar] | 665 |
| Art. 131a. [Obowiązek informacyjny wojewody] | 666 |
| Art. 131b. [Wykaz nałożonych kar pieniężnych] | 668 |
| Art. 132. [Przeznaczenie kar] | 669 |
| Art. 133. [Zastosowanie przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego] | 670 |
| Art. 134. [Delegacja dla ministra] | 671 |
| DZIAŁ IIIA. Realizacja działań finansowanych z udziałem Europejskiego Funduszu Pomocy Najbardziej Potrzebującym | 672 |
| Art. 134a. [Zadania ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego] | 672 |
| Art. 134b. [Zadania Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa] | 676 |
| Art. 134c. [Zatwierdzanie procedur] | 680 |
| Art. 134d. [Powierzanie realizacji czynności innym podmiotom] | 681 |
| Art. 134e. [Instytucja certyfikująca] | 681 |
| Art. 134f. [Instytucja audytowa] | 682 |
| Art. 134g. [Desygnacja] | 683 |
| Art. 134h. [Przyjęcie projektu Programu Operacyjnego; zmiany i ogłoszenia] | 684 |
| Art. 134i. (uchylony) | 685 |
| Art. 134j. [Produkty dostarczane do organizacji partnerskich] | 685 |
| Art. 134k. [Wybór organizacji partnerskiej] | 685 |
| Art. 134l. [Delegacja ustawowa – wypłaty w ramach Programu Operacyjnego] | 687 |
| Art. 134m. [Zasady przetwarzania danych osobowych osób korzystających z pomocy określonej w Programie Operacyjnym] | 687 |
| Dział IIIB. Realizacja działań finansowanych z udziałem środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus przeznaczonych na zwalczanie deprywacji materialnej | 690 |
| Art. 134n. [Zadania ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego] | 690 |
| Art. 134o. [Zadania Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa] | 693 |
| Art. 134p. [Zatwierdzenie procedur dokonywania czynności w ramach zadań powierzonych Krajowemu Ośrodkowi Wsparcia Rolnictwa] | 696 |
| Art. 134q. [Minister jako instytucja odpowiedzialna za otrzymywanie płatności oraz instytucja wykonująca zadania w zakresie księgowania wydatków] | 696 |
| Art. 134r. [Audyt wykonywany przez Szefa KAS] | 697 |
| Art. 134s. [Wymagania wobec produktów dostarczanych do beneficjentów - organizacji partnerskich] | 698 |
| Art. 134t. [Wybór przez instytucję zarządzającą beneficjentów -organizacji partnerskich] | 698 |
| Art. 134u. [Delegacja ustawowa] | 699 |
| Art. 134v. [Przetwarzanie danych osobowych osób korzystających z pomocy] | 700 |
| Art. 134w. [Przetwarzanie danych osobowych odbiorców końcowych zakwalifikowanych do pomocy] | 700 |
| DZIAŁ IV. Przepisy zmieniające, przejściowe i końcowe | 702 |
| | |
| Rozdział 1. Przepisy zmieniające | 702 |
| Art. 135–143. (pominięte) | 702 |
| Rozdział 2. Przepisy przejściowe i końcowe | 702 |
| Art. 144. [Pojęcia] | 702 |
| Art. 145. [Weryfikacja kryteriów dochodowych] | 703 |
| Art. 146. [Umowy o zlecanie zadań] | 703 |
| Art. 147. [Minimalna wysokość zasiłku okresowego] | 704 |
| Art. 148. [Dotacja celowa dla gmin] | 705 |
| Art. 149. [Moc decyzji] | 705 |
| Art. 150. [Zastosowanie ustawy do postępowań w toku] | 707 |
| Art. 150a. [Decyzje w sprawach zasiłku stałego] | 707 |
| Art. 151. [Zmiana statusu domów dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży] | 707 |
| Art. 152. [Osiągnięcie standardu przez domy pomocy społecznej] | 708 |
| Art. 153. [Okres przejściowy dla placówek prowadzonych w ramach działalności gospodarczej] | 709 |
| Art. 154. (uchylony) | 709 |
| Art. 155. [Dotacje celowe i skierowania do domów pomocy społecznej] | 709 |
| Art. 156. [Kwalifikacje pracownika socjalnego] | 711 |
| Art. 157. [Kadencja Rady Pomocy Społecznej] | 713 |
| Art. 158. [Dodatek pielęgnacyjny dla mieszkańca domu pomocy społecznej] | 713 |
| Art. 159. [Dotychczasowe przepisy wykonawcze] | 714 |
| Art. 160. [Utrata mocy ustawy o pomocy społecznej z 1990 r.] | 714 |
| Art. 161. [Wejście ustawy w życie] | 714 |
| Literatura | 717 |
| | |
| Skorowidz rzeczowy | 733 |
| | |
![Pomoc społeczna. Komentarz [PRZEDSPRZEDAŻ]Iwona Sierpowska](https://static.profinfo.pl/storage/image/core_products/2025/10/7/e0a5f46c7864d449b799223cdf253fbd/admin/preview/978-83-8390-863-2_.jpg.webp "Pomoc społeczna. Komentarz [PRZEDSPRZEDAŻ]Iwona Sierpowska")
![PAKIET: Świadczenia rodzinne. Komentarz + Pomoc społeczna. Komentarz [PRZEDSPRZEDAŻ]](https://static.profinfo.pl/storage/image/core_products/2025/10/29/d1e4024d9c6806585cc45f45529f6377/admin/profinfo_product/swiadczenia + pomoc.jpg.webp "PAKIET: Świadczenia rodzinne. Komentarz + Pomoc społeczna. Komentarz [PRZEDSPRZEDAŻ]")
