Przestępczość przeciwko zabytkom archeologicznym. Problematyka prawno-kryminalistyczna

Maciej Trzciński

Publikacja Przestępczość przeciwko zabytkom archeologicznym Problematyka prawno-kryminalistyczna jest pierwszą próbą kompleksowego opracowania nierozpoznanej dotąd bliżej problematyki związanej z przestępczością skierowaną przeciwko specyfi cznej kategorii zabytków, jakimi są zabytki archeologiczne.

Mamy dla Ciebie dobrą wiadomość!

Teraz nasze e-booki możesz czytać w bezpłatnej aplikacji w ciągu 5 minut od zakupu. Dowiedz się więcej

Opis publikacji

Prezentowana publikacja jest pierwszą próbą kompleksowego opracowania nierozpoznanej dotąd bliżej problematyki związanej z przestępczością skierowaną przeciwko specyfi cznej kategorii zabytków, jakimi są zabytki archeologiczne.

Na podstawie przeprowadzonych badań autor scharakteryzował rozpoznane formy działań przestępczych, opisując zarówno motywy działań sprawców, typowy sposób ich działania, jak i negatywne skutki przestępstw. W książce zdiagnozowano również podstawowe formy zagrożeń dla dziedzictwa archeologicznego oraz dokonano oceny systemu jego prawnej ochrony, tak na gruncie prawa krajowego, jak i międzynarodowego.

W pracy, obok zasadniczej problematyki kryminalistyczno-kryminologicznej, zostały omówione wybrane zagadnienia związane z prawem administracyjnym, cywilnym oraz międzynarodowym. Wskazano w niej również na zasadnicze problemy dowodowe, które pojawiają się w nielicznych wciąż postępowaniach prokuratorskich i sądowych oraz zapropono...

Prezentowana publikacja jest pierwszą próbą kompleksowego opracowania nierozpoznanej dotąd bliżej problematyki związanej z przestępczością skierowaną przeciwko specyfi cznej kategorii zabytków, jakimi są zabytki archeologiczne.

Na podstawie przeprowadzonych badań autor scharakteryzował rozpoznane formy działań przestępczych, opisując zarówno motywy działań sprawców, typowy sposób ich działania, jak i negatywne skutki przestępstw. W książce zdiagnozowano również podstawowe formy zagrożeń dla dziedzictwa archeologicznego oraz dokonano oceny systemu jego prawnej ochrony, tak na gruncie prawa krajowego, jak i międzynarodowego.

W pracy, obok zasadniczej problematyki kryminalistyczno-kryminologicznej, zostały omówione wybrane zagadnienia związane z prawem administracyjnym, cywilnym oraz międzynarodowym. Wskazano w niej również na zasadnicze problemy dowodowe, które pojawiają się w nielicznych wciąż postępowaniach prokuratorskich i sądowych oraz zaproponowano szereg rozwiązań mających na celu podniesienie skuteczności działań związanych z zapobieganiem tego rodzaju przestępczości.

"Książka jest próbą wyodrębnienia i scharakteryzowania przestępczości skierowanej przeciwko zabytkom archeologicznym. Zjawisko to nie było dotychczas kompleksowo badanie i raczej z różnych powodów lekceważone. Wiąże się to przede wszystkim z trudnościami ze ścisłym zdefiniowaniem przedmiotu przestępstwa oraz określeniem specyfiki tej przestępczości. Stąd też najważniejszymi częściami pracy wydają się rozdziały I i VI poświęcone zdefiniowaniu pojęcia zabytku archeologicznego oraz charakterystyce związanej z nimi przestępczości. Ponadto książka analizuje rozmaite formy przestępstw przeciwko zabytkom, źródła informacji o nich, a także przedstawia obowiązujące przepisy w tym zakresie oraz stosowane w Polsce i za granicą metody zwalczania omawianego procederu."

Maciej Trzciński: Przestępczość przeciwko zabytkom archeologicznym. Problematyka prawno-kryminalistyczna, Oficyna Wolters Kluwer, Warszawa 2010, s. 320

RozwińZwiń

Autorzy

Rozwiń

Maciej Trzciński

Maciej Trzciński - doktor habilitowany nauk prawnych; kryminalistyk i archeolog; adiunkt w Katedrze Kryminalistyki na Wydziale Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego oraz kierownik Międzywydziałowych Studiów Podyplomowych Archeologii Sądowej na Uniwersytecie Wrocławskim; autor kilkudziesięciu publikacji z zakresu prawa ochrony dziedzictwa kultury, uwzględniających w szczególności problematykę przestępczości przeciwko zabytkom i dziełom sztuki.

Spis treści

Rozwiń

Wykaz skrótów
str. 9

Wstęp
str. 11

Rozdział I
Zakreślenie podstawowych pojęć związanych z przedmiotem badań
str. 15

1. Dziedzictwo kultury, dziedzictwo narodowe, dobro kultury
str. 16
2. Zabytek, zabytek archeologiczny, dziedzictwo archeologiczne
str. 19
2.1. Zabytek
str. 19
2.2. Zabytek archeologiczny
str. 21
2.3. Dziedzictwo archeologiczne
str. 25
3. Pojęcia pozaprawne
str. 28
4. Status zabytku archeologicznego
str. 29
5. Istota
...

Wykaz skrótów
str. 9

Wstęp
str. 11

Rozdział I
Zakreślenie podstawowych pojęć związanych z przedmiotem badań
str. 15

1. Dziedzictwo kultury, dziedzictwo narodowe, dobro kultury
str. 16
2. Zabytek, zabytek archeologiczny, dziedzictwo archeologiczne
str. 19
2.1. Zabytek
str. 19
2.2. Zabytek archeologiczny
str. 21
2.3. Dziedzictwo archeologiczne
str. 25
3. Pojęcia pozaprawne
str. 28
4. Status zabytku archeologicznego
str. 29
5. Istota właściwej identyfikacji zabytku archeologicznego i jej prawne konsekwencje
str. 33

Rozdział II
Karnoprawna ochrona zabytków w Polsce
str. 38

1. Uwagi ogólne
str. 38
2. Ewolucja przepisów karnych w ujęciu historycznoprawnym (1918-1962)
str. 40
3. Aktualny stan prawny
str. 48
3.1. Przepisy karne ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami
str. 49
3.2. Kodeks karny z 1997 r.
str. 61
3.3. Pozakodeksowe regulacje karne
str. 69
4. Postulaty de lege ferenda
str. 72

Rozdział III
Przestępczość przeciwko zabytkom
str. 77

1. Problematyka przestępczości przeciwko zabytkom w badaniach kryminalistycznych
str. 77
2. Etiologia i fenomenologia zjawiska
str. 85
3. Najczęstsze formy przestępczości skierowanej przeciwko zabytkom
str. 95
3.1. Kradzież
str. 97
3.2. Nielegalny wywóz zabytków
str. 106
3.3. Przerobienie, podrobienie zabytku (fałszerstwo)
str. 115
3.4. Zniszczenie, uszkodzenie zabytku (wandalizm)
str. 124
3.5. Inne formy przestępczości wymierzonej przeciwko zabytkom
str. 129

Rozdział IV
Zagrożenia dla dziedzictwa archeologicznego oraz system jego prawnej ochrony
str. 135

1. Charakterystyka zagrożeń
str. 135
2. System ochrony prawnej zabytków archeologicznych
str. 146

Rozdział V
Źródła informacji o przestępczości przeciwko zabytkom archeologicznym
str. 163

1. Statystyki policyjne
str. 165
2. Statystyki prokuratorskie
str. 177
3. Prawomocnie skazani
str. 180
4. Straż Graniczna oraz służby celne
str. 181
5. Statystyki konserwatorskie
str. 185
6. Zabytki archeologiczne na aukcjach internetowych
str. 187
7. Analiza i interpretacja danych - problem z pomiarem przestępczości przeciwko zabytkom archeologicznym
str. 194
8. Przestępczość przeciwko zabytkom archeologicznym jako problem międzynarodowy
str. 200

Rozdział VI
Charakterystyka przestępczości przeciwko zabytkom archeologicznym
str. 208

1. Uwagi ogólne
str. 208
2. Przestępstwa
str. 209
3. Wykroczenia
str. 218
4. Specyfika przestępczości przeciwko zabytkom archeologicznym
str. 222
4.1. Okradanie i niszczenie stanowisk archeologicznych
str. 222
4.2. Paserstwo
str. 231
4.3. Przerobienie, podrobienie zabytku
str. 234
4.4. Okradanie i niszczenie podwodnych stanowisk archeologicznych
str. 239
5. Sprawcy przestępstw przeciwko zabytkom archeologicznym oraz ich modus operandi
str. 244
5.1. Sprawcy
str. 244
5.2. Modus operandi sprawców
str. 249
6. Przyczyny i skutki działań przestępczych
str. 255

Rozdział VII
Zwalczanie i zapobieganie przestępczości przeciwko zabytkom archeologicznym
str. 260

1. Uwagi wstępne
str. 260
2. Problemy dowodzenia w procesie zwalczania przestępczości skierowanej przeciwko zabytkom archeologicznym
str. 262
2.1. Problem z określeniem przedmiotu przestępstwa
str. 262
2.2. Problem z właściwą oceną stopnia społecznej szkodliwości czynu
str. 268
3. Krajowe i międzynarodowe działania w zakresie zwalczania przestępczości przeciwko zabytkom
str. 272
4. Wykorzystanie kryminalistyki w procesie wykrycia sprawców przestępstw
str. 278
5. Podniesienie skuteczności ochrony dziedzictwa archeologicznego - postulaty de lege ferenda
str. 283

Podsumowanie
str. 293

Źródła prawa
str. 299

Literatura
str. 305