Podatkowe rejestry podmiotowe w polskim systemie prawnym

Wykaz skrótów | str. 11

Zagadnienia wstępne | str. 15

Rozdział I
Pojęcie podatkowego rejestru podmiotowego | str. 21

Rozdział II
Podatkowe rejestry podmiotowe w polskim systemie prawnym w ujęciu historycznym | str. 27

1. Spisy podatkowe w czasach starożytnych | str. 27

2. Spisy podatkowe od czasów średniowiecza do końca XVII w. | str. 30

2.1 Spisy podatkowe jako odzwierciedlenie poszczególnych rodzajów danin publicznych | str. 31

2.2. Metodologia sporządzania i zakres danych spisów podatkowych | str. 33

2.3. Wpływ organizacji administracji skarbowej na metodologię sporządzania spisów podatkowych | str. 36

3. Spisy, wykazy i ewidencje wykorzystywane dla celów podatkowych w XVIII i XIX w. | str. 42

4. Zasady gromadzenia i weryfikacji danych podatników w XX w. | str. 48

Rozdział III
Podmioty podlegające rejestracji w podatkowych rejestrach podmiotowych | str. 62

1. Podatnicy | str. 64

1.1. Pojęcie podatnika w rozumieniu ustawy - Ordynacja podatkowa | str. 64

1.2. Podatnicy podatku od towarów i usług | str. 65

1.3. Podatnicy podatku dochodowego | str. 71

1.3.1. Podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych | str. 71

1.3.2. Podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych | str. 73

1.3.3. Zagadnienia wspólne dla problematyki podatników podatku dochodowego od osób fizycznych i od osób prawnych | str. 76

1.4. Podatnicy podatku akcyzowego | str. 78

1.5. Podatnicy podatków lokalnych | str. 81

1.5.1. Podatnicy podatku od nieruchomości | str. 81

1.5.2. Podatnicy podatku rolnego | str. 83

1.5.3. Podatnicy podatku leśnego | str. 85

1.6. Podmiotowość podatkowa i status podatnika w świetle zasad rejestracji podatkowej - analiza na tle rozwiązań przyjętych w poszczególnych ustawach podatkowych | str. 86

1.6.1. Podmiotowość podatkowa | str. 86

1.6.2. Status podatnika | str. 89

2. Płatnicy podatków | str. 94

3. Podmioty prowadzące działalność gospodarczą | str. 101

3.1. Pojęcie działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników | str. 101

3.2. Kategorie podmiotów prowadzących działalność gospodarczą w świetle reguł rejestracji podatkowej | str. 107

3.2.1. Osoby fizyczne | str. 107

3.2.2. Osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej | str. 111

3.2.3. Organy władzy publicznej | str. 112

3.2.4. Problematyka oddziałów i zakładów | str. 116

3.2.5. Przedstawiciele podmiotów gospodarczych | str. 121

3.3. Obowiązki dokumentacyjne związane z rejestracją przedsiębiorców dla celów podatkowych | str. 130

Rozdział IV
Podatkowy rejestr podmiotowy o charakterze mieszanym w polskim systemie prawnym - ewidencja podatników i płatników | str. 135

1. Podstawowe założenia i funkcje ewidencji podatników i płatników | str. 136

1.1. Niezmienność i unikatowość identyfikatora podatkowego jako podstawy wdrożenia funkcji retrospektywnej | str. 136

1.2. Funkcja użytkowa jako odzwierciedlenie podstawowego celu - identyfikacji podmiotów objętych obowiązkami fiskalnymi | str. 141

1.3. Funkcja prospektywna, czyli dopuszczalność rejestracji przed uzyskaniem statusu podatnika | str. 154

1.4. Dostosowanie reguł gromadzenia danych i obowiązków ewidencyjnych do statusu podatkowego podmiotu lub do rodzaju należności niepodatkowych | str. 161

1.4.1 Wymogi prawa międzynarodowego dotyczące zakresu danych gromadzonych w rejestrach | str. 161

1.4.2. Gromadzenie danych podatników trwałych | str. 165

1.4.3. Gromadzenie danych podatników incydentalnych oraz podmiotów zobowiązanych do zapłaty opłaty skarbowej | str. 169

1.4.4. Gromadzenie danych podmiotów uczestniczących w czynnościach celnych | str. 172

1.4.5. Gromadzenie danych podatników korzystających ze zwolnień podatkowych | str. 175

1.4.6. Gromadzenie danych płatników składek ubezpieczeniowych | str. 177

1.4.7. Gromadzenie danych pochodzących z rejestrów o charakterze niepodatkowym | str. 178

1.4.8. Uwarunkowania prawne w zakresie pozyskiwania danych osobowych | str. 179

1.5. Selektywność danych rejestrowych | str. 180

1.6. Aktualność danych rejestrowych | str. 183

1.7 Sukcesja identyfikatora podatkowego w przypadku przekształcenia formy organizacyjnej | str. 193

1.8. Zasada ograniczonej jawności danych i ograniczonej funkcji informacyjnej | str. 196

2. Model organizacyjny ewidencji podatników i płatników | str. 197

2.1. Ewidencja podatników i płatników jako podatkowy rejestr podmiotowy o charakterze mieszanym | str. 197

2.2. Ewidencja podatników i płatników jako rejestr o charakterze zdezintegrowanym (rozbitym) | str. 204

2.2.1. Problemy ze zwrotem nadpłaty | str. 205

2.2.2. Wpływ rozwiązań przyjętych w przepisach o właściwości miejscowej na sposób organizacji ewidencji podatników i płatników | str. 212

2.2.3. Rozwiązania systemowe i organizacyjne przyjęte w Polsce na tle rozwiązań systemowych i organizacyjnych wdrożonych w innych państwach | str. 215

2.2.4. Kierunki zmian organizacyjnych | str. 219

2.3. Wpływ przyjętego modelu na kwestie bezpieczeństwa systemu podatkowego | str. 221

2.3.1. Przesłanki, cel i zasady utworzenia rejestru podatkowego tzw. fikcyjnych podmiotów | str. 221

2.3.2. Osoby fizyczne jako fikcyjne podmioty | str. 223

2.3.3. Spółki kapitałowe utworzone przez fikcyjne podmioty | str. 223

2.3.4. Tworzenie zbiorów danych fikcyjnych podmiotów z punktu widzenia przepisów ustawy o ochronie danych osobowych | str. 229

2.3.5. Celowość utworzenia rejestru fikcyjnych podmiotów | str. 232

4. Koncepcje ujednolicania i upraszczania reguł rejestracyjnych dla potrzeb różnych dziedzin prawa | str. 233

2.4.1. Koncepcja wspólnej bazy danych | str. 234

2.4.2. Rejestracja w układzie hybrydowym i obieg informacji w formie elektronicznej pomiędzy rejestrami | str. 238

2.4.3. Dostęp do informacji gromadzonych w rejestrze przez administratora innego rejestru | str. 241

2.4.4. Minimalizacja liczby identyfikatorów przyznawanych podmiotom | str. 242

3. Procedura rejestracyjna w sprawach z zakresu ewidencji i identyfikacji podatników i płatników | str. 245

3.1. Zgłoszenie identyfikacyjne | str. 245

3.2. Przyznanie identyfikatora podatkowego | str. 248

3.3. Wyeliminowanie NIP z obiegu prawnego | str. 252

Rozdział V
Podatkowe rejestry podmiotowe o charakterze podstawowym | str. 262

1. Rejestr podatników podatku od towarów i usług | str. 262

1.1. Ograniczenie obowiązków rejestracyjnych | str. 262

1.2. Selektywność danych rejestrowych | str. 266

1.3. Model organizacyjny rejestru | str. 269

1.4. Charakter prawny i tryb procedury rejestracyjnej oraz wykreślenie z rejestru | str. 274

2. Rejestr podatników podatku akcyzowego | str. 278

2.1. Ograniczenie obowiązków rejestracyjnych | str. 278

2.2. Selektywność danych rejestrowych | str. 282

2.3. Model organizacyjny rejestru | str. 283

2.4. Charakter prawny i tryb procedury rejestracyjnej oraz wykreślenie z rejestru | str. 285

3. Rejestr dla potrzeb wymiaru podatków lokalnych | str. 287

3.1. Ograniczenie obowiązków rejestracyjnych | str. 287

3.2. Selektywność danych rejestrowych | str. 288

3.3. Model organizacyjny rejestru | str. 289

3.4. Pozyskiwanie danych podatników podatków stanowiących dochody budżetów jednostek samorządu terytorialnego i danych podmiotów zobligowanych do zapłaty opłat lokalnych | str. 295

Rozdział VI
Rejestry podmiotowe dla potrzeb prawa celnego | str. 299

1. System CELINA | str. 301

2. System ZEFIR | str. 302

3. Wspólnotowy System Rejestracji i Identyfikacji Podmiotów Gospodarczych | str. 303

4. System EMCS | str. 304

5. System ECS | str. 305

Rozdział VII
Właściwość miejscowa w sprawach z zakresu rejestracji w podatkowych rejestrach podmiotowych | str. 307

1. Unifikacja zasad (przesłanek) określania właściwości miejscowej organów podatkowych wynikających z różnych aktów prawnych dla celów rejestracyjnych | str. 307

2. Kryteria (przesłanki) ustalania właściwości miejscowej organów podatkowych w sprawach związanych z rejestracją podatkową | str. 311

3. Gradacja właściwości organów podatkowych dla celów rejestracji podatkowej | str. 321

Rozdział VIII
Teoretyczne modele podatkowych rejestrów podmiotowych | str. 331

Rozdział IX
Podatkowe rejestry podmiotowe w zagranicznych systemach prawnych | str. 340

1. Niemiecki system prawny | str. 340

2. Szwedzki system prawny | str. 346

3. System prawny w Stanach Zjednoczonych Ameryki | str. 352

Podsumowanie | str. 357

Wykaz aktów prawnych | str. 399

Wykaz orzeczeń | str. 405

Bibliografia | str. 409

Internetowe strony rządowe oraz strony internetowe instytucji publicznych | str. 415