Poradnik stanowi kompleksową analizę nowej instytucji prawa samorządowego jaką jest raport o stanie gminy, powiatu oraz województwa, wprowadzonej przepisami ustawy z 11.01.2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych. Raport ten jest kompleksowym podsumowaniem działalności organu wykonawczego danej jednostki za rok ubiegły, praktycznie na każdym polu jego aktywności.
W publikacji w praktyczny sposób zaprezentowano i przeanalizowano nie tylko samo pojęcie, istotę i cel raportu, ale również procedurę jego rozpatrywania, na którą składają się takie etapy.
Publikacja składa się z pięciu rozdziałów:
w rozdziale I przedsta...
Poradnik stanowi kompleksową analizę nowej instytucji prawa samorządowego jaką jest raport o stanie gminy, powiatu oraz województwa, wprowadzonej przepisami ustawy z 11.01.2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych. Raport ten jest kompleksowym podsumowaniem działalności organu wykonawczego danej jednostki za rok ubiegły, praktycznie na każdym polu jego aktywności.
W publikacji w praktyczny sposób zaprezentowano i przeanalizowano nie tylko samo pojęcie, istotę i cel raportu, ale również procedurę jego rozpatrywania, na którą składają się takie etapy.
Publikacja składa się z pięciu rozdziałów:
w rozdziale I przedstawiono pojęcie, istotę oraz cel raportu o stanie jednostki samorządu terytorialnego;
rozdział II poświęcony został w sposób kompleksowy treści raportu;
w rozdziale III przedstawiono procedurę przygotowania raportu;
dwa ostatnie rozdziały dotyczą z kolei przebiegu debaty nad raportem (rozdział IV) oraz wieńczącej tę debatę procedury udzielenia wotum zaufania (rozdział V).
Dodatkowym walorem książki są dołączone do niej wzory dokumentów, które ułatwią prawidłowe przeprowadzenie procedury rozpatrywania raportu o stanie gminy, powiatu, województwa.
Adresaci: Publikacja jest przeznaczona dla przedstawicieli organów wykonawczych jednostek samorządu terytorialnego odpowiedzialnych za przygotowanie i przedstawienie raportu, tj. wójtów, burmistrzów i prezydentów miast, a także członków zarządu powiatu i województwa oraz sekretarzy tychże jednostek samorządu terytorialnego.
Marta Bokiej-Karciarz – radca prawny, absolwentka prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu; specjalizuje się w prawie administracyjnym ze szczególnym uwzględnieniem prawa samorządowego, budowlanego i gospodarki nieruchomościami oraz procedury administracyjnej i sądowoadministracyjnej; w codziennej praktyce zajmuje się bieżącą obsługą jednostek samorządu terytorialnego oraz podmiotów komunalnych.
Mateusz Karciarz – prawnik, doktorant w Katedrze Prawa Administracyjnego i Nauki o Administracji na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu; specjalizuje się w prawie administracyjnym, ze szczególnym uwzględnieniem prawa samorządowego, procedury administracyjnej i sądowoadministracyjnej; w codziennej praktyce zajmuje się prawnymi aspektami funkcjonowania jednostek samorządu terytorialnego i podmiotów komunalnych oraz zagadnieniami prawa ochrony środowiska, w tym nowego systemu gospodarowania odpadami komunalnymi, tworzenia i funkcjonowania związków międzygminnych; autor wielu publikacji dotyczących prawa samorządowego w czasopismach naukowych i branżowych.
Spis treści
RozwińZwiń
Wstęp Rozdział I. Pojęcie, istota i cel raportu Rozdział II. Treść raportu Rozdział III. Procedura przygotowania raportu Rozdział IV. Debata nad raportem Rozdział V. Wotum zaufania Zakończenie
Wstęp
RozwińZwiń
Raport ostanie gminy, powiatu,województwa (dalej również jako: „raport” oraz „raport ostanie JST”) jest nową instytucją prawną wprowadzoną na mocy przepisów nowelizacji z 11.01.2018r. Choć przepisy tej ustawy (będącej de facto nowelizacją czterech ustaw: ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o samorządzie powiatowym, ustawy o samorządzie województwa i Kodeksu wyborczego)...
Raport ostanie gminy, powiatu, województwa (dalej również jako: „raport” oraz „raport ostanie JST”) jest nową instytucją prawną wprowadzoną na mocy przepisów nowelizacji z 11.01.2018r. Choć przepisy tej ustawy (będącej de facto nowelizacją czterech ustaw: ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o samorządzie powiatowym, ustawy o samorządzie województwa i Kodeksu wyborczego) w swojej zasadniczej części weszły w życie 31.01.2018r., to z uwagi na brzmienie zawartego w niej jednego z przepisów przejściowych (art.15) zastosowanie znalazły dopiero w nowej kadencji samorządowej, która rozpoczęła się 21.10.2018r. (kiedy to przeprowadzono pierwszą turę wyborów samorządowych; druga tura przeprowadzona została natomiast 4.11.2018r.).
Z uzasadnienia projektu powyższej nowelizacji można wyczytać, że zmiany samorządowych ustaw ustrojowych (ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o samorządzie powiatowym, ustawy o samorządzie województwa) zostały zaproponowane (wprowadzone) w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie kontrolowania oraz funkcjonowania niektórych organów publicznych – władzy samorządowej. Zdaniem projektodawców zmiany te mają realnie przyczynić się do zapewnienia społeczności lokalnej większego udziału w funkcjonowaniu organów danej jednostki samorządu terytorialnego pochodzących z aktu wyboru oraz zagwarantować obywatelom właściwą kontrolę nad władzą samorządową, a tym samym przyczynić się do zwiększenia więzi oraz odpowiedzialności za wspólnotę samorządową, w której zamieszkują.Wspomnianą nowelizacją samorządowych ustaw ustrojowych z 11.01.2018r. ustawodawca, oprócz stanowiącego przedmiot niniejszego opracowania raportu ostanie JST, wprowadził do tych ustaw wiele innych zmian oraz nowych instytucji prawnych, tj.:
budżet obywatelski;
obowiązek transmitowania i utrwalania obrad rady (sejmiku);
głosowanie jawne z imiennym wykazem głosowań poszczególnych radnych;
komisję skarg, wniosków i petycji;
obowiązek wprowadzenia do porządku obrad projektu uchwały zgłoszonej przez klub radnych;
możliwość wydawania przez przewodniczącego rady (sejmiku) poleceń służbowych pracownikom urzędu (starostwa);
indywidualne uprawnienia kontrolne radnych;
ustawowe uregulowanie instytucji interpelacji i zapytań radnych;
ustawowe określenie liczby radnych tworzących klub radnych;
obywatelską inicjatywę uchwałodawczą mieszkańców;
rozszerzenie zakazu określonego w przepisie art.24f ust.2u.s.g. również na osobę wójta, burmistrza, prezydenta miasta oraz osoby pozostające we wspólnym pożyciu z określonymi w tym przepisie osobami;
oświadczenie o udzieleniu albo odmowie udzielenia poparcia zarządowi województwa;
funkcję przewodniczącego komisji rewizyjnej w samorządzie województwa dla przedstawiciela klubu opozycyjnego.
Instytucja raportu ostanie JST z założenia ma być istotną formą kontroli sprawowanej przez organ stanowiący w stosunku do organu wykonawczego. Ma być przy tym uzupełnieniem obowiązujących dotychczas przepisów samorządowych ustaw ustrojowych, które z jednej strony przyznawały tę rolę komisji rewizyjnej, z drugiej zaś strony znajdowały właściwy przejaw w zakresie tej kontroli w procedurze absolutoryjnej (która od obecnej kadencji samorządowej rozpoczętej w 2018r. została nierozerwalnie związana z procedurą rozpatrywania raportu ostanie JST).
Nie należy przy tym zapominać, że instytucja raportu ostanie JST nie jest jedyną nową regulacją prawną w zakresie uprawnień kontrolnych rady – nowelizacja z 11.01.2018r. przyznała bowiem również samym radnym indywidualne uprawnienia kontrolne w zakresie możliwości uzyskiwania informacji i materiałów, wstępu do pomieszczeń, w których znajdują się te informacje i materiały, oraz wglądu w działalność urzędu (starostwa), a także spółek z udziałem danej JST, spółek handlowych z udziałem samorządowych osób prawnych, samorządowych osób prawnych oraz zakładów, przedsiębiorstw i innych samorządowych jednostek organizacyjnych.Nie należy przy tym pomijać milczeniem faktu, że stanowiące przedmiot niniejszego opracowania raporty ostanie JST były już w poprzednich latach przygotowywane i przedstawiane w niektórych JST (zwłaszcza w gminach). Dokumentów tych nie należy jednak utożsamiać z nową instytucją raportu ostanie JST, choć nie ma żadnych przeszkód natury prawnej, aby w pewnym zakresie się na nich wzorować.Instytucja raportu ostanie JST po raz pierwszy znajdzie zastosowanie w 2019r., będąc kompleksowym podsumowaniem działalności organu wykonawczego danej JST w 2018r. praktycznie na każdym polu jego aktywności. Pierwszy rok obowiązywania tej nowej instytucji niewątpliwie stanowić będzie ogromne wyzwanie dla prawie 3000 JST w Polsce (2477 gmin, 314 powiatów i16 województw – według stanu na 1.01.2019r.). Wszystkie te jednostki będą musiały zmierzyć się z tą nie do końca precyzyjną (mimo że dość szczegółową) procedurą uregulowaną przepisami wszystkich trzech samorządowych ustaw ustrojowych.
Przedkładany Państwu komentarz praktyczny z założenia ma wychodzić naprzeciw poszukiwaniom odpowiedzi na wiele mniej lub bardziej szczegółowych pytań dotyczących tego, w jaki sposób prawidłowo przygotować raport ostanie gminy, powiatu, województwa, a następnie przeprowadzić procedurę jego rozpatrzenia.
Z uwagi na fakt, że w procedurze rozpatrywania raportu czynnie udział biorą (a wręcz na mocy przepisów samorządowych są obowiązane brać) oba organy JST, tj. stanowiący (stanowiąco-kontrolny) oraz wykonawczy, niniejsze opracowanie skierowane jest do wszystkich osób pełniących funkcje w tych organach.
Przedkładany komentarz praktyczny kierujemy również do wszystkich tych pracowników samorządowych, którzy swoją pracą przyczyniać się będą do przygotowywania treści raportu, a więc sekretarzy gmin, powiatów, województw, zastępców wójtów, burmistrzów, prezydentów miast oraz pracowników urzędów gmin, starostw powiatowych i urzędów marszałkowskich. Z uwagi na niewielkie różnice procedur rozpatrywania raportu o stanie JST w zależności od szczebla zasadniczego podziału terytorialnego kraju w niniejszym opracowaniu autorzy podchodzą łącznie do analizowanej problematyki zarówno w gminach, jak i w powiatach czy samorządach województw. Ewentualne odmienności (które w głównej mierze dotyczą skutków dokonanej przez organ stanowiący JST negatywnej oceny raportu przedstawionego przez organ wykonawczy tej JST) są wyraźnie wskazywane i odrębnie komentowane.
Niniejszy komentarz praktyczny składa się z pięciu rozdziałów. W rozdziale I przedstawiono pojęcie, istotę oraz cel raportu ostanie JST. Rozdział II poświęcony został w sposób kompleksowy treści raportu. W rozdziale III przedstawiono natomiast procedurę przygotowania raportu ostanie JST. Dwa ostatnie rozdziały dotyczą z kolei przebiegu debaty nad raportem (rozdział IV) oraz wieńczącej tę debatę procedury udzielenia wotum zaufania (rozdział V). Integralną częścią niniejszego opracowania są również wzory dokumentów, w tym uchwał i zarządzeń organów jednostek samorządu terytorialnego, na których ciąży główny obowiązek prawidłowego przeprowadzenia całej procedury rozpatrzenia raportu ostanie JST.