Leksykon prawa budowlanego, planowania przestrzennego, gospodarki nieruchomościami

Problematyka objęta zakresem tematycznym Leksykonu podstawowych pojęć z zakresu planowania przestrzennego, prawa budowlanego i gospodarki nieruchomościami cieszy się od lat niezmiennym zainteresowaniem. Niemal każdy, czynnie lub biernie, ma z nią do czynienia: ten, kto buduje, ale i ten, kogo wzniesiony obiekt dotyczy. To, z jakich materiałów budowlanych wzniesiony jest np. budynek użyteczności publicznej, jaka jest szerokość i wysokość stopni schodów w budynku, wreszcie czy obiekt spełnia wymagania przeciwpożarowe, jest niewątpliwie ważne dla jego użytkowników. Nie bez znaczenia pozostaje też architektura obiektu i jego usytuowanie, a w konsekwencji wpływ na błąd przestrzenny.

To wszystko powoduje, że regulacje prawne z zakresu szeroko rozumianego procesu inwestycyjno-budowlanego stają się przedmiotem zainteresowania nie tylko inwestorów, ale ogółu społeczeństwa. Niestety, nie są to regulacje doskonałe. Nie dość, że są wewnętrznie zdezintegrowane i nadmiernie ingerują w proces inwestycyjno-budowlany, to nie spełniają w elementarnym zakresie wymogów poprawnej legislacji. Nic więc dziwnego, że słowa krytyki płyną zewsząd: od inwestorów, organów administracji stosujących przedmiotowe przepisy, sądów administracyjnych oraz innych podmiotów mających do czynienia z owymi regulacjami.

Jedną z istotnych przyczyn opisanego stanu rzeczy jest nonszalancja ustawodawcy w definiowaniu podstawowych pojęć z tego zakresu, a często w ogóle brak definicji ustawowych w tej mierze. Tym bardziej z uznaniem przyjąć należy każdą inicjatywę, która choć w części może przyczynić się do zmiany tej trudnej sytuacji. Taką inicjatywę podjęli moi współpracownicy, Autorzy niniejszego Leksykonu, z którymi niejednokrotnie dyskutowałem o znaczeniu pojęć ogólnych w procesie wykładni prawa, a także podnoszenia świadomości prawnej społeczeństwa.

Z przekonaniem polecam przedmiotowy Leksykon szerokiemu odbiorcy. Autorzy dokonują trafnego wyboru pojęć z punktu widzenia potrzeb procesu inwestycyjno-budowlanego. Warto podkreślić, że definiując ogólnie instytucje i rozwiązania prawne, przytaczają jednocześnie obowiązujące w tej mierze normy prawne. W rezultacie Leksykon staje się opracowaniem przydatnym zarówno teoretykom, jak i praktykom. Ci pierwsi znajdą interesujące ich rozważania teoretyczno-definicyjne, ci drudzy zaś, niezależnie od treści definicyjnych, znajdą interesujące ich normy prawne. Leksykon wydaje się też być nieocenionym źródłem wiedzy dla studentów kierunków związanych z procesem inwestycyjno-budowlanym. Autorzy postawili przed sobą bowiem zadanie przekazania treści w sposób jasny i czytelny, tak aby nie było to jeszcze jedno opracowanie dostępne wyłącznie specjalistom. Przystępny język, logiczny tok wywodu, wreszcie troska o czytelność trudnych kwestii definicyjnych to niewątpliwie walory polecanego opracowania.

Reasumując, na rynku wydawniczym pojawia się opracowanie o dużych walorach informacyjnych i dydaktycznych, przydatne w procesie zgłębiania wiedzy o procesie inwestycyjno-budowlanym i, co równie ważne, przydatne w procesie stosowania prawa. Jest to pierwszy w polskiej literaturze przedmiotu leksykon tak szeroko odnoszący się do problematyki prawa procesu inwestycyjno-budowlanego. Autorzy zasadnie upatrują podstaw tego procesu już na etapie planowania przestrzennego. Tam bowiem decyduje się o możliwościach i zakresie inwestycyjnego korzystania z nieruchomości gruntowych. Dopiero później znaczenia nabierają normy prawa budowlanego, które, choć niezwykle ważne, to wykładane bez odniesienia ich do prawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz prawa o gospodarce nieruchomościami, nie wydobywają rzeczywistego ich znaczenia.

Prof. dr b hab. Zygmunt Niewiadomski

Konstancin-Jeziorna, 1 marca 2016 r.