Postępowanie administracyjne i postępowanie przed sądami administracyjnymi

Wykaz skrótów | str. 17

Wstęp | str. 21

Część pierwsza
POSTĘPOWANIE ADMINISTRACYJNE

Rozdział I
Zagadnienia ogólne | str. 29
1. Pojęcie i miejsce procedury w systemie norm prawa administracyjnego | str. 29
1.1. Uwagi wstępne | str. 29
1.2. Funkcje administracyjnego prawa procesowego | str. 31
1.3. Pojęcie postępowania administracyjnego | str. 32
1.4. Pojęcie postępowania sądowoadministracyjnego | str. 33
2. Ewolucja unormowań obowiązujących w zakresie postępowania administracyjnego i sądowoadministracyjnego w Polsce | str. 34
2.1. Kodyfikacja postępowania administracyjnego | str. 34
2.2. Regulacja prawna postępowania egzekucyjnego w administracji | str. 41
2.3. Regulacja prawna dotycząca funkcjonowania samorządowych kolegiów odwoławczych | str. 42
2.4. Ewolucja unormowań dotyczących sądownictwa administracyjnego | str. 44
3. Zakres obowiązywania Kodeksu postępowania administracyjnego | str. 46

Rozdział II
Zasady ogólne Kodeksu postępowania administracyjnego | str. 53
1. Pojęcie i rodzaje zasad ogólnych | str. 53
2. Katalog zasad ogólnych Kodeksu postępowania administracyjnego | str. 57
2.1. Uwagi wstępne | str. 57
2.2. Zasada praworządności | str. 58
2.3. Zasada uwzględniania z urzędu interesu społecznego i słusznego interesu obywateli | str. 59
2.4. Zasada prawdy obiektywnej | str. 61
2.5. Zasada rozstrzygania wątpliwości prawnych na korzyść strony | str. 62
2.6. Zasada współdziałania organów | str. 64
2.7. Zasada prowadzenia postępowania w sposób budzący zaufanie uczestników tego postępowania do władzy publicznej | str. 65
2.8. Zasada udzielania informacji faktycznej i prawnej | str. 66
2.9. Zasada czynnego udziału stron w postępowaniu | str. 68
2.10. Zasada przekonywania | str. 69
2.11. Zasada szybkości i prostoty postępowania | str. 69
2.12. Zasada dążenia do polubownego rozstrzygania kwestii spornych oraz ustalania praw i obowiązków stron | str. 70
2.13. Zasada pisemności postępowania | str. 71
2.14. Zasada dwuinstancyjności | str. 72
2.15. Zasada trwałości decyzji ostatecznych | str. 73
2.16. Zasada sądowej kontroli legalności decyzji administracyjnych | str. 76

Rozdział III
Podmioty postępowania administracyjnego | str. 77
1. Organ prowadzący postępowanie | str. 77
1.1. Pojęcie organu administracji publicznej | str. 77
1.2. Organy wyższego stopnia | str. 88
1.3. Właściwość organu | str. 91
1.4. Wyłączenie pracownika i organu administracji od udziału w postępowaniu | str. 96
2. Strona | str. 110
3. Uczestnicy postępowania na prawach strony | str. 116
3.1. Organizacja społeczna | str. 116
3.2. Prokurator | str. 117
3.3. Rzecznik Praw Obywatelskich | str. 119
3.4. Rzecznik Praw Dziecka | str. 120
3.5. Inne podmioty na prawach strony | str. 120
4. Inni uczestnicy postępowania | str. 120

Rozdział IV
Przepisy porządkowe i środki oddziałujące na przebieg postępowania | str. 123
1. Doręczenia | str. 123
2. Wezwania | str. 129
3. Protokoły i adnotacje | str. 131
4. Metryka sprawy | str. 133
5. Udostępnianie akt postępowania | str. 134
6. Terminy | str. 135
6.1. Rodzaje terminów i ich obliczanie | str. 136
6.2. Przywracanie terminów | str. 138
6.3. Terminy załatwiania spraw | str. 139

Rozdział V
Postępowanie przed organem I instancji | str. 147
1. Wszczęcie postępowania | str. 147
2. Postępowanie wyjaśniające | str. 155
2.1. Środki dowodowe | str. 160
2.2. Fakty niewymagające dowodów, domniemania i uprawdopodobnienia | str. 165
2.3. Forma postępowania dowodowego | str. 166
2.4. Podstawowe zasady postępowania dowodowego | str. 168
3. Mediacja | str. 171
3.1. Cel mediacji | str. 172
3.2. Przesłanki przeprowadzenia mediacji | str. 173
3.3. Podmioty mediacji | str. 174
3.4. Przebieg mediacji | str. 177
3.5. Protokół mediacji | str. 179
3.6. Tajemnica mediacji | str. 180
4. Zajęcie stanowiska w sprawie przez inny organ | str. 181
5. Zawieszenie postępowania | str. 184
6. Umorzenie postępowania | str. 188

Rozdział VI
Akty kończące postępowanie | str. 191
1. Charakterystyka indywidualnego aktu administracyjnego | str. 191
2. Decyzja | str. 195
2.1. Elementy decyzji | str. 195
2.2. Uzupełnienie, sprostowanie i wykładnia decyzji | str. 203
2.3. Skutki prawne decyzji administracyjnej | str. 205
3. Ugoda administracyjna | str. 206
3.1. Kodeksowe pojęcie ugody | str. 206
3.2. Warunki i tryb zawarcia ugody administracyjnej | str. 206
3.3. Skutki prawne ugody administracyjnej | str. 208
3.4. Ugoda cywilnoprawna w sprawach z zakresu administracji publicznej | str. 209
4. Postanowienie | str. 210
5. Milczące załatwienie sprawy | str. 213

Rozdział VII
Postępowanie przed organem II instancji | str. 215
1. Środki prawne w postępowaniu administracyjnym | str. 215
2. Odwołanie | str. 216
3. Wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy | str. 220
4. Postępowanie odwoławcze | str. 223
4.1. Przebieg postępowania odwoławczego | str. 223
4.2. Zakaz orzekania na niekorzyść odwołującego (zakaz reformationis in peius) | str. 232
5. Zażalenie | str. 234

Rozdział VIII
Weryfikacja ostatecznych decyzji administracyjnych i postanowień | str. 237
1. Uwagi wstępne | str. 237
2. Wznowienie postępowania | str. 239
3. Uchylenie lub zmiana decyzji | str. 249
3.1. Uchylenie lub zmiana decyzji bez zgody strony | str. 249
3.2. Uchylenie lub zmiana decyzji za zgodą strony | str. 250
3.3. Uchylenie lub zmiana decyzji w warunkach nadzwyczajnych | str. 252
3.4. Uchylenie decyzji na skutek niedopełnienia określonych czynności przez stronę | str. 253
3.5. Uchylenie lub zmiana decyzji na podstawie przepisów szczególnych | str. 255
4. Stwierdzenie nieważności decyzji | str. 256
5. Stwierdzenie wygaśnięcia decyzji | str. 263

Rozdział IX
Administracyjne kary pieniężne | str. 265
1. Uwagi wprowadzające | str. 265
2. Definicja administracyjnej kary pieniężnej i zaległej kary pieniężnej | str. 266
3. Dyrektywy wymiaru kary | str. 267
4. Wyłączenie możliwości nałożenia na stronę administracyjnej kary pieniężnej | str. 268
5. Odstąpienie od wymierzenia administracyjnej kary pieniężnej | str. 269
6. Udzielanie ulg w wykonaniu administracyjnej kary pieniężnej | str. 270

Rozdział X
Europejska współpraca administracyjna | str. 273

Rozdział XI
Odpowiedzialność organu administracji za szkody wynikłe z decyzji administracyjnej | str. 277

Rozdział XII
Opłaty i koszty postępowania | str. 287
1. Aktualny stan prawny | str. 287
2. Postulaty zmiany regulacji prawnej | str. 290

Część druga
POSTĘPOWANIE PODATKOWE

Rozdział XIII
Stosunek przepisów Ordynacji podatkowej do przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego | str. 297
1. Postępowanie podatkowe jako szczególne postępowanie administracyjne | str. 297
2. Zasady ogólne postępowania podatkowego a zasady ogólne Kodeksu postępowania administracyjnego | str. 300

Rozdział XIV
Podmioty postępowania podatkowego | str. 303
1. Organ podatkowy | str. 303
2. Strona | str. 305

Rozdział XV
Postępowanie przed organem podatkowym I instancji | str. 309
1. Wszczęcie postępowania podatkowego | str. 309
2. Postępowanie dowodowe | str. 311
3. Zawieszenie postępowania | str. 312
4. Przepisy porządkowe i środki oddziałujące na przebieg postępowania | str. 313
5. Akty kończące postępowanie | str. 317

Rozdział XVI
Postępowania mające na celu weryfikację podjętych rozstrzygnięć | str. 319
1. Postępowanie odwoławcze | str. 319
2. Weryfikacja ostatecznych decyzji i postanowień | str. 323

Rozdział XVII
Odpowiedzialność organu podatkowego za szkody wynikłe z decyzji podatkowej | str. 327

Część trzecia
ADMINISTRACYJNE POSTĘPOWANIA ODRĘBNE

Rozdział XVIII
Postępowania w sprawach sporów o właściwość i sporów kompetencyjnych | str. 331
1. Pojęcie sporu kompetencyjnego | str. 331
2. Procedura rozstrzygania sporów o właściwość i sporów kompetencyjnych | str. 334
2.1. Postępowanie przed organem administracji publicznej | str. 334
2.2. Tryb sądowoadministracyjny rozstrzygania sporów kompetencyjnych | str. 336
2.3. Rozpoznawanie sporów kompetencyjnych między organami administracji a sądami | str. 338
3. Podsumowanie | str. 340

Rozdział XIX
Postępowanie w sprawach wydawania zaświadczeń | str. 343
1. Uwagi wstępne | str. 343
2. Istota zaświadczenia | str. 343
3. Zakres podmiotowy postępowania | str. 344
4. Postępowanie poprzedzające wydanie zaświadczenia | str. 345
5. Akty kończące postępowanie | str. 347
6. Wydawanie zaświadczeń na podstawie Ordynacji podatkowej | str. 351

Rozdział XX
Postępowanie w sprawach skarg i wniosków | str. 353
1. Pojęcie skargi, wniosku i petycji | str. 353
2. Właściwość organów | str. 357
3. Wnoszenie oraz przyjmowanie skarg i wniosków | str. 360
4. Rozpatrywanie i załatwianie skarg i wniosków | str. 363
5. Nadzór i kontrola nad postępowaniem | str. 369
6. Podsumowanie | str. 370

Rozdział XXI
Postępowanie uproszczone | str. 373

Część czwarta
POSTĘPOWANIE EGZEKUCYJNE W ADMINISTRACJI

Rozdział XXII
Przedmiot postępowania egzekucyjnego | str. 377
1. Wprowadzenie | str. 377
2. Zakres regulacji | str. 379
3. Źródła obowiązków podlegających egzekucji | str. 382

Rozdział XXIII
Podmioty postępowania egzekucyjnego | str. 385
1. Organ egzekucyjny | str. 385
1.1. Uwagi wstępne | str. 385
1.2. Organy egzekucyjne obowiązków pieniężnych | str. 385
1.3. Organy egzekucyjne obowiązków niepieniężnych | str. 387
1.4. Właściwość organów egzekucyjnych | str. 388
1.5. Nadzór nad egzekucją | str. 390
2. Wierzyciel | str. 392
3. Zobowiązany | str. 393
4. Inne podmioty biorące udział w postępowaniu egzekucyjnym | str. 394
4.1. Organ rekwizycyjny | str. 394
4.2. Organ udzielający pomocy obcemu państwu (organ wykonujący) oraz wnioskujący o udzielenie pomocy przez obce państwo (organ wnioskujący) | str. 395
4.3. Egzekutor | str. 396
4.4. Pomocnicze organy egzekucyjne oraz organy asystencyjne | str. 397
4.5. Dłużnik zajętej wierzytelności | str. 397
4.6. Biegły | str. 398
4.7. Pozostali uczestnicy postępowania | str. 398

Rozdział XXIV
Zasady ogólne postępowania egzekucyjnego | str. 401

Rozdział XXV
Przebieg postępowania egzekucyjnego | str. 407

Rozdział XXVI
Środki prawne w postępowaniu egzekucyjnym | str. 419

Rozdział XXVII
Środki egzekucyjne | str. 427
1. Charakterystyka środków egzekucyjnych | str. 427
2. Środki egzekucyjne należności pieniężnych | str. 428
2.1. Uwagi wstępne | str. 428
2.2. Egzekucja z pieniędzy | str. 429
2.3. Egzekucja z wynagrodzenia za pracę | str. 430
2.4. Egzekucja ze świadczeń z zaopatrzenia emerytalnego i ubezpieczenia społecznego oraz renty socjalnej | str. 431
2.5. Egzekucja z rachunków bankowych i wkładów oszczędnościowych | str. 432
2.6. Egzekucja z innych wierzytelności pieniężnych i z pozostałych praw majątkowych | str. 433
2.7. Egzekucja z praw z instrumentów finansowych zapisanych na rachunku papierów wartościowych lub innym rachunku oraz z wierzytelności z rachunku pieniężnego służącego do obsługi takich rachunków | str. 435
2.8. Egzekucja z papierów wartościowych niezapisanych na rachunku papierów wartościowych | str. 437
2.9. Egzekucja z weksla | str. 438
2.10. Egzekucja z autorskich praw majątkowych i praw pokrewnych oraz z praw własności przemysłowej | str. 438
2.11. Egzekucja z udziału w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością | str. 439
2.12. Egzekucja z ruchomości | str. 440
2.13. Egzekucja z nieruchomości | str. 442
2.14. Egzekucja należności pieniężnych od państwowych jednostek budżetowych | str. 445
3. Środki egzekucyjne obowiązków niepieniężnych | str. 446
3.1. Uwagi ogólne | str. 446
3.2. Grzywna w celu przymuszenia | str. 446
3.3. Wykonanie zastępcze | str. 448
3.4. Odebranie rzeczy ruchomej | str. 449
3.5. Odebranie nieruchomości. Opróżnienie lokalu i innych pomieszczeń | str. 450
3.6. Przymus bezpośredni | str. 451

Rozdział XXVIII
Postępowanie zabezpieczające | str. 453
1. Pojęcie postępowania zabezpieczającego | str. 453
2. Podstawy zabezpieczenia | str. 454
3. Wszczęcie postępowania | str. 455
4. Przebieg zabezpieczenia | str. 455
5. Środki zabezpieczenia | str. 457
6. Przekształcenie zajęcia zabezpieczającego w zajęcie egzekucyjne z mocy prawa | str. 458

Rozdział XXIX
Koszty egzekucyjne | str. 459

Część piąta
POSTĘPOWANIE SĄDOWOADMINISTRACYJNE

Rozdział XXX
Przedmiot i zasady postępowania sądowoadministracyjnego | str. 465
1. Przedmiot postępowania sądowoadministracyjnego | str. 465
2. Pojęcie zasad postępowania sądowoadministracyjnego | str. 466
3. Katalog zasad ogólnych postępowania sądowoadministracyjnego | str. 468
3.1. Zasada dwuinstancyjności | str. 468
3.2. Zasada legalności | str. 469
3.3. Zasada niezwiązania granicami skargi | str. 469
3.4. Zasada udzielania pomocy prawnej stronom | str. 469
3.5. Zasada jawności postępowania | str. 471
3.6. Zasada orzekania według stanu obowiązującego w dacie podjęcia zaskarżonego aktu lub czynności | str. 472
3.7. Zasada dostępu do sądu | str. 472

Rozdział XXXI
Zakres działania sądów administracyjnych | str. 475
1. Ewolucja zakresu właściwości sądów administracyjnych | str. 475
2. Sprawy sądowoadministracyjne | str. 482
3. Właściwość wojewódzkich sądów administracyjnych | str. 485
3.1. Uwagi ogólne | str. 485
3.2. Właściwość rzeczowa | str. 486
3.3. Właściwość miejscowa | str. 501
4. Właściwość Naczelnego Sądu Administracyjnego | str. 502
5. Przekazanie sprawy właściwemu sądowi | str. 505

Rozdział XXXII
Podmioty postępowania sądowoadministracyjnego | str. 507
1. Sąd | str. 507
1.1. Uwagi ogólne | str. 507
1.2. Skład sądu | str. 507
1.3. Wyłączenie sędziego | str. 509
2. Referendarze sądowi | str. 513
3. Strony postępowania sądowoadministracyjnego | str. 514
3.1. Uwagi ogólne | str. 514
3.2. Skarżący | str. 514
3.3. Organ, którego dotyczy skarga | str. 518
3.4. Uczestnicy postępowania | str. 519
4. Zdolność sądowa i procesowa | str. 523
5. Pełnomocnictwo w postępowaniu | str. 526

Rozdział XXXIII
Czynności postępowania | str. 531
1. Pisma w postępowaniu sądowoadministracyjnym | str. 531
1.1. Uwagi ogólne | str. 531
1.2. Skarga | str. 532
1.3. Wniosek o wszczęcie postępowania | str. 538
1.4. Sprzeciw od decyzji kasacyjnej | str. 541
2. Akta sprawy | str. 541
3. Doręczenia | str. 544
4. Terminy | str. 547
5. Uchybienie i przywrócenie terminu | str. 547
6. Posiedzenia sądowe | str. 549

Rozdział XXXIV
Postępowanie przed sądem I instancji | str. 551
1. Wniesienie skargi do sądu administracyjnego | str. 551
1.1. Przesłanki dopuszczalności skargi | str. 551
1.2. Skutki wniesienia skargi | str. 553
2. Cofnięcie skargi | str. 553
3. Ochrona tymczasowa | str. 555
4. Stadia postępowania przed wojewódzkim sądem administracyjnym | str. 558
4.1. Uwagi ogólne | str. 558
4.2. Badanie skargi pod kątem wymagań formalnych | str. 559
4.3. Badanie dopuszczalności skargi | str. 560
4.4. Badanie zasadności skargi | str. 564
5. Zawieszenie i umorzenie postępowania | str. 570
5.1. Zawieszenie postępowania | str. 570
5.2. Umorzenie postępowania | str. 575

Rozdział XXXV
Szczególne tryby postępowania | str. 579
1. Postępowanie mediacyjne | str. 579
2. Postępowanie uproszczone | str. 586
3. Postępowanie ze sprzeciwu od decyzji kasacyjnej | str. 592

Rozdział XXXVI
Orzeczenia sądowe | str. 595
1. Pojęcie i rodzaje orzeczeń sądowych | str. 595
2. Wyrok | str. 595
2.1. Zasady wyrokowania | str. 596
2.2. Treść wyroku | str. 601
3. Sprostowanie, uzupełnienie i wykładnia wyroków | str. 611
3.1. Sprostowanie | str. 611
3.2. Uzupełnienie | str. 612
3.3. Wykładnia | str. 613
4. Postanowienia | str. 613

Rozdział XXXVII
Zaskarżanie orzeczeń wojewódzkich sądów administracyjnych | str. 617
1. Środki odwoławcze | str. 617
1.1. Skarga kasacyjna | str. 617
1.2. Zażalenie | str. 628
2. Przebieg postępowania ze skargi kasacyjnej | str. 631
3. Orzeczenia sądowe w postępowaniu kasacyjnym | str. 635

Rozdział XXXVIII
Szczególne uprawnienia orzecznicze Naczelnego Sądu Administracyjnego | str. 641
1. Rozstrzyganie sporów kompetencyjnych | str. 641
2. Unieważnienie orzeczenia | str. 642
3. Uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego | str. 644
4. Skarga na przewlekłość postępowania sądowoadministracyjnego | str. 649

Rozdział XXXIX
Wznowienie postępowania | str. 653

Rozdział XL
Stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia | str. 665

Rozdział XLI
Skutki orzeczeń sądów administracyjnych | str. 675
1. Prawomocność orzeczeń | str. 675
2. Powaga rzeczy osądzonej | str. 677
3. Związanie oceną prawną wyrażoną w orzeczeniu sądowym | str. 678
4. Wykonywanie orzeczeń sądowych | str. 682

Rozdział XLII
Koszty sądowe | str. 685
1. Uwagi ogólne | str. 685
2. Pojęcie i rodzaje kosztów sądowych | str. 686
2.1. Wpis | str. 687
2.2. Opłata kancelaryjna | str. 689
2.3. Zwrot wydatków | str. 689
3. Zwolnienie od kosztów sądowych | str. 690
3.1. Zwolnienie z mocy ustawy | str. 690
3.2. Prawo pomocy | str. 692
4. Zwrot kosztów postępowania | str. 701

Rozdział XLIII
Środki dyscyplinującego oddziaływania na funkcjonowanie administracji | str. 709
1. Instytucja sygnalizacji | str. 709
2. Uprawnienia o charakterze dyscyplinującym i represyjnym | str. 712