Społeczna odpowiedzialność banków. Między ochroną konsumenta a osłoną socjalną

Włodzimierz Szpringer

Zobacz spis treści

Wydanie: 1

Liczba stron: 312

Więcej informacji

Opis publikacji Informacje Spis treści Autorzy Opinie

Opis publikacji

Książka odpowiada potrzebie stworzenia nowej definicji roli banków i parabanków w "społeczeństwie kredytowym". Zasady sztuki bankowej nie pozwalają udzielać pożyczek każdemu "na życzenie", co powoduje ogromne konflikty i spory. Dostawcy usług consumer finance, poszerzając swoją działalność na nowe segmenty rynku, są oskarżani o "drapieżne pożyczanie" - sprzedaż drogich usług konsumentom, co wpędza ich w pułapkę zadłużenia oraz nie sprzyja integracji społecznej. Prawodawca proponuje wiele nowych instytucji, które powinny łagodzić ten konflikt interesów i skłaniać banki do akceptacji dobrych praktyk, lecz niestety nie zawsze są to regulacje skuteczne. Monografia będzie cennym uzupełnieniem podręczników do prawa bankowego, które już od dawna opiera się nie tylko na ustawie - Prawo bankowe, lecz obejmuje m.in. regulacje dotyczące kredytu konsumenckiego, upadłości konsumenckiej, elektronicznych instrumentów płatniczych, bankowości spółdzielczej i spółdzielczości kredytowej. Książka zainteresuje pracowników naukowych i studentów kierunków ekonomii, zarządzania i prawa, kadrę kierowniczą banków i innych instytucji finansowych, pracowników instytucji publicznych zaangażowanych w ocenę skutków regulacji (OSR), a zwłaszcza w problemy ochrony konsumenta, etyki biznesu oraz integracji społecznej.

Zobacz spis treści

Rozwiń opis Zwiń opis

Informacje

Wydawnictwo: Wolters Kluwer Polska

Rok publikacji: 2009

Wydanie: 1

Liczba stron: 312

Okładka:

Format: pdf

Wersja publikacji: Ebook

ISBN: 978-83-264-4697-9

Kod towaru: EBO-0962 W01P01

Spis treści

Wykaz skrótów 11
Uwagi wstępne 15
Rozdział IKonkurencja a regulacja na rynku consumer finance 23
1.1. Wspólny rynek usług finansowych Unii Europejskiej 231.2. Zasada kraju pochodzenia dostawcy a problemy ochrony odbiorcy (dyrektywa 2000/31/WE o handlu elektronicznym a dyrektywa 2002/65/WE dotycząca sprzedaży konsumentom usług finansowych na odległość) 241.3. Czy świadczenie konsumenckich usług finansowych na odległość jest realne? 281.4. Wpływ Internetu na pośrednictwo finansowe 311.5. Czy grozi nam odpośredniczenie? Wzrost znaczenia usług płatniczych 321.6. Wpływ nowych technologii na rynek consumer finance 341.7. Rynek kart płatniczych - kierunki rozwojowe 351.8. Bankowość elektroniczna - problem bezpieczeństwa 381.9. Kontekst systemowy wdrażania nowoczesnej technologii - perspektywa dopuszczalności pomocy publicznej, wprowadzania "usług w ogólnym interesie gospodarczym" oraz współpracy kartelowej 41 1.10. Harmonizacja prawa a konkurencja regulacyjna 42
Rozdział IIŁagodzenie asymetrii informacyjnej na rynku consumer finance (wiedza - umiejętność - zaufanie) 46
2.1. Dorobek ekonomii instytucjonalnej 462.2. Prawo informacyjne a ochrona konsumenta 512.3. Finansowa umiejętność konsumenta 542.3.1. Kluczowa koncepcja - unikanie nadmiaru informacji 542.3.2. Problem optymalnej regulacji kredytu konsumenckiego 562.3.3. Przejrzystość kredytowania - odpowiedzialne udzielanie kredytu - jak pogodzić punkt widzenia konsumentów i dostawców? 582.3.4. Główny problem rynku consumer finance - możliwość najlepszego skorzystania z informacji 602.3.5. Finansowa edukacja konsumenta 63
Rozdział IIIOchrona konsumenta - tendencje rozwojowe 71
3.1. Ochrona konsumenta - uwagi ogólne 713.2. Ochrona konsumenta usług bankowych - regulacje europejskie czy krajowe? 763.2.1. Wprowadzenie 763.2.2. Dyrektywa o nieuczciwych praktykach handlowych 773.2.3. Problem harmonizacji prawa kontraktowego 783.2.4. Odpowiedzialne kredytowanie (kredyt konsumencki) 793.2.5. Regulacje antylichwiarskie (kontekst nieuczciwych klauzul kontraktowych) 813.2.6. Brak harmonizacji upadłości konsumenckiej 833.2.7. Dyrektywa o usługach płatniczych 843.2.8. Koncepcja rachunku bankowego jako usługi powszechnej 863.2.9. Lojalność a mobilność klientów banków - czy istnieje potrzeba regulacji? 88
Rozdział IVSpołeczna odpowiedzialność banków a bankowość socjalna 91
4.1. Uwagi ogólne 914.2. Prawo umów - autonomia woli czy ochrona słabszych? 944.3. Ekonomia społeczna 954.4. Podejście instytucjonalne w ekonomicznej analizie prawa 984.5. Wykluczenie społeczne, finansowe i cyfrowe (współzależności) 1014.6. Finanse socjalne 1044.7. Problem społecznej odpowiedzialności banków 1064.8. Doświadczenia Stanów Zjednoczonych 1094.8.1. Community Reinvestment Act 1094.8.2. Sprzeczne oceny Community Reinvestment Act 1114.9. Społeczna odpowiedzialność banków - poczucie misji czy chwyt marketingowy? 1134.10. Dobre praktyki jako element ładu korporacyjnego - przykłady 1184.11. Banki alternatywne 1254.12. Banki spółdzielcze i spółdzielczość kredytowa 1314.12.1. Banki spółdzielcze a SKOK-i (misja społeczna - ratio legis?) 1314.12.2. Udziały członkowskie w bankach spółdzielczych trwałym elementem kapitałów własnych? 135
Rozdział VRachunek bankowy jako usługa powszechna 1445.1. Celowość regulacji instytucji "rachunku dla każdego" jako instrumentu integracji społecznej osób o niskich dochodach 1445.2. Rachunek bankowy jako usługa powszechna 1455.3. Rozwój koncepcji "rachunku dla każdego" 1485.4. Wymogi praktyczne dostępu do rachunku 1495.5. Kierunki regulacji prawnej "rachunku dla każdego" 1515.5.1. Uwagi wstępne 1515.5.2. Doświadczenia krajów regulujących "rachunek dla każdego" 1525.5.3. Doświadczenia krajów nieregulujących "rachunku dla każdego" 1535.5.4. Faktyczny dostęp do rachunku bankowego 1565.5.5. Problem zmiany rachunku bankowego 1585.5.6. Rachunek bankowy w Polsce 1625.5.7. Czy można wprowadzić przymus posiadania rachunku bankowego dla świadczeniobiorców ZUS i KRUS? 1635.6. Kontekst instytucjonalny "rachunku dla każdego" 1675.6.1. Jednolity Obszar Płatności w Euro (SEPA) 1675.6.2. Regulacje antylichwiarskie - kontekst systemów scoringowych 1735.7. Wnioski 175
Rozdział VIDyrektywa o kredycie konsumenckim a rozwój rynku consumer finance 182
6.1. Problemy konkurencji ze strony parabanków 1826.2. Pojęcie instytucji kredytowej (banku) w krajach Unii Europejskiej - kierunki interpretacji 1866.3. Wnioski 1916.4. Rynek usług consumer finance 1926.5. Nowa dyrektywa o kredycie konsumenckim - kierunki regulacji 1946.6. Czy jednolity rynek europejski dla usług consumer finance jest możliwy? 1986.7. Ocena skutków regulacji i ekonomiczna analiza prawa - uwagi ogólne 2026.8. Ochrona konsumenta na rynku usług consumer finance - cele a środki i metody 2046.9. Ocena skutków regulacji dyrektywy o kredycie konsumenckim - uogólnienia i wnioski 209
Rozdział VIIRegulacje antylichwiarskie a nadmierne zadłużenie 213
7.1. Regulacje antylichwiarskie - historia zwalczania lichwy 2137.2. Czy limitowanie oprocentowania może skutecznie zapobiegać nadmiernemu zadłużeniu? 2167.3. Przedmiot, zakres i rodzaj regulacji 2187.4. Czy klauzule generalne są skuteczne? 2227.5. Problemy regulacji limitów maksymalnych - doświadczenia światowe 2247.6. Lichwa - ocena skutków regulacji 2277.7. Wnioski 233
Rozdział VIIIKredyt związany - pułapki regulacji. Jak daleko powinna sięgać ochrona konsumenta? 239
8.1. Punkt widzenia banków - możliwość żądania zwrotu kredytu udzielonego sprzedawcy również od konsumenta 2398.2. Niejasność regulacji - problem wzajemnych relacji między ustawą o kredycie konsumenckim a kodeksem cywilnym - rozbieżne możliwości interpretacji 2418.3. Sposób myślenia i charakter argumentacji UOKiK w sprawach przeciwko Kredyt Bank S.A. i HSBC Bank Polski S.A. 2428.4. Problem realizacji uprawnienia konsumenta do wycofania się z umowy kredytowej w ciągu 10 dni - czy przywilej konsumenta może być bezwarunkowy? 2488.5. Wnioski 252
Rozdział IXInstytucja upadłości konsumenckiej - ochrona konsumenta czy osłona socjalna? 259
9.1. Zjawisko zadłużenia a problem nadmiernego zadłużenia 2599.2. Model amerykański a europejski - różne punkty widzenia 2629.3. Dwa główne modele upadłości konsumenckiej - fresh start oraz earned fresh start 2689.4. Rozwiązania europejskie - podobieństwa i różnice 2709.5. Konwergencja modeli amerykańskiego oraz europejskiego - moralność płatnicza jako wspólny mianownik 2729.6. Możliwości praktycznego wdrożenia "testu uczciwości" 2739.7. Perspektywa harmonizacji 2769.8. Wnioski 2789.9. Regulacja upadłości konsumenckiej w Polsce 279
Bibliografia 289
Wykaz stron internetowych 308
Wykaz aktów prawnych 308

Rozwiń spis treści Zwiń spis treści

Autorzy

Włodzimierz Szpringer

Włodzimierz Szpringer – profesor nadzwyczajny Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie oraz Uniwersytetu Warszawskiego. Wykładowca i ekspert z zakresu bankowości i prawa bankowego, polityki i prawa konkurencji, prawnych i ekonomicznych zagadnień e-biznesu, prawa nowych technologii oraz ekonomicznej analizy prawa i oceny skutków regulacji. Współpracuje z European Association of Law and Economics, Consumer Finance Network (European Credit Research Institute), European Consumer Debt Network, European Coalition for Responsible Credit, European Financial Inclusion Network. Pracował w składzie Expert Group „Customer Mobility in Relation to Bank Accounts” przy DG Internal Market & Services i Rady Konsultacyjnej PESEL 2. (MSWiA), wykładał jako visiting professor na uniwersytetach niemieckich, kierował polską grupą badawczą European Network for BetterRegulation (ENBR) – VI Program Ramowy UE. Członek EuropeanAssociation of Law and Economics (EALE). Członek Rady Programowej kierunku „Ekonomiczna analiza prawa” w SGH. Autor ponad 200 publikacji naukowych i licznych ekspertyz dla naczelnych organów państwa, m.in. Komisji „Przyjazne Państwo” Sejmu RP, Rządu, UOKiK, UKIE, ZBP, KPF i SKEF.