| Zawartość | Nr strony |
|---|
| Wykaz skrótów | 11 |
| | |
| Wprowadzenie | 15 |
| | |
| Rozdział I. Środki pieniężne, fundusze i podmioty nimi dysponujące w zabezpieczeniu społecznym | 23 |
| 1. Wstęp | 23 |
| 2. Środki pieniężne gromadzone na cele zabezpieczenia społecznego | 25 |
| 2.1. Składki na ubezpieczenia społeczne | 25 |
| 2.2. Podatki i pozostałe dochody publiczne | 30 |
| 2.3. Środki dłużne i pozostałe przychody publiczne | 35 |
| 3. Finansowanie świadczeń w zabezpieczeniu społecznym | 42 |
| 3.1. Metody finansowania zabezpieczenia społecznego | 42 |
| 3.2. Struktury normatywne systemów finansowych zabezpieczenia społecznego | 52 |
| 3.3. System finansowy powszechnego ubezpieczenia społecznego (perspektywa prawna) | 61 |
| 4. Ustrój finansowy systemu ubezpieczeń społecznych. Pojęcie i kwalifikacja prawna | 68 |
| 4.1. Problematyka kwalifikacji prawnej organizacji finansowania ubezpieczeń społecznych | 68 |
| 4.2. Fundusze i podmioty nimi dysponujące w systemie ubezpieczeń społecznych | 75 |
| 4.3. Pojęcie ustroju finansowego systemu ubezpieczeń społecznych | 81 |
| 5. Wnioski | 86 |
| | |
| Rozdział II. Uwarunkowania stanowienia i zmiany ustroju finansowego w ubezpieczeniach społecznych | 91 |
| 1. Wstęp | 91 |
| 2. Uwarunkowania i wzorce historycznoprawne ustroju finansowego ubezpieczeń społecznych | 94 |
| 3. Uwarunkowania normatywne stanowienia ustroju finansowego w ubezpieczeniach społecznych | 118 |
| 3.1. Uwarunkowania normatywne z zakresu prawa konstytucyjnego | 118 |
| 3.2. Uwarunkowania normatywne z zakresu finansów publicznych | 129 |
| 3.3. Uwarunkowania normatywne z zakresu prawa europejskiego oraz międzynarodowego | 136 |
| 4. Uwarunkowania zewnętrzne (pozaprawne) ustroju finansowego w ubezpieczeniach społecznych | 146 |
| 4.1. Uwarunkowania ekonomiczno-finansowe | 146 |
| 4.2. Uwarunkowania demograficzne | 156 |
| 4.3. Uwarunkowania społeczno-polityczne | 163 |
| 5. Wnioski | 170 |
| | |
| Rozdział III. Modelowanie ustroju finansowego ubezpieczeń społecznych | 179 |
| 1. Wstęp | 179 |
| 2. Modelowanie i zmienność organizacji finansowania ubezpieczeń społecznych | 181 |
| 2.1. Modele prawne oraz modelowanie instytucji prawnych. Uwagi wstępne | 181 |
| 2.2. Dylematy w modelowaniu ustroju finansowego ubezpieczeń społecznych | 185 |
| 3. Typy środków pieniężnych w systemie ubezpieczeń społecznych | 190 |
| 3.1. Typy normatywne źródeł finansowania ubezpieczeń społecznych | 190 |
| 3.2. Typy funkcjonalne źródeł finansowania ubezpieczeń społecznych | 198 |
| 3.3. Typy własnościowe źródeł finansowania ubezpieczeń społecznych | 205 |
| 4. Metody finansowania świadczeń na ubezpieczenia społeczne | 211 |
| 4.1. Metoda finansowania repartycyjnego | 211 |
| 4.2. Metoda finansowania kapitałowego | 213 |
| 4.3. Metoda kompleksowa (model repartycyjno-kapitałowy) | 217 |
| 5. Modele gromadzenia środków pieniężnych na cele ubezpieczeń społecznych | 220 |
| 5.1. Model gospodarki budżetowej (metoda budżetowa) | 220 |
| 5.2. Model gospodarki pozabudżetowej (metoda funduszowa) | 223 |
| 5.3. Modele gospodarki ubezpieczeniowej (metoda aktuarialna) | 228 |
| 5.4. Organizacja gospodarki finansowej a wypłacalność świadczeń ubezpieczeń społecznych | 236 |
| 6. Typy normatywne administracji ubezpieczeń społecznych | 240 |
| 6.1. Model zakładu państwowego (jednostka budżetowa) | 240 |
| 6.2. Model zakładu publicznego niesamoistnego (osoba prawna i dysponent funduszu) | 243 |
| 6.3. Model zakładu publicznego samoistnego (osoba prawna i organ funduszu) | 247 |
| 6.4. Model zakładu prywatnego (przedsiębiorstwo ubezpieczeniowe lub inwestycyjne) | 251 |
| 6.5. Organizacja administracji a odpowiedzialność państwa za finansowanie świadczeń | 254 |
| 7. Wnioski | 259 |
| | |
| Rozdział IV. Treść modelu normatywnego ustroju finansowego systemu ubezpieczeń społecznych | 267 |
| 1. Wstęp | 267 |
| 2. Układ oraz konstrukcje prawne funduszy w systemie ubezpieczeń społecznych | 270 |
| 2.1. Fundusz Ubezpieczeń Społecznych | 270 |
| 2.2. Fundusz Rezerwy Demograficznej | 279 |
| 2.3. Otwarte fundusze emerytalne | 284 |
| 3. Rodzaje środków pieniężnych stanowiących przychody Funduszu Ubezpieczeń Społecznych | 289 |
| 3.1. Składki na ubezpieczenia społeczne | 289 |
| 3.2. Dodatkowe należności składkowe | 299 |
| 3.3. Dotacje z budżetu państwa | 303 |
| 3.4. Środki pieniężne przekazywane z funduszy kapitałowych (OFE i FRD) | 308 |
| 3.5. Środki pieniężne z tytułu likwidacji dodatkowych zabezpieczeń emerytalnych | 311 |
| 3.6. Zwroty świadczeń nienależnych i lokaty nadwyżek finansowych Funduszu Ubezpieczeń Społecznych | 314 |
| 3.7. Środki pieniężne z kredytów bankowych i pożyczek budżetowych | 317 |
| 4. Administracja finansowa ubezpieczeń społecznych oraz związane z nią organy państwa | 319 |
| 4.1. Zakład Ubezpieczeń Społecznych | 319 |
| 4.2. Powszechne towarzystwa emerytalne | 327 |
| 4.3. Skarb Państwa | 331 |
| 4.4. Organy państwowe – organy władzy finansowej, nadzoru i kontroli | 337 |
| 5. Wnioski | 347 |
| | |
| Rozdział V. Zasady prawne ustroju finansowego systemu ubezpieczeń społecznych | 355 |
| 1. Wstęp | 355 |
| 2. Zasady gromadzenia funduszu na realizację świadczeń z ubezpieczeń społecznych | 359 |
| 2.1. Zasada przymusu składkowego | 359 |
| 2.2. Zasady solidarnego obciążenia płatnika składki | 364 |
| 2.3. Zasada proporcjonalności składek | 369 |
| 3. Zasady wydatkowania funduszu na świadczenia ubezpieczeniowe | 375 |
| 3.1. Zasada wypłaty należnych świadczeń | 375 |
| 3.2. Zasada waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych i kont emerytalnych | 381 |
| 3.3. Zasada ochrony praw nabytych | 387 |
| 4. Zasady równoważenia Funduszu Ubezpieczeń Społecznych | 393 |
| 4.1. Zasada samodzielności Funduszu Ubezpieczeń Społecznych | 393 |
| 4.2. Zasada pomocniczości państwa | 398 |
| 4.3. Zasada ograniczenia gwarancji państwa przez reguły fiskalne | 404 |
| 5. Wnioski | 411 |
| | |
| Rozdział VI. Perspektywy zmian ustroju finansowego systemu ubezpieczeń społecznych | 419 |
| 1. Wstęp | 419 |
| 2. Kierunki zmian elementów ustroju finansowego systemu ubezpieczeń społecznych | 425 |
| 2.1. Nowe typy środków pieniężnych oraz formy prawne ich gromadzenia | 425 |
| 2.2. Likwidacja i przemiany funduszy kapitałowych, nowe fundusze majątkowe | 432 |
| 2.3. Zmiana ustroju funduszy daninowych | 437 |
| 2.4. Zmiana ustroju podmiotów odpowiedzialnych za finanse ubezpieczeń społecznych | 442 |
| 2.5. Uniwersalizacja ustroju finansowego systemu ubezpieczeń społecznych | 448 |
| 3. Poprawa spójności ustroju finansowego systemu ubezpieczeń społecznych | 458 |
| 3.1. Nadanie osobowości prawnej Funduszowi Ubezpieczeń Społecznych | 458 |
| 3.2. Programy ostrożnościowe ubezpieczeń społecznych. Uwagi de lege ferenda | 466 |
| 3.3. Programy sanacyjne ubezpieczeń społecznych. Uwagi de lege ferenda | 477 |
| 4. Likwidacja ustroju finansowego systemu ubezpieczeń społecznych | 491 |
| 5. Wnioski | 498 |
| | |
| Zakończenie | 511 |
| | |
| Bibliografia | 533 |
| | |
| Wykaz innych źródeł | 559 |
| | |
| Orzecznictwo | 561 |