Polski Proces Cywilny - Nr 4/2023

W GRUDNIOWYM NUMERZE „POLSKIEGO PROCESU CYWILNEGO” REDAKCJA POLECA MIĘDZY INNYMI:

Skuteczność zagranicznego ubezwłasnowolnienia oraz zarządzeń opiekuńczych i innych środków ochrony dorosłych na tle projektowanej koegzystencji konwencji haskiej z 2000 r. oraz rozporządzenia UE (KOM 280 i 281 z 2023 r.)

dr hab. Piotr Mostowik, prof. Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

Rozważania przedstawione w artykule stanowią przybliżenie i komentarz do inicjatywy legislacyjnej Unii Europejskiej, która dotyczy między innymi uznawania i wykonywania zagranicznych orzeczeń w sprawach osobowych i opiekuńczych. Odnoszą się one do transgranicznych relacji osobowych i majątkowych dorosłych, jak również rzutują na obrót cywilnoprawny z osobami trzecimi. Wstępna ocena szczegółowych rozwiązań zawartych w samej konwencji haskiej z 2000 r. prowadzi do wniosku, że de facto w razie uczestniczenia w niej Polski nie nastąpiłaby gruntowna zmiana stanu normatywnego w sytuacjach orzekania w sprawie dorosłego przez sąd polski. Projekt dodatkowego rozporządzenia przynosi jednak szeroką możliwość modyfikacji (derogacji) jurysdykcji krajowej drogą wyboru (prorogacji) sądu zagranicznego. To rzutuje też na właściwość prawa, a ponadto przewiduje dodatkowe modyfikacje wzajemnego uznawania i wykonywania orzeczeń między państwami członkowskimi.

Model doręczeń w Kodeksie postępowania cywilnego po nowelizacjach z 9.03.2023 r. oraz z 7.07.2023 r.

dr Ireneusz Wolwiak – adiunkt, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Śląski w Katowicach; sędzia

W artykule przedstawiono normatywny wzór zachowania w przedmiocie dokonania czynności doręczenia pierwszego pisma w sprawie. W ramach stworzonego na podstawie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego modelu czynności doręczenia pisma sądowego wprowadzono postanowienia szczególne wiążące się z realizacją doręczenia pisma, które ma być jednocześnie zawiadomieniem pozwanego o prowadzonej sprawie cywilnej. Dla osiągnięcia tak wyznaczonych celów – zaistnienia sytuacji umożliwiającej stronie zapoznanie się z treścią pisma w przypadku posiadania przez sąd pewnej wiedzy o stworzeniu jej takiej możliwości w miejscu zamieszkania – przewidziano dokonanie doręczenia za pośrednictwem komornika sądowego wraz z zobowiązaniem powoda do złożenia odpowiedniego wniosku. Natomiast ustawą z 9.03.2023 r. wprowadzono dalsze zmiany w doręczeniu pierwszego pisma w sprawie, dążąc do usprawnienia tego działania wraz z możliwością przyjęcia skutku doręczenia pisma zrealizowanego już wcześniej przez operatora pocztowego. Prawodawca zdecydował również o utrzymaniu sposobu doręczenia pism dla zawodowych pełnomocników za pośrednictwem Portalu Informacyjnego, przygotowując projekt nowego art. 131^1a k.p.c. Wprowadzenie kolejnych zmian w obszarze czynności doręczenia pism sądowych wymaga zatem przeprowadzenia analizy tych przepisów dla wydania decyzji co do istnienia koherentnego modelu dokonania tej czynności procesowej.

Czy postępowanie z udziałem konsumentów (art. 458¹⁴ i n. k.p.c.) „krzyżuje się” z postępowaniem w sprawach gospodarczych (art. 458¹ i n. k.p.c.)?

dr Marcin Kostwiński – adiunkt, Katedra Postępowania Cywilnego I, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Łódzki; adwokat

Od 1.07.2023 r. do Kodeksu postępowania cywilnego zostało wprowadzone nowe postępowanie z udziałem konsumentów. Wydaje się, że założeniem ustawodawcy było oddzielenie tego postępowania od postępowania w sprawach gospodarczych. Bliższa analiza przepisów dotyczących obu postępowań budzi jednak daleko idące wątpliwości. Celem artykułu jest naświetlenie wewnątrzsystemowych relacji pomiędzy postępowaniem z udziałem konsumentów i postępowaniem w sprawach gospodarczych, a także konsekwencji możliwości rozpoznania sprawy cywilnej na podstawie przepisów obu postępowaniach odrębnych.

W NUMERZE PONADTO:

– Czy potrzebne jest w polskim procesie cywilnym nowe postępowanie odrębne: „postępowanie z udziałem konsumentów”?, Katarzyna Gajda-Roszczynialska

– Pełnomocnik kilku stron w jednym procesie cywilnym, Jakub Litowski

– Postępowanie uproszczone w tzw. sprawach bagatelnych – uwagi w kontekście nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego wprowadzonej ustawą z 9.03.2023 r., Magdalena Skibińska

– Przedmiot i zakres postępowania rejestrowego, Paweł Rawczyński

– Pojęcie czynności egzekucyjnych w sądowym postępowaniu egzekucyjnym – cz. 2, Andrzej Olaś

– Uchwała XXV Ogólnopolskiego Zjazdu Katedr i Zakładów Postępowania Cywilnego w Lublinie w sprawie zmian w Kodeksie postępowania cywilnego

– Notatka z Walnego Zebrania Towarzystwa Naukowego Procesualistów Cywilnych, Lublin, 18.09.2023 r., Katarzyna Gajda-Roszczynialska