PRAWO HANDLOWE
Konrad Osajda
str. 5
Małgorzata Sieradzka
str. 19
Łukasz Gasiński
str. 26
Tomasz Szanciło
str. 34
Paweł Ochmann
str. 40
Paweł Laskowski
str. 45
Katarzyna Kryla
str. 48
Marta Borkowska
str. 55
WŁASNOŚĆ INTELEKTUALNA
Joanna Jowita Sitko
str. 60
Monika Żuraw-Kurasiewicz
str. 69
Anna Wiśniewska
str. 79
OCHRONA KONKURENCJI
Karolina Klehr
str. 87
Konrad Kohutek
str. 94
PODATKI
Tomasz Wołowiec
str. 102
Konrad Łuczak
str. 106
Hanna Filipczyk
str. 113
Grzegorz Borkowski
str. 120
VARIA
Dominika Suleiman
str. 126
Table of Contents & Abstracts
str. 134
Konrad Osajda
Odpowiedzialność członków zarządu spółek z o.o. za ich zobowiązania w orzecznictwie Sądu Najwyższego z 2011 r. i 2012 r.
Przedstawiany przegląd orzecznictwa stanowi kontynuację opracowania opublikowanego w poprzednim numerze "Glosy". Liczba orzeczeń Sądu Najwyższego (dalej jako SN), wydanych w 2011 r., w których dokonano wykładni różnych elementów normy prawnej zawartej w art. 299 kodeksu spółek handlowych sprawiła, że nie udało się objąć ich jednym przeglądem orzecznictwa, a znaczenie teoretyczne i praktyczne rozstrzyganych kwestii przemawiało przeciwko ich pominięciu. Dlatego też przegląd poświęcono problematyce odpowiedzialności członków zarządu spółek z o.o. za ich zobowiązania. Przegląd orzecznictwa prezentuje 5 orzeczeń SN, w których zawarto rozważania dotyczące następujących zagadnień: zakresu przedmiotowego odpowiedzialności ponoszonej na podstawie art. 299 k.s.h., braku szkody jako przesłanki egzoneracyjnej zwalniającej członków zarządu spółki z o.o. z odpowiedzialności za długi spółki, dopuszczalności bronienia się przez członka zarządu spółki z o.o. zarzutem potrącenia, jurysdykcji krajowej w przypadku roszczeń przeciwko członkom zarządu spółki z o.o. z art. 299 k.s.h.
Początek strony
Małgorzata Sieradzka
Interpretacja pojęcia "posiadanie interesu w uzyskaniu zamówienia publicznego" w świetle orzecznictwa z zakresu zamówień publicznych
Posiadanie interesu w uzyskaniu zamówienia publicznego jest jedną z przesłanek zasadności wnoszenia środków ochrony prawnej. Brak definicja pojęcia w ustawie z 29.01.2004 r. - Prawo zamówień publicznych wywołuje praktyczne trudności. Biorąc pod uwagę konsekwencje niewykonania spełnienia przesłanek wnoszenia środków ochrony prawnej, istotnego znaczenia nabiera ustalenie ich właściwej interpretacji zgodnej z wolą ustawodawcy, a także zapewniającej ochronę podmiotu, który w wyniku działania lub zaniechania zamawiającego poniósł lub może ponieść szkodę.
Początek strony
Łukasz Gasiński
Z problematyki dopuszczalności zawierania umów z członkami rady nadzorczej
Wyrok Sądu Najwyższego (dalej jako SN) zasługuje na uwagę ze względu na swoje znaczenie dla praktyki obrotu. Rozstrzygnięcie to było już wprawdzie przedmiotem analizy doktryny, wydaje się jednak, że kilka zagadnień związanych z funkcjonowaniem spółki akcyjnej, które poruszył SN, wymaga jeszcze komentarza.
Początek strony
Tomasz Szanciło
Stały stosunek zlecenia jako podstawa pełnomocnictwa procesowego
Glosowana uchwała porusza niezwykle istotną kwestię, gdyż odnoszącą się do możliwości działania w postępowaniu cywilnym w charakterze pełnomocnika strony innej osoby niż radca prawny czy adwokat. Problem ten od dawna wywołuje wiele kontrowersji zarówno w doktrynie, jak i judykaturze, gdyż dotyczy, z jednej strony, dostępności do sądu i prawa strony do wyboru pełnomocnika według własnego uznania, a z drugiej strony, zachowania profesjonalizmu i standardów należytego reprezentowania mocodawcy. Kodeksowe unormowania odnoszące się do kręgu podmiotowego osób, które mogą być pełnomocnikami, starają się wyważyć obydwa te postulaty. Ponieważ jednak ustawodawca nie określił normatywnych przesłanek pojęcia stałego stosunku zlecenia, z pomocą przychodzi orzecznictwo.
Początek strony
Paweł Ochmann
Stosunek kary umownej wobec uprawnienia do żądania obniżenia ceny (actio quanti minoris)
Problematyce kary umownej poświęcono dotychczas wiele uwagi, czego wyrazem jest bogaty dorobek doktryny oraz judykatury. Nie oznacza to bynajmniej braku kontrowersji wokół tej instytucji czy jej pełnej klarowności. Praktyka stale generuje nowe problemy, których rozstrzygnięcie wymaga starannej analizy uwzględniającej istotę i naturę przedmiotowej materii. Niedawno odnośnie do stosunku kary umownej wobec uprawnienia z rękojmi do żądania obniżenia ceny (łac. actio quanti minoris) po raz pierwszy wypowiedział się Sąd Najwyższy (dalej jako SN). Jego stanowisko opiera się na założeniu o całkowitej odrębności tych dwóch instytucji, co wzbudza moje uzasadnione wątpliwości. W glosowanym orzeczeniu SN zajmował się również dopuszczalnością stosowania definicji prawa publicznego na potrzeby prawa prywatnego oraz określaniem wad przedmiotu umowy o roboty budowlane.
Początek strony
Paweł Laskowski
Niedopuszczalność orzekania na podstawie ustalonych w drodze domniemania faktycznego okoliczności przez powoda niepowołane
Przedstawione poniżej zagadnienie dotyczy określenia faktów branych przez sąd pod uwagę przy ustalaniu podstawy faktycznej rozstrzygnięcia. Zagadnienie skupia się na problemie niedopuszczalności przyjęcia za podstawę rozstrzygnięcia faktów przez stronę niepowołanych, choć domniemanych z faktów powołanych przez strony i znajdujących potwierdzenie w materiale sprawy.
Początek strony
Katarzyna Kryla
Zasady ustalania wysokości zadośćuczynienia pieniężnego
Glosowany wyrok dotyczy poruszanego niezwykle często w judykaturze zagadnienia zasad ustalania wysokości zadośćuczynienia pieniężnego. Sąd Najwyższy (dalej jako SN) po raz kolejny wypowiedział się na temat możliwości sięgania przy ocenie wysokości zasądzanej sumy do takich kryteriów, jak sytuacja majątkowa poszkodowanego czy kwoty przyznawane tytułem zadośćuczynienia w innych sprawach. Mimo licznych wypowiedzi doktryny i judykatury wspomniane kwestie są wciąż niezwykle sporne, czego doskonałym przykładem jest omawiane poniżej orzeczenie.
Początek strony
Marta Borkowska
Czasowe ograniczenie uprawnienia do uzupełnienia weksla in blanco
W komentowanym orzeczeniu Sąd Najwyższy (dalej jako SN) ocenił uzupełnienie weksla in blanco po upływie terminu przedawnienia roszczenia ze stosunku podstawowego za wypełnienie go niezgodnie z porozumieniem (art. 10 prawa wekslowego). W glosie zostaje podkreślone rozróżnienie przedawnienia roszczenia wekslowego i przedawnienia roszczenia ze stosunku podstawowego. Przedmiotem rozważań są argumenty natury systemowej i celowościowej, przemawiające za i przeciw czasowemu ograniczeniu uprawnienia do uzupełnienia weksla in blanco. Autorka porównuje konstrukcję prawną, zastosowaną w komentowanym orzeczeniu przez SN, z innymi koncepcjami ochrony dłużnika przed wekslowym zobowiązaniem bezterminowym wypracowanymi przez doktrynę i judykaturę.
Początek strony
Joanna Jowita Sitko
Zakres kompetencji Urzędu Patentowego w sprawach o unieważnienie prawa z rejestracji wzoru przemysłowego ze względu na naruszenie prawa osoby trzeciej
De lege lata w sprawach o unieważnienie prawa udzielonego przez Urząd Patentowy (dalej jako UP) ze względu na naruszenie prawa podmiotowego osoby trzeciej pojawiają się wątpliwości dotyczące zakresu kompetencji UP i sądu cywilnego w odniesieniu do możliwości orzekania o naruszeniu prawa. Zgodnie bowiem z art. 255 ust. 1 pkt 1 ustawy - Prawo własności przemysłowej rozstrzyganie spraw o unieważnienie prawa udzielonego przez UP należy do kompetencji Urzędu. Natomiast w myśl art. 284 pkt 6 p.w.p. sąd cywilny jest uprawniony do tego, by orzekać o naruszeniu prawa osoby trzeciej. W związku z powyższym nasuwa się pytanie, czy UP wydając decyzję w sprawie o unieważnienie prawa ze względu na naruszenie prawa podmiotowego osoby trzeciej może sam badać, czy doszło do takiego naruszenia, czy też powinien kwestię tę pozostawić do rozstrzygnięcia w trybie postępowania sądowego. Celem glosy jest analiza przedstawionego zagadnienia i próba udzielenie odpowiedzi na postawione pytanie.
Początek strony
Monika Żuraw-Kurasiewicz
Czy podmiot rozlewający napój do puszek narusza prawa do znaku towarowego?
Najnowsze orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości (dalej jako TS) dotyczące znaków towarowych koncentrują się wokół przesłanki "używania" oznaczenia, która warunkuje naruszenie praw do znaku towarowego. Jej wykładnia w sprawach dotyczących używania cudzych znaków towarowych w Internecie doprowadziła do stwierdzenia braku naruszenia przez Google i eBay w sytuacji gdy Google oferował wybór słów kluczowych tożsamych z cudzymi znakami towarowymi w usłudze AdWords, zaś eBay wyświetlał oferty aukcjonariuszy zawierające cudze znaki towarowe na internetowej platformie aukcyjnej, której eBay jest organizatorem. W omawianym orzeczeniu wykładnia tej przesłanki zdecydowała o braku odpowiedzialności za naruszenie praw do znaku podmiotu rozlewającego napój do puszek, działającego jako zleceniobiorca na rzecz spółki, która następnie wprowadzała napój do obrotu.
Początek strony
Anna Wiśniewska
Pojęcie projektu racjonalizatorskiego oraz jego miejsce w prawie własności przemysłowej
Wyrok Sądu Najwyższego (dalej jako SN), z którego pochodzi poniższa teza, dotyczy sporu o wynagrodzenie za pracowniczy projekt racjonalizatorski. W ramach rozpoznania skargi kasacyjnej, SN podjął próbę doprecyzowania definicji negatywnej zawartej w art. 7 ust. 2 ustawy z 30.06.2000 r. - Prawo własności przemysłowej, określającej projekt racjonalizatorski jako każde rozwiązanie uznane przez przedsiębiorcę nadające się do wykorzystania i niebędące wynalazkiem podlegającym opatentowaniu, wzorem użytkowym, wzorem przemysłowym lub topografią układu scalonego. W swoim uzasadnieniu SN nie tylko wskazał kryteria pomocnicze przy ocenie, czy dane rozwiązanie stanowi projekt racjonalizatorski, ale zwrócił jednocześnie uwagę na ogólnikowość regulacji ustawowej oraz szeroki charakter uznaniowości przedsiębiorcy w zakresie kształtowania polityki racjonalizacji.
Początek strony
Karolina Klehr
Polityka rabatowa przedsiębiorców dominujących w świetle orzecznictwa z zakresu prawa konkurencji
Jednym z powszechnie stosowanych instrumentów polityki sprzedaży są systemy rabatowe. Udzielane rabaty (premie, dyskonta, upusty) mają różnorodny charakter, niemniej jednak charakteryzują się one tożsamym celem - mają prowadzić do poprawy pozycji konkurencyjnej udzielającego ich przedsiębiorcy. Potencjalny wpływ rabatów na konkurencję uzasadnia ich ocenę w świetle przepisów prawa ochrony konkurencji. Należy zaznaczyć przy tym, że udzielanie rabatów przez przedsiębiorców mających dominującą pozycję na rynku właściwym, stanowi jedno z najbardziej kontrowersyjnych zagadnień prawa konkurencji. Zarówno Komisja Europejska (dalej jako Komisja), jak i sądy unijne, wypowiadając się w temacie zakazanej polityki rabatowej przedsiębiorców dominujących, wielokrotnie podkreślały bowiem jej z założenia wykluczający charakter, co spotkało się z niemal powszechną krytyką w doktrynie.
Początek strony
Konrad Kohutek
Aprobata testu efektywności i odrzucenie warunku niezbędności dla oceny praktyki nożyc cenowych w świetle art. 102 TFUE
Orzecznictwo sądów unijnych traktuje stosowanie tzw. nożyc cenowych (ang. margin squeeze) jako praktykę stanowiącą nadużycie pozycji dominującej w rozumieniu art. 102 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Przy ewaluacji czy zachowanie dominanta stanowi taką praktykę, wykluczając konkurentów z rynku w sposób antykonkurencyjny, Trybunał Sprawiedliwości (dalej jako TS) kierował się kryterium efektywności (stosując odpowiednio zmodyfikowany test cenowo-kosztowy). To słuszne podejście sądu zostało wszakże "przyćmione" przez odrzucenie formuły Bronnera (i tym samym warunku niezbędności) jako narzędzia analizy prawnej badanej praktyki dominanta pomimo jej ekonomicznych podobieństw (a nawet analogii) w relacji do odmowy dostaw.
Początek strony
Tomasz Wołowiec
Opodatkowanie podatkiem od nieruchomości linii energetycznych w kanalizacjach technicznych
Analiza przepisów podatkowych prowadzi do wniosku, że linie kablowe stanowią część budowli sieciowej, jaką jest sieć telekomunikacyjna, na którą składa się nie tylko sama konstrukcja budowlana (np. kanalizacja techniczna), lecz także to, co się znajduje w niej lub poza nią, jeżeli elementy te są związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Należy zatem przyjąć, że linia telekomunikacyjna ułożona w kanalizacji technicznej spełnia określoną funkcję w procesie realizacji określonego zadania w działalności prowadzonej przez podmiot gospodarczy, a zatem jest budowlą z wszystkimi tego konsekwencjami podatkowymi.
Początek strony
Konrad Łuczak
Opłaty podwyższone za korzystanie ze środowiska bez pozwolenia
Uchwała podjęta przez Naczelny Sąd Administracyjny (dalej jako NSA) rozstrzygnęła spór, jaki toczył się w orzecznictwie sądowoadministracyjnym wokół określenia przesłanek wymierzania opłat podwyższonych za korzystanie ze środowiska bez pozwolenia. Sąd sprzeciwił się mechanicznemu stosowaniu przepisów prawnych regulujących tę instytucję i ograniczył sferę przypadków, w których wchodzi ona w grę.
Początek strony
Hanna Filipczyk
Koszty reprezentacji w rozumieniu art. 23 ust. 1 pkt 23 ustawy z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
Glosowane orzeczenie zapadło w sporze dotyczącym zgodności z prawem interpretacji indywidualnej w przedmiocie uznania za koszty uzyskania przychodów wydatków ponoszonych na usługi gastronomiczne podczas spotkań z kontrahentami. Na podstawie analizy znaczenia wyrażenia "reprezentacja" w języku prawnym i prawniczym Naczelny Sąd Administracyjny (dalej jako NSA) uznał wszelkie tego rodzaju wydatki za należące do kosztów reprezentacji, jako "wiążące się z reprezentowaniem podatnika lub prowadzonego przez niego przedsiębiorstwa". Glosa, częściowo polemiczna wobec orzeczenia, zawiera krytykę uzasadnienia konstruktywnego stanowiska NSA. Zawiera także własną propozycję strategii działań interpretacyjnych potrzebnych do ustalenia, czy rozpatrywany koszt (wydatek) podlega wyłączeniu z rachunku podatkowego na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 23 ustawy z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Początek strony
Grzegorz Borkowski
Strata przy zbyciu wierzytelności z VAT-em
Kolejna uchwała usuwająca rozbieżność w orzecznictwie z korzyścią dla podatnika. Z wartości sprzedanej (ze stratą) wierzytelności nie można wyłączyć należnego podatku od towarów i usług będącego jednym z elementów cenotwórczych.
Początek strony
Dominika Suleiman
Ochrona zdrowia w Polsce jako zadanie samorządu
Punctum saliens glosowanego wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego (dalej jako NSA) koncentruje się na uznaniu, że ochrona zdrowia jest zadaniem samorządu, którego nie można się zrzec poprzez przekazanie jego realizacji prywatnej spółce, nieistniejącej w chwili powzięcia uchwały. Rozstrzygnięcie NSA zapadło na kanwie poprzednio obowiązującego stanu prawnego, w świetle którego brakowało podstawy prawnej do zmiany formy organizacyjno-prawnej samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej bez jego uprzedniej likwidacji. W świetle zmian legislacyjnych, jakie dokonały się w ciągu 2011 r., tj. wejścia w życie ustawy o działalności leczniczej z 15.04.2011 r., należy wykazać aprobatę dla przedmiotowego rozstrzygnięcia. Nowe regulacje, wprowadzone przez ustawodawcę, konstytuują procedurę przekształcenia podmiotów leczniczych, a tym samym jednoznacznie potwierdzają trafność glosowanego wyroku. Pomimo swoistej "rewolucji" w systemie ochrony zdrowia w Polsce, jaką dokonała ustawa o działalności leczniczej, glosowane orzeczenie pozostaje z pewnością aktualne w zakresie, w jakim się odnosi do wadliwości prób przekształceń samodzielnych zakładów opieki zdrowotnej w obowiązującym uprzednio stanie prawnym i konsekwencji tych działań. Ponadto, wyrażona przez NSA w uzasadnieniu orzeczenia konstytucyjna gwarancja powszechnej dostępności obywateli do świadczeń zdrowotnych pozostaje niezmienna i należy ją respektować w każdym stanie prawnym przy ustanawianiu ram ustawodawczych dla systemu ochrony zdrowia w Polsce.
Początek strony