Glosa - Prawo Gospodarcze w Orzeczeniach i Komentarzach - Nr 3/2013 (156)

PRAWO HANDLOWE

Paweł Popardowski

• Zbycie i dziedziczenie udziałów (akcji) w spółkach kapitałowych z perspektywy orzecznictwa Sądu Najwyższego - przegląd orzecznictwa

str. 5

Maciej Rzewuski

• Prawo do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku a instytucja gravamen w postępowaniu cywilnym - przegląd orzecznictwa

str. 25

Łukasz Gasiński

• Dopuszczalność zaskarżenia uchwały walnego zgromadzenia przez akcjonariusza, który utracił możliwość wykonywania prawa głosu na podstawie art. 89 ust. 1 ustawy o ofercie publicznej - glosa do postanowienia Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 19.07.2011 r. (I ACz 749/11)

str. 28

Paweł Błaszczyk

• Sposób podwyższenia kapitału zakładowego w spółce z o.o. na podstawie dotychczasowych postanowień umowy spółki - glosa do uchwały składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z 17.01.2013 r. (III CZP 57/12)

str. 36

Joanna Dominowska

• Sądowe upoważnienie do wykonania zastępczego w umowie najmu - glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 14.12.2011 r. (I CSK 122/11)

str. 44

Jerzy P. Naworski

• Forma pełnomocnictwa udzielonego przez zgromadzenie wspólników na podstawie art. 210 § 1 k.s.h. do zawarcia z członkiem zarządu umowy przenoszącej własność nieruchomości - glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 15.06.2012 r. (II CSK 217/11)

str. 51

Maciej Mataczyński

• Zasady inwestowania zagranicą przez otwarte fundusze emerytalne a swoboda przepływu kapitału - glosa do wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 21.12.2011 r. w sprawie C-271/09 Komisja Europejska przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej

str. 63

Marcin Margoński

• Ustalanie treści obcego (czeskiego) prawa w sprawie o wyrównanie szkody doznanej w wypadku komunikacyjnym - glosa do wyroku Sądu Rejonowego w Strzelcach Opolskich z 12.02.2013 r. (I C 393/10)

str. 79

OCHRONA KONKURENCJI

Dustin Du Cane

• Obecny stan prawa w kwestii tzw. opłat półkowych - przegląd orzecznictwa

str. 88

Konrad Kohutek

• Antykonkurencyjny, czyli szkodliwy dla konsumentów: bliżej podejścia skutkowego w stosowaniu zakazu nadużyć wykluczających w świetle art. 102 TFUE? - glosa aprobująca do wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 27.03.2012 r. w sprawie C-209/10 Post Danmark A/S przeciwko Konkurrenceradet

str. 95

Jakub Michał Doliński

• Problematyka aktualności cenowej reklamy porównawczej - glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 10.10.2012 r. (I ACa 856/12)

str. 104

PODATKI

Agata Han

• Transport kombinowany - problem na tle prawa podatkowego? - przegląd orzecznictwa

str. 109

Przemysław Kwaśniewski

• Wysokość wpisu oraz wątpliwości interpretacyjne w sprawach skarg dotyczących koncesji, zezwoleń lub pozwoleń na prowadzenie działalności gospodarczej - glosa krytyczna do postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego z 26.07.2012 r. (II GZ 251/12)

str. 113

Grzegorz Borkowski

• Podatek od nieodpłatnego ustanowienia służebności przesyłu - orzeczenie kwartału

str. 120

Table of Contents & Abstracts
str. 133

Paweł Popardowski
Zbycie i dziedziczenie udziałów (akcji) w spółkach kapitałowych z perspektywy orzecznictwa Sądu Najwyższego
Problematyka obrotu i dziedziczenia udziałów (akcji) w spółkach kapitałowych stanowi stały obszar zainteresowana orzeczniczego Sądu Najwyższego (dalej jako SN). Pomimo ponad 10-letniego okresu obowiązywania kodeksu spółek handlowych oraz relatywnie licznych w tym czasie wypowiedzi judykatury oraz piśmiennictwa wykładnia przepisów regulujących przejście udziałów (akcji) w spółkach kapitałowych w drodze sukcesji syngularnej i uniwersalnej nadal rodzi pewne trudności interpretacyjne. W ostatnich latach SN wypowiedział się w kilku istotnych kwestiach związanych z obrotem i dziedziczeniem udziałów (akcji) w spółkach kapitałowych. Na szczególną uwagę zasługują przede wszystkim te judykaty, które dotyczą: charakteru wpisu w księdze akcyjnej, sposobu wykazania wobec spółki przejścia udziałów (akcji) w następstwie dziedziczenia, wprowadzania w umowie spółki z o.o. (statucie spółki akcyjnej) ograniczeń w obrocie prawami udziałowymi oraz realizacji przez spółkę z o.o. obowiązku ujawnienia w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego (dalej jako KRS) zmian w składzie osobowym wspólników. W przeglądzie uwzględniono najważniejsze, w ocenie autora, orzeczenia SN wydane w latach 2010-20124.

Początek strony

Maciej Rzewuski
Prawo do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku a instytucja gravamen w postępowaniu cywilnym
Przedmiotem opracowania jest kwestia składania wniosków o sporządzenie uzasadnień wyroków przez strony wygrywające procesy cywilne w całości. Autor starał się przedstawić zagadnienie przez pryzmat instytucji gravamen w postępowaniu cywilnym. Odwołując się do konkretnych orzeczeń sądowych, uwzględniając potrzeby praktyki i nierzadki fakt nadmiernego obciążenia sędziów-cywilistów, zdecydował się zgłosić postulat o charakterze de lege ferenda. Poruszonej materii z pewnością nie można przypisać charakteru kompleksowej analizy tytułowej problematyki. Chodziło przede wszystkim o zwrócenie uwagi przedstawicieli doktryny na konkretne niedoskonałości polskiej procedury cywilnej. Być może wyrażony tu pogląd stanie się zalążkiem szczegółowej dyskusji w szerszym gronie - z udziałem teoretyków i praktyków prawa.

Początek strony

Łukasz Gasiński
Dopuszczalność zaskarżenia uchwały walnego zgromadzenia przez akcjonariusza, który utracił możliwość wykonywania prawa głosu na podstawie art. 89 ust. 1 ustawy o ofercie publicznej
Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Białymstoku zasługuje na uwagę z kilku względów. Zagadnienia związane z konsekwencjami utraty prawa głosu na podstawie art. 89 ustawy o ofercie publicznej należą do zagadnień spornych oraz kontrowersyjnych w doktrynie przedmiotu. Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Białymstoku ma także duże znaczenie dla praktyki rynku kapitałowego oraz wiąże się z interesującymi problemami teorii wykładni prawa.

Początek strony

Paweł Błaszczyk
Sposób podwyższenia kapitału zakładowego w spółce z o.o. na podstawie dotychczasowych postanowień umowy spółki
Problematyka zasad oraz sposobu podwyższenia kapitału zakładowego w spółce z o.o. na podstawie dotychczasowych postanowień umowy spółki budzi istotne wątpliwości doktryny i rozbieżności w orzecznictwie. W świetle obowiązującego od 15.01.2004 r. art. 257 § 3 kodeksu spółek handlowych, przeprowadzenie podwyższenia kapitału zakładowego bez zmiany umowy spółki - tzw. uproszczonego podwyższenia, wymaga odpowiedniego stosowania art. 260 § 2 k.s.h., który stanowi, że nowe udziały przysługują wspólnikom w stosunku do ich dotychczasowych udziałów i nie wymagają objęcia. Na tle tej regulacji jest dyskusyjne, czy w uproszczonym podwyższeniu kapitału zakładowego w spółce z o.o. mogą uczestniczyć wyłącznie jej dotychczasowi wspólnicy i tylko w stosunku proporcjonalnym do dotychczasowej struktury udziałowej, czy też uchwałą wspólników lub w umowie spółki jest możliwe wyłączenie powyższej zasady i zaoferowanie objęcia udziałów osobom trzecim. Niejasne pozostaje również, czy podwyższenie kapitału zakładowego w trybie uproszczonym może polegać jedynie na utworzeniu nowych udziałów, czy też dopuszczalna jest jego realizacja poprzez zwiększenie wartości nominalnej istniejących udziałów. Oba te zagadnienia okazały się na tyle sporne i istotne dla uczestników obrotu, że Sąd Najwyższy (dalej jako SN), działając na wniosek Prokuratora Generalnego, podjął w celu ich wyjaśnienia stosowną uchwałę w powiększonym składzie 7 sędziów.

Początek strony

Joanna Dominowska
Sądowe upoważnienie do wykonania zastępczego w umowie najmu
Komentowany wyrok dotyczy relacji między wykonaniem zastępczym przyznanym przez ogólne przepisy kodeksu cywilnego1 a szczegółowymi regulacjami tego wykonania w odniesieniu do umowy najmu. Przedstawiono argumenty, że pomimo niewątpliwej relacji lex specialis - lex generali, szczególny art. 663 k.c. wcale nie uchyla ogólnego art. 480 k.c., ponieważ nie istnieje między nimi sprzeczność. W związku z tym najemcy, tak jak każdemu innemu wierzycielowi, przysługuje uprawnienie do zwrócenia się do sądu, aby ten ukształtował stosunek prawny i orzekł o wykonaniu zastępczym. Wyrok Sądu Najwyższego (dalej jako SN) rozstrzyga przy okazji, które nakłady są konieczne, a może nawet zapewnić najemcy wcześniejsze uzyskanie środków niezbędnych do wykonania zastępczego, dzięki czemu uniknie on ponoszenia kosztów na rzecz czyjejś własności.

Początek strony

Jerzy P. Naworski
Forma pełnomocnictwa udzielonego przez zgromadzenie wspólników na podstawie art. 210 § 1 k.s.h. do zawarcia z członkiem zarządu umowy przenoszącej własność nieruchomości
Stanowisko Sądu Najwyższego (dalej jako SN), zgodnie z którym do pełnomocnictwa udzielonego na podstawie art. 210 § 1 kodeksu spółek handlowych nie mają zastosowania przepisu kodeksu cywilnego o pełnomocnictwie, budzi sprzeciw. Prawidłowa wykładnia wymienionego unormowania prowadzi do odmiennego wniosku, że forma pełnomocnictwa, o którym jest w nim mowa, podlega z mocy art. 2 k.s.h. regule ustanowionej w art. 99 § 1 k.c. Uchwała zgromadzenia wspólników powołująca pełnomocnika do zawarcia z członkiem zarządu umowy przenoszącej własność nieruchomości powinna być zatem umieszczona w protokole sporządzonym przez notariusza.

Początek strony

Maciej Mataczyński
Zasady inwestowania zagranicą przez otwarte fundusze emerytalne a swoboda przepływu kapitału
Przedmiotem glosowanego wyroku jest ocena zgodności z traktatową swobodą przepływu kapitału zasad inwestowania zagranicą przez otwarte fundusze emerytalne na tle przepisów ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych. W ocenie Trybunału Sprawiedliwości (dalej jako TS), przyjęte przez polskiego ustawodawcę rozwiązania ograniczają te inwestycje i przez to naruszają powołaną swobodę. Zdaniem TS, nietrafne jest stanowisko rządu polskiego, że przepisy dotyczące OFE nie podlegają zastosowaniu reguł traktatu, dotyczących swobodnego przepływu kapitału.

Początek strony

Marcin Margoński
Ustalanie treści obcego (czeskiego) prawa w sprawie o wyrównanie szkody doznanej w wypadku komunikacyjnym
Wśród spraw cywilnych wymagających orzekania przez sądy z zastosowaniem prawa obcego, na czołowe miejsce wysuwają się sprawy odszkodowawcze związane z zagranicznymi wypadkami komunikacyjnymi. Zgodnie z art. 4 ust. 1 rozporządzenia Rzym II w sprawach deliktów związanych z wypadkami komunikacyjnymi właściwe jest bowiem prawo państwa, w którym powstała szkoda, a więc państwa, w którym doszło do wypadku komunikacyjnego. Jednocześnie - zgodnie z jurysdykcyjnymi regulacjami art. 8 i n. rozporządzenia Bruksela I - zamieszkała w Polsce osoba poszkodowana w zagranicznym wypadku komunikacyjnym może dochodzić roszczeń przeciwko ubezpieczycielowi sprawcy także przed sądami polskimi. Osądzenie sprawy odszkodowawczej związanej z zagranicznym wypadkiem stawia polski sąd przed wyzwaniami związanymi ze stosowaniem prawa obcego. W omawianym orzeczeniu przed takimi problemami stanął Sąd Rejonowy w Strzelcach Opolskich. Poniżej zostanie przedstawiony wywód poczyniony przez Sąd Rejonowy w Strzelcach Opolskich w części odnoszącej się do zasad kompensacji szkody zgodnie z prawem czeskim. W glosie zostaną zawarte głównie uwagi metodologiczne, dotyczące ustalania i stosowania prawa obcego o znaczeniu wychodzącym poza glosowaną sprawę. Regulacje prawa czeskiego będą przedmiotem glosy raczej na marginesie.

Początek strony

Dustin Du Cane
Obecny stan prawa w kwestii tzw. opłat półkowych
Od czasu przygotowania pierwszego artykułu pt. "Obecny stan prawa w kwestii tzw. opłat półkowych" pojawiła się znaczna liczba nowych orzeczeń. Linia orzecznictwa zasadniczo nie zmieniła się, ale doszło do doprecyzowania i ujednolicenia wykładni.

Początek strony

Konrad Kohutek
Antykonkurencyjny, czyli szkodliwy dla konsumentów: bliżej podejścia skutkowego w stosowaniu zakazu nadużyć wykluczających w świetle art. 102 TFUE?
Czy konkurencję merytoryczną należy utożsamiać z konkurencją opartą na efektywności? Czy praktyki antykonkurencyjne to te szkodliwe dla konsumentów? Czy test efektywności jest właściwym narzędziem badania ekonomicznej szkody konsumenta na potrzeby stosowania art. 102 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (dalej jako TFUE) ? Z komentowanego orzeczenia wynika twierdząca odpowiedź na każde z tych pytań. Pozwala to uznawać ów wyrok jako bliski skutkowemu ("bardziej ekonomicznemu") podejściu do zakazu nadużyć wykluczających. Dodatkowo, stanowisko Trybunału Sprawiedliwości (dalej jako TS) zdaje się limitować zakres zastosowania doktryny szczególnej odpowiedzialności (zatem niejako "wizytówki" podejścia formalnego). Glosowane orzeczenie wkracza na prawidłową drogą interpretacji art. 102 TFUE.

Początek strony

Jakub Michał Doliński
Problematyka aktualności cenowej reklamy porównawczej
Glosowane orzeczenie dotyczy problematyki reklamy porównawczej. Prezentowane w nim stanowisko Sądu Apelacyjnego w Krakowie rzutuje na ów przedmiot ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, stanowiąc precedensową - w świetle prawa polskiego - odpowiedź na pytanie: czy reklama porównawcza musi być aktualna? Kwestia ta jest szczególnie istotna jako rozwianie w tej mierze wątpliwości wśród przedsiębiorców prowadzących takie właśnie kampanie reklamowe. Ratio legis uregulowań dotyczących reklamy porównawczej jest przede wszystkim wskazanie granic dozwolonego działania przedsiębiorców przy zestawianiu oferty własnej z konkurencją. Taki rodzaj reklamy został niemal wyczerpująco określony w treści art. 16 ust. 3 i ust. 4 u.z.n.k., niemniej problematyka jej aktualności została przez ustawodawcę pominięta. Z tego względu omawiany wyrok ma w polskim orzecznictwie charakter precedensu w kwestii omawianego zagadnienia. Przedmiotem glosowanego orzeczenia jest spór pomiędzy dwiema sieciami supermarketów, dotyczący zastosowania przez jedną z nich cenowej reklamy porównawczej. Reklama taka jest wypowiedzią odwołującą się do propozycji rynkowej innego przedsiębiorcy, której celem jest poinformowanie potencjalnego nabywcy o własnej ofercie poprzez wskazanie jej równorzędności lub wyższości nad konkurencyjną.

Początek strony

Agata Han
Transport kombinowany - problem na tle prawa podatkowego?
W ostatnim czasie do sądów administracyjnych coraz częściej wpływają skargi przewoźników, którzy twierdzą, że w Polsce nie stworzono warunków dla rozwoju transportu kombinowanego. Precyzując zarzuty, dodają, że polskie przepisy podatkowe, które umożliwiają zwrot podatku od transportu kombinowanego jedynie przy przewozie kontenerów są konsekwencją niewłaściwego wdrożenia do polskiego porządku prawnego dyrektywy 92/106/EWG regulującej harmonizację opodatkowania korzystania z dróg w transporcie ciężarowym. Zgodnie jednak z tezami wyroków polskie przepisy nie przewidują mniej korzystnych rozwiązań dla przewoźników niż prawo Unii Europejskiej. Zatem istotny problem transportu ciężarowego w Polsce nadal pozostaje nierozwiązany.

Początek strony

Przemysław Kwaśniewski
Wysokość wpisu oraz wątpliwości interpretacyjne w sprawach skarg dotyczących koncesji, zezwoleń lub pozwoleń na prowadzenie działalności gospodarczej
Glosa krytyczna do postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego (dalej jako NSA) z 26.07.2012 r. dotyczącego interpretacji norm regulujących wysokości wpisu w sprawach skarg dotyczących koncesji, zezwoleń lub pozwoleń na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie określonym w § 2 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z 16.12.2003 r. w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi. W glosie poruszono problematykę norm regulujących wysokość wpisu w sprawach skarg dotyczących koncesji, zezwoleń lub pozwoleń na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie określonym w § 2 ust. 2 rozporządzenia w sprawie wpisu. Skupiono się w niej na analizie określenia "w sprawach skarg dotyczących koncesji, zezwoleń lub pozwoleń na prowadzenie działalności gospodarczej", i wskazano, że nie jest ono tożsame ze sformułowaniem "w sprawach dotyczących działalności gospodarczej objętej koncesją, zezwoleniem lub pozwoleniem". W glosie wskazano na wiele rozbieżnych orzeczeń dotyczących omawianej problematyki. Zawarte w niej wywody oparto na weryfi kacji norm dotyczących zezwoleń na urządzanie i prowadzenie działalności w zakresie gier na automatach o niskich wygranych, przy czym konkluzje glosy są szersze i dotyczą również działalności prowadzonej w innych obszarach, a wymagającej uzyskania koncesji, zezwolenia lub pozwolenia.

Początek strony

Grzegorz Borkowski
Podatek od nieodpłatnego ustanowienia służebności przesyłu
Opodatkowanie przychodów z tytułu tzw. nieodpłatnego świadczenia to jedno z najbardziej kontrowersyjnych zagadnień w orzecznictwie sądów administracyjnych. W tym przypadku Naczelny Sąd Administracyjny (dalej jako NSA) nie zaaprobował rozszerzającej - profi skalnej - interpretacji przepisów.

Początek strony