Samorząd Terytorialny - Nr 3/2018

ARTYKUŁY

Andrzej Skoczylas, Wojciech Piątek

• Czy wierzycielem w administracyjnym postępowaniu egzekucyjnym może zostać podmiot prawa prywatnego?

str. 5

Jacek Markowski

• Zasady ponoszenia kosztów postępowania administracyjnego – zagadnienia wybrane

str. 16

Magdalena Wiśniewska

• Wartość publiczna i zarządzanie wartością publiczną

str. 28

Lech Gniady

• Roszczenia o wypłatę zaniżonych dotacji dla przedszkoli niepublicznych

str. 39

Mariusz Kotulski

• Dzwony kościelne jako źródło hałasu

str. 48

Tomasz Wołowiec

• Dopuszczalność przekazania kompetencji burmistrza do wydawania decyzji administracyjnej o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi

str. 58

Rafał Czachor

• Reformy ustroju samorządu terytorialnego Ukrainy od 1990 r. do 2016 r.

str. 68

Joanna Podgórska-Rykała

• Budżet wrażliwy na płeć w opinii przedstawicieli polskich urzędów gmin

str. 78

ORZECZNICTWO

Paweł Borszowski

• Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 6 kwietnia 2017 r. (II FSK 630/15); glosa aprobująca (trwałe związanie budynku z gruntem)

str. 85

SPRAWOZDANIA

Robert Gawłowski
Sprawozdanie z II Międzynarodowej Konferencji Naukowej: Miasta przyszłości. W poszukiwaniu nowego paradygmatu zarządzania i rozwoju, Włocławek 2 czerwca 2017 r.
str. 91

Table of Contents & Abstracts
str. 95

Wojciech Piątek, Andrzej Skoczylas
Czy wierzycielem w administracyjnym postępowaniu egzekucyjnym może zostać podmiot prawa prywatnego?
Przedmiotem rozważań niniejszego artykułu jest udzielenie odpowiedzi na pytanie o dopuszczalność powierzenia funkcji wierzyciela w administracyjnym postępowaniu egzekucyjnym podmiotowi prywatnemu. Pozytywna odpowiedź na to pytanie wynika wprost z art. 5 § 1 pkt 2 in fi ne ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Przepisy tej ustawy nie zostały jednak dostosowane do nadania uprawnień wierzyciela podmiotowi prywatnemu, co może prowadzić do komplikacji dotyczących obowiązkowego wszczynania tego postępowania, poszukiwania organu wyższego stopnia nad wierzycielem prywatnym oraz niebezpieczeństwa poniesienia przez ten podmiot wysokich kosztów egzekucyjnych.

Początek strony

Jacek Markowski
Zasady ponoszenia kosztów postępowania administracyjnego - zagadnienia wybrane
Przedmiot rozważań niniejszej publikacji stanowi analiza wybranych zagadnień dotyczących zasad ponoszenia kosztów w postępowaniu administracyjnym, w tym w szczególności podmiotów zobowiązanych do ich poniesienia. Wybrane zagadnienia z tego zakresu dotyczą ustalenia znaczenia pojęć winy strony, interesu strony oraz jej żądania dotyczącego przeprowadzenia dowodu, który nie wynika z ustawowego obowiązku organu prowadzącego postępowanie, jak również ustalenia podmiotu zobowiązanego do poniesienia kosztów postępowania w przypadku prowadzenia tego postępowania przez organ zastępczy. Lapidarność unormowań stwarza znaczne problemy interpretacyjne. Dokonana próba wykładni obowiązujących unormowań wskazuje na konieczność wąskiego rozumienia pojęcia winy strony oraz jej interesu, które wiążą się z poszczególnymi czynnościami postępowania, nie zaś z jego przedmiotem w znaczeniu materialnoprawnym.
W konkluzji sformułowano postulat de lege ferenda dotyczący m.in. uszczegółowienia istniejących w tej materii unormowań, w szczególności poprzez uregulowanie wprost zasady ponoszenia kosztów postępowania przez organ administracji, w sytuacji gdy przepisy szczególne nie stanowią inaczej.

Początek strony

Magdalena Wiśniewska
Wartość publiczna i zarządzanie wartością publiczną
Artykuł ma charakter przeglądowy, a rozważania prowadzone są w oparciu o literaturę polską i światową. Jego celem jest przybliżenie koncepcji wartości publicznej oraz wskazanie możliwości adaptacji tego pojęcia na procesy zarządcze w organizacjach publicznych w postaci rozwinięcia nowego podejścia do zarządzania – zarządzania wartością publiczną. Koncepcja wartości publicznej jest obecna w dyskursie naukowym ostatnich 20 lat i podlega ciągłym rozwinięciom oraz ewolucji. Jest jednak mało znana w polskiej literaturze przedmiotu, chociaż stanowi atrakcyjny wyznacznik działania organizacji sektora publicznego. Wartość publiczna ma dostarczać menedżerom publicznym nowej perspektywy przy ocenie podejmowanych działań i pozwolić na udoskonalenie procesów decyzyjnych właściwych dla sfery zarządzania publicznego. Koncepcja czerpie z dorobku poprzedzających ją podejść do zarządzania w sferze publicznej, ale wydaje się być wolna od ich niedostatków. W literaturze światowej mówi się już nie tylko o samej wartości publicznej, ale i o zarządzaniu wartością publiczną.

Początek strony

Lech Gniady
Roszczenia o wypłatę zaniżonych dotacji dla przedszkoli niepublicznych
Ustawa z 7.09.1991 r. o systemie oświaty już w pierwotnym brzmieniu przewidywała, że przedszkole niepubliczne otrzymuje dotacje z budżetu gminy (art. 90 ust. 1). W przepisach uregulowano również sposób wyliczenia wysokości dotacji, wskazując, że dotacje „przysługują w wysokości do 50% wydatków bieżących ponoszonych w przedszkolach lub szkołach publicznych tego samego typu w przeliczeniu na jednego ucznia”. Począwszy od 1991 r. ustawa o systemie oświaty była nowelizowana ponad stukrotnie, co pokazuje olbrzymią dynamikę zmian w zakresie prawa oświatowego w Polsce. Pomimo licznych nowelizacji, które nie ominęły również przepisów dotyczących dotacji dla przedszkoli niepublicznych, w aktualnym stanie prawnym konstrukcja dotacji jest analogiczna jak w pierwotnej wersji ustawy. Powyższej konstatacji nie zmienia również uchwalenie ustawy z 27.10.2017 r. o fi nansowaniu zadań oświatowych, która wprawdzie usuwa materię dotacyjną z ustawy o systemie oświaty, niemniej jednak nie wprowadza mechanizmu fi nansowania przedszkoli niepublicznych, opartego na innym modelu niż dotychczas. Ponieważ roszczenia związane z zaniżonymi dotacjami są w praktyce dochodzone za 10 lat wstecz, w niniejszej publikacji odniosę się do stanu prawnego zarówno poprzedzającego wejście w życie wymienionej wyżej ustawy, jak i obowiązującego po jej wejściu w życie.

Początek strony

Mariusz Kotulski
Dzwony kościelne jako źródło hałasu
Hałas jest obecnie jedną z podstawowych uciążliwości występujących w środowisku naturalnym i oddziałuje on na większą liczbę ludzi niż inne zanieczyszczenia. Wynika to z jego powszechności w środowisku, w którym żyjemy. Różnorodne dźwięki dosłownie nas otaczają. Towarzyszą nam w zasadzie w każdym miejscu i w każdym czasie. Część z nich generujemy sami bądź świadomie się na nie godzimy (słuchając np. muzyki). Inne są wytwarzane bez naszej woli i oddziałują na nas bez naszej zgody. Co więcej, natężenie hałasu w środowisku stale rośnie. Paradoksalnie związane jest to z postępującym rozwojem społeczno-gospodarczym, intensyfi kacją zabudowy oraz rozbudową infrastruktury technicznej. Nie budzi także wątpliwości negatywny wpływ hałasu na człowieka i to nie tylko na jego słuch (wpływ bezpośredni), ale także na inne aspekty jego zdrowia i ogólnej kondycji (wpływ pośredni). Nadmierny hałas, zwłaszcza oddziałujący w sposób długotrwały, ma duży wpływ na zmniejszoną wydajność pracy, powoduje rozdrażnienie, nadpobudliwość, utrudnia wypoczynek i koncentrację. Stałe oddziaływanie hałasu wpływa na cały organizm – na narząd słuchu, system nerwowy, powoduje zaburzenia snu, trawienia, zmiany akcji serca, ciśnienia krwi oraz rytmu oddychania.
Coraz częściej jednym ze źródeł hałasu, postrzeganym jako uciążliwe, są dzwony kościelne.

Początek strony

Tomasz Wołowiec
Dopuszczalność przekazania kompetencji burmistrza do wydawania decyzji administracyjnej o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi
W związku z wejściem w życie ustawy z 25.01.2013 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach od 1.07.2013 r. wiele rad gminy podjęło uchwały na podstawie art. 39 ust. 4 ustawy o samorządzie gminnym upoważniające – najczęściej – spółki komunalne do załatwiania indywidualnych spraw z zakresu administracji publicznej dotyczących gospodarowania odpadami komunalnymi. W ostatnim czasie w orzecznictwie sądów administracyjnych zaczęły się jednak pojawiać rozbieżności dotyczące dopuszczalności przekazywania na podstawie art. 39 ust. 4 ustawy o samorządzie gminnym kompetencji wójta (burmistrza, prezydenta miasta) do określenia w drodze decyzji administracyjnej, o której mowa w art. 6 ust. 1 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Początek strony

Rafał Czachor
Reformy ustroju samorządu terytorialnego Ukrainy od 1990 do 2016 r.
Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie procesu ewolucji pozycji ustrojowej samorządu terytorialnego na Ukrainie od momentu rozpoczęcia jego wdrażania. Analizie poddano ewolucję organizacji samorządu, odnosząc ją do zmieniających się koncepcji ustroju państwa, a przede wszystkim pozycji prezydenta, a także zakres obecnie wdrażanej reformy. Główna teza artykułu zawiera się w stwierdzeniu o upolitycznieniu kwestii istnienia samorządu i jego instrumentalnym wykorzystywaniu przez władze państwowe. W uwagach odnoszących się do zakresu bieżących reform wskazano zarówno na ich pozytywny wymiar, jak i na potencjalne zagrożenia, które wynikają z głębokiego kryzysu państwowości ukraińskiej.

Początek strony

Joanna Podgórska-Rykała
Budżet wrażliwy na płeć w opinii przedstawicieli polskich urzędów gmin
W niniejszym artykule zaprezentowane zostały opinie urzędników i lokalnych decydentów na temat budżetu wrażliwego na płeć (ang. gender budgeting). Autorka powołuje się na badania własne, które zostały przeprowadzone w celu scharakteryzowania prowadzonej przez polskie gminy szeroko pojmowanej polityki równości płci. Badanie, które swoim zasięgiem objęło ponad 75% wszystkich jednostek samorządu terytorialnego w Polsce zostało przeprowadzone w związku z zakończeniem kadencji organów stanowiących 2010–2014. Zasadniczym narzędziem badawczym była ankieta zawierająca 16 pytań otwartych, z których jedno dotyczyło budżetowania pod kątem płci. Celem owego pytania było sprawdzenie, czy polskie gminy uwzględniają perspektywę płci w procesie konstruowania budżetu, a jeśli nie w odniesieniu do całego planu fi nansowego, to czy robią to dla mniejszych wydatków budżetowych – konkretnych zadań. Autorka dociekała również, w jakich dokładnie obszarach urzędnicy planują wydatki z uwzględnieniem odmiennych potrzeb kobiet i mężczyzn, skąd biorą dane na temat odmiennych potrzeb, a także jak wygląda proces kontroli i późniejszej ewaluacji wydatkowania środków. Materiał empiryczny uzyskany za pomocą ankiety został poszerzony o dokładną analizę gminnych dokumentów (budżetów i sprawozdań z ich wykonania, innych uchwał, zarządzeń organu wykonawczego, regulaminów) oraz o wywiady telefoniczne i bezpośrednie z przedstawicielami wybranych (aktywnych na tym polu) gmin.

Początek strony

Paweł Borszowski
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 6 kwietnia 2017 r. (II FSK 630/15)
Skład orzekający: przewodniczący – sędzia NSA Andrzej Jagiełło, sędzia NSA Stefan Babiarz (sprawozdawca), sędzia del. WSA Katarzyna Wolna-Kubicka.
Należy przyjąć, że użyte w art. 1a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych i art. 3 pkt 2 ustawy – Prawo budowlane określenie „trwale związany z gruntem” nie powinno być rozumiane w znaczeniu, o którym mowa w art. 47 § 2 i 3 k.c. w zw. z art. 48 ustawy – Kodeks cywilny, lecz w znaczeniu językowym.

Początek strony