Samorząd Terytorialny - Nr 12/2013

KONKURS

Ogłoszenie o XI edycji Konkursu im. Prof. Michała Kuleszy, organizowanego przez Wolters Kluwer i Redakcję "Samorządu Terytorialnego", na najlepsze rozprawy doktorskie oraz prace magisterskie i prace licencjackie, obronione w 2013 r. - przypomnienie
str. 5

ARTYKUŁY

Hubert Izdebski

• Pozycja ustrojowa Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego

str. 7

Katarzyna Dojwa

• Straże gminne (miejskie) a ochrona porządku publicznego

str. 21

Łukasz Lewkowicz

• Perspektywy rozwoju euroregionów pogranicza polsko-słowackiego

str. 34

Dominik Sypniewski

• Zastosowanie doktryny state action do działalności samorządu gminnego w zakresie świadczenia usług publicznych

str. 53

Beata Madej

• Organ gminy jako administracyjny organ egzekucyjny

str. 64

ORZECZNICTWO

Aleksander Jakubowski

• Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 9 maja 2013 r. (II OSK 778/13); glosa aprobująca

str. 77

RECEZNJE I OMÓWIENIA

Jerzy Kolarzowski
Stanisław Faliński, Warszawski samorząd terytorialny w latach 1990-2002. Geneza, ustrój, idee ustrojowe, aktywność (Warszawa 2013, Wydawnictwo Difin)
str. 85

PRZEGLĄD PIŚMIENNICTWA

Opracowała Justyna Przedańska
str. 89

Table of Contents & Abstracts
str. 92

Hubert Izdebski
Pozycja ustrojowa Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego
Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Terytorialnego funkcjonuje od 20 lat. Od 2005 r. Komisja ma pełne umocowanie ustawowe, uprzednio, od 1997 r. znajdując podstawę prawną funkcjonowania w rozporządzeniu Rady Ministrów wydanym z upoważnienia ustawy o Radzie Ministrów. Mimo początkowej ułomności umocowania prawnego od początku stanowi ona instrument dialogu pomiędzy rządem i przedstawicielami samorzutnie zorganizowanego środowiska samorządowego, jak również wyraz kohabitacji rządu wyrażającego interes państwa oraz - zróżnicowanego politycznie, wyrażającego interesy regionalne i lokalne - samorządu terytorialnego. Obecną pozycję ustrojową Komisji autor, kierując się konstytucyjnym statusem samorządu terytorialnego, określa jako pozycję instrumentu współdziałania tych dwóch odrębnych rodzajów władz publicznych w ramach władzy wykonawczej.

Początek strony

Katarzyna Dojwa
Straże gminne (miejskie) a ochrona porządku publicznego
Straże gminne funkcjonują w Polsce na podstawie ustawy z 1997 r. Zasadność tworzenia straży jest pochodną sfer działań samorządu gminnego, które na gminę nakładają obowiązki z zakresu porządku publicznego oraz bezpieczeństwa obywateli. Decyzja o stworzeniu straży gminnej leży w kompetencji gminy, która finansuje jej działanie. W sytuacji gdy władze gminy dochodzą do wniosku o dysfunkcyjności straży, w gestii rady gminy pozostaje także jej likwidacja. Autorka podkreśla, że ponad 15 lat istnienia straży gminnych (miejskich) świadczy o tym, iż wpisały się one w lokalny pejzaż, co nie oznacza jednak braku sytuacji konfliktowych, problemów kompetencyjnych, problemów z legitymacją społeczną działań strażników. Z perspektywy samorządowej stanowią one wartościowe rozwiązanie, niemniej należy pamiętać i o zmianach instytucjonalnych, którym podlegają, i o tych planowanych w przyszłości.

Początek strony

Łukasz Lewkowicz
Perspektywy rozwoju euroregionów pogranicza polsko-słowackiego
W artykule autor opisuje perspektywy rozwoju euroregionów pogranicza polsko-słowackiego - Karpackiego, Tatry i Beskidy. Przedmiotem rozważań pierwszej części tekstu jest istota współpracy terytorialnej i uwarunkowania polsko-słowackiej współpracy oraz planowane przez Unię Europejską zmiany sposobu finansowania współpracy terytorialnej w budżecie na lata 2014-2020. W dalszej części autor poddaje analizie propozycje przekształceń instytucjonalno-prawnych badanych euroregionów. Szczególną uwagę poświęca nowej inicjatywie prawnej UE - europejskim ugrupowaniom współpracy terytorialnej (EUWT). Następnie charakteryzuje tworzące się obecnie EUWT Tatry i TRITIA, jak również opisuje autorską inicjatywę Euroregionu Karpackiego - "Karpacki Horyzont 2013".

Początek strony

Dominik Sypniewski
Zastosowanie doktryny state action do działalności samorządu gminnego w zakresie świadczenia usług publicznych
Jednym z problemów prawa antymonopolowego jest zakres jego zastosowania do działalności prowadzonej przez państwo. Istotą doktryny state action jest określenie, kiedy państwo może podejmować działania ograniczające konkurencję. Jednym z obszarów zastosowania doktryny state action jest działalność samorządu gminnego w zakresie usług publicznych. Artykuł przedstawia rozwój i ewolucję doktryny w orzecznictwie Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych i Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz wskazuje na problemy jej zastosowania na gruncie obowiązującej w Polsce ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Autor prezentuje stanowisko, że ochrona konkurencji nie jest wartością bezwzględną, a ochrona interesu publicznego może uzasadniać wyposażenie rady gminy w uprawnienia prowadzące do ograniczenia konkurencji.

Początek strony

Beata Madej
Organ gminy jako administracyjny organ egzekucyjny
Problematyka organów jednostek samorządu terytorialnego jako organów administracji publicznej jest często podnoszona w doktrynie i praktyce. Znacznie rzadziej przedstawia się status tej kategorii organów jako organów egzekucyjnych. Dlatego zagadnienie to jest przedmiotem zainteresowania autorki, która w artykule ogranicza rozważania do organu gminy mającego kompetencje w zakresie egzekucji administracyjnej zarówno obowiązków niepieniężnych, jak i pieniężnych. Analizując obowiązujące w przedmiotowym zakresie rozwiązania prawne, autorka zwróciła uwagę na konieczność zmian ze względu na występujące niejednokrotnie na ich podstawie praktyczne problemy.

Początek strony

Aleksander Jakubowski
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 9 maja 2013 r. (II OSK 778/13)
Skład orzekający: przewodniczący - sędzia NSA Zofia Flasińska (sprawozdawca), sędzia del. NSA Tomasz Zbrojewski, sędzia NSA Maria Czapska-Górnikiewicz
Przedstawienie kandydata na miejsce w komisji rewizyjnej jest wprawdzie uprawnieniem, a nie obowiązkiem klubu, lecz radni zrzeszeni w klubie, jako reprezentanci mieszkańców powiatu (gminy) działający w interesie publicznym, powinni z tego uprawnienia korzystać. Jeżeli jednak klub radnych nie korzysta z zagwarantowanego mu przez art. 16 ust. 2 ustawy o samorządzie powiatowym (art. 18a ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym) uprawnienia i odmawia wskazania swojego przedstawiciela do komisji rewizyjnej, to komisja ta powinna zostać powołana przez radę powiatu (gminy) z pominięciem przedstawiciela tego klubu. Nieskorzystanie przez klub radnych z ustawowego prawa do posiadania swojego przedstawiciela w komisji rewizyjnej nie może bowiem uniemożliwiać utworzenia komisji i prowadzić do paraliżowania pracy rady powiatu (gminy).

Początek strony