Samorząd Terytorialny - Nr 3/2013

ARTYKUŁY

Jerzy Regulski

• Samorządność i społeczeństwo obywatelskie - kilka pytań i wiele wątpliwości

str. 5

Katarzyna Zajda

• Władza lokalna, organizacje pozarządowe i przedsiębiorcy - współdziałanie na rzecz rozwoju wsi. Studium przypadku gmin wiejskich powiatu radomszczańskiego

str. 10

Grażyna Piechota

• Jednostki pomocnicze w strukturach zarządzania polską gminą (analiza funkcjonowania jednostek pomocniczych w śląskich miastach na prawach powiatu)

str. 21

Jan Gola, Grzegorz Klich

• Pojęcie mienia publicznego - dylematy

str. 36

Joanna Uliasz

• Prawo do prywatności osób pełniących funkcje publiczne

str. 51

ORZECZNICTWO

Dawid Sześciło

• Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 19 grudnia 2012 r. w sprawie C-159/11, Azienda Sanitaria Locale di Lecce, Universita del Salento v. Ordine degli Ingegneri della Provincia di Lecce i in.

str. 63

Jarosław Olesiak, Łukasz Pajor

• Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 8 maja 2012 r. (II OSK 401/12), glosa częściowo aprobująca

str. 66

DYLEMATY

Antoni Jeżowski

• Litera prawa

str. 75

SPRAWOZDANIA

Jakub Kociubiński, Bartosz Olszewski
Konferencja naukowa "Mediacje w społeczeństwie otwartym. Prawne, społeczne i ekonomiczne aspekty prowadzenia mediacji w obszarze działania władz publicznych", Wrocław, 21-22 października 2011 r.
str. 85

PRZEGLĄD PIŚMIENNICTWA

Opracowała Justyna Przedańska
str. 89

Table of Contents & Abstracts
str. 92

Jerzy Regulski
Samorządność i społeczeństwo obywatelskie - kilka pytań i wiele wątpliwości
Czy społeczeństwo obywatelskie to zdolność obywateli do kierowania własnym państwem, czy też zdolność do załatwiania własnych spraw poza jego strukturami? Czy działania obywatelskie to tylko te, które podejmują organizacje pozarządowe? A więc, czy udział w samorządzie jest działaniem obywatelskim? Na czy polegają różnice mandatu władz lokalnych i organizacji pozarządowych? Zdaniem autora właśnie na takie pytania musimy sobie odpowiedzieć, jeśli chcemy zwiększać udział obywateli w działalności publicznej, jeśli chcemy nadać naszemu samorządowi bardziej "obywatelski" charakter.

Początek strony

Katarzyna Zajda
Władza lokalna, organizacje pozarządowe i przedsiębiorcy - współdziałanie na rzecz rozwoju wsi. Studium przypadku gmin wiejskich powiatu radomszczańskiego
Reprezentanci władzy lokalnej, organizacji pozarządowych i przedsiębiorców mogą współpracować w ramach partnerstwa. Jego przykładem, dość powszechnie występującym na obszarach wiejskich, są lokalne grupy działania. Wspierają one jednostki samorządu terytorialnego m.in. w niwelowaniu społeczno-gospodarczych problemów wsi. Są jednak obszary nieobjęte ich wsparciem - przykładem jest powiat radomszczański w województwie łódzkim. W artykule autorka przedstawia relacje pomiędzy władzami lokalnymi gmin wiejskich, przedsiębiorcami i organizacjami pozarządowymi z tego obszaru oraz ocenia ich szanse na partnerską współpracę na rzecz rozwoju wsi.

Początek strony

Grażyna Piechota
Jednostki pomocnicze w strukturach zarządzania polską gminą (analiza funkcjonowania jednostek pomocniczych w śląskich miastach na prawach powiatu)
W artykule autorka analizuje udział jednostek pomocniczych w procesie zarządzania gminą na podstawie wyników badań zrealizowanych przy jej udziale w 2011 r. w wybranych miastach województwa śląskiego. Autorka opisuje funkcjonowanie jednostek pomocniczych (dzielnic i osiedli) z uwzględnieniem procesów ich komunikowania się z lokalną społecznością, przywołując opinie lokalnych liderów bezpośrednio zaangażowanych w funkcjonowanie jednostek zarówno na temat praktycznego działania jednostek, jak i sugerowanych zmian, które pozwalałyby na bardziej efektywne zarządzanie jednostkami i wzmocnienie ich roli w strukturach samorządu.

Początek strony

Jan Gola, Grzegorz Klich
Pojęcie mienia publicznego - dylematy
W artykule autorzy charakteryzują mienie publiczne, które ma specyficzny, instrumentalny charakter uwarunkowany interesem publicznym. Omawiają różnice między własnością, mieniem oraz majątkiem, wskazują podstawowe cechy mienia państwowego, mienia samorządowego (komunalnego) oraz mienia prywatnego oraz wyodrębniają mienie publiczne w znaczeniu podmiotowym i przedmiotowym, odnosząc się przy tym do kryterium funkcjonalnego. Autorzy przedstawiają także trzy kategorie mienia publicznego: powszechne, służące administracji i skarbowe, oraz analizują zasady podzielności i niepodzielności mienia publicznego, przybliżając tym samym aspekty zasady prawidłowego zarządu mieniem publicznym.

Początek strony

Joanna Uliasz
Prawo do prywatności osób pełniących funkcje publiczne
Główny wątek artykułu to relacja dwóch gwarantowanych w Konstytucji RP praw: prawa do prywatności osób pełniących funkcje publiczne oraz podmiotowego prawa dostępu obywatela do informacji. Autorka omawia zakres ochrony prywatności, kwestię braku w ustawodawstwie jednolitej definicji legalnej osoby pełniącej funkcje publiczne oraz dylematy pojawiające się przy rozstrzyganiu o pierwszeństwie tych konkurujących ze sobą konstytucyjnych praw. Analizując orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego i sądów powszechnych, formułuje ponadto kilka uwag mających za cel doprecyzowanie warunków usprawiedliwionej ingerencji w prywatność osób pełniących funkcje publiczne.

Początek strony

Dawid Sześciło
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 19 grudnia 2012 r. w sprawie C-159/11, Azienda Sanitaria Locale di Lecce, Universita del Salento v. Ordine degli Ingegneri della Provincia di Lecce i in.
1. Prawo Unii Europejskiej w dziedzinie zamówień publicznych umożliwia pominięcie procedury zamówieniowej w przypadku zawarcia umowy, na mocy której podmioty publiczne ustanawiają między sobą współpracę, jeżeli przedmiotem takiej umowy jest zapewnienie wykonania misji publicznej wspólnej dla tych podmiotów.
2. Umowa ta musi jednak służyć wyłącznie realizacji celów leżących w interesie publicznym, a ponadto nie może prowadzić do uprzywilejowania prywatnego usługodawcy względem jego konkurentów.

Początek strony

Jarosław Olesiak, Łukasz Pajor
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 8 maja 2012 r. (II OSK 401/12)
Skład orzekający: przewodniczący - sędzia NSA Jerzy Stelmasiak, sędzia NSA Małgorzata Stahl (sprawozdawca), sędzia WSA Grzegorz Czerwiński
1. Odmawianie radnym możliwości cofnięcia oświadczenia woli, dotkniętego poważnymi wadami, z braku odpowiedniej publicznoprawnej regulacji byłoby rozwiązaniem stawiającym radnych w sytuacji gorszej niż sytuacja osób składających cywilnoprawne oświadczenia woli.
2. Waga aktów wyborczych sprawia, że ewentualne cofnięcie oświadczenia woli o zrzeczeniu się mandatu nie może być swobodne, może wystąpić tylko w sytuacjach szczególnych i tylko przed podjęciem przez organ stanowiący uchwały stwierdzającej wygaśnięcie mandatu. Ocena, czy wystąpiły takie szczególne okoliczności uzasadniające - z uwagi na poważną wadę oświadczenia woli - dopuszczalność jego cofnięcia, należy do organu stanowiącego, który powinien posiłkowo posłużyć się przepisami kodeksu cywilnego (art. 61 i art. 82-88).

Początek strony

Antoni Jeżowski
Litera prawa
Każda profesja, wykonawcy każdego zawodu, mają swój specyficzny język, czasem zwany żargonem. Tak też jest w środowisku prawników. Ale nie zawsze jest to kod odczytywany w tzw. normalnych warunkach. Okazuje się - zdaniem autora - że język prawa nie zawsze jest językiem prawników. Niekiedy to wina zbyt mobilnego polskiego prawa - nawet najgorliwsi jego wyznawcy nie nadążają za zmianami w nim zachodzącymi; czasem to efekt ignorancji i lekceważenia spraw takimi, jak je nazywa język prawa. Artykuł stanowi doskonały powód do tego, by zatrzymać się na chwilę i zastanowić, czy instytucje powołane do przestrzegania litery prawa są/powinny jej być bezgranicznie wierne.

Początek strony