Przegląd Prawa Handlowego - Nr 8/2017 [300]

Wojciech J. Kocot, Dawid Buszmak

• Przekształcenie spółki handlowej będącej właścicielem nieruchomości rolnej

str. 4

Piotr Pinior

• Wygaśnięcia mandatu członków organu spółki kapitałowej w świetle najnowszego orzecznictwa Sądu Najwyższego

str. 12

Marek Krzysztof Kolasiński

• Ugody patentowe o odwróconej płatności jako porozumienia o antykonkurencyjnym celu

str. 17

Eligiusz Jerzy Krześniak

• Specyfika arbitrażu sportowego i przydatność stosowanych w nim reguł przy konstruowaniu regulaminów innych sądów polubownych

str. 23

Dominik Horodyski

• Rola amicus curiae w arbitrażu inwestycyjnym

str. 34

Dariusz Kiełb

• Podniesienie wynagrodzenia twórcy na podstawie art. 44 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych

str. 41

Grzegorz Pawłowski

• Zawieranie infrastrukturalnych umów inwestycyjnych z wykorzystaniem warunków kontraktowych FIDIC

str. 47

Maria Dunajska-Buniak

• Klauzula nettingu upadłościowego w świetle regulacji krajowych i tendencji europejskich

str. 53

Wojciech J. Kocot, Dawid Buszmak
Przekształcenie spółki handlowej będącej właścicielem nieruchomości rolnej
Przepisy ustawy z 11.04.2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego, znowelizowane na mocy art. 7 ustawy z 14.04.2016 r. o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw, z uwagi na poważne słabości techniki prawodawczej oraz zasad logiki prawniczej nie poddają się jednoznacznej i racjonalnej wykładni językowej. Przy ich interpretacji niezbędne jest zatem stosowanie przede wszystkim reguł wykładni funkcjonalnej, a w mniejszym zakresie także wykładni teleologicznej. W przypadku korporacyjnego przekształcenia spółki handlowej, będącej właścicielem nieruchomości rolnej, zasadnicze wątpliwości budzi w pierwszej kolejności istnienie bezwzględnego obowiązku uzyskania na takie przekształcenie zgody (dalej Zgoda) prezesa Agencji Nieruchomości Rolnych (dalej Agencja, ANR), stosownie do procedury opisanej w art. 2a ust. 4 u.k.u.r., oraz uprzedniego zaoferowania nieruchomości rolnej rolnikom indywidualnym. W razie odpowiedzi negatywnej należałoby dalej rozważyć, czy w sytuacji, o której wyżej mowa, ANR przysługiwałoby "jedynie" prawo nabycia takiej nieruchomości, o którym mowa w art. 4 ust. 1 u.k.u.r. (dalej prawo wykupu). Odpowiedź na tak postawione pytania wymaga wstępnego ustalenia wzajemnych zakresów regulacji art. 2a i 4 u.k.u.r., a także interpretacji - istotnego dla stosowania całej ustawy - pojęcia "nabycia nieruchomości rolnej", którego legalna definicja w art. 2 pkt 7 u.k.u.r. jest następnie, w sposób wadliwy, "rozpraszana" w kolejnych (oddalonych od siebie) przepisach. Z uwagi na ograniczenie stosowania prawa pierwokupu tylko do umów sprzedaży nieruchomości rolnej, regulację tego prawa podmiotowego pozostawiono poza zakresem rozważań (zob. m.in. art. 3 i 3a u.k.u.r.). Odrębnego opracowania wymagałyby także samo ratio legis uchwalenia ustawy nowelizującej oraz jej zgodność z Konstytucją RP i naszymi zobowiązaniami międzynarodowymi (prawem unijnym). Te istotne kwestie zostaną poniżej jedynie zasygnalizowane, służąc szerszej refleksji nad jakością prawa stanowionego obecnie w naszym kraju.

Początek strony

Piotr Pinior
Wygaśnięcie mandatu członków organu spółki kapitałowej w świetle najnowszego orzecznictwa Sądu Najwyższego
Wygaśnięcie mandatu członka organu spółki kapitałowej stanowiło w ostatnim czasie przedmiot licznych wypowiedzi przedstawicieli doktryny i stało się przedmiotem orzeczeń sądowych. Wyjątkowo problematyczna okazała się kwestia ustalenia momentu wygaśnięcia mandatu w związku upływem kadencji czy też kwestia ustalenia skutecznego sposobu złożenia rezygnacji prowadzącej do wygaśnięcia mandatów. Określenie zasad wygaśnięcia mandatu jest istotne z punktu widzenia bezpieczeństwa obrotu oraz ochrony interesów samej spółki i jej funkcjonariuszy, dlatego przesądzenie tych kwestii ma ogromne znaczenie dla praktyki obrotu gospodarczego. Wobec powyższego najnowsze orzecznictwo Sądu Najwyższego (dalej SN) odnoszące się do tych kwestii wychodzi naprzeciw potrzebom praktyki i powinno doprowadzić do ujednolicenia spornych dotychczas kwestii.

Początek strony

Marek Krzysztof Kolasiński
Ugody patentowe o odwróconej płatności jako porozumienia o antykonkurencyjnym celu
Ugody patentowe o odwróconej płatności to umowy, na podstawie których potencjalny konkurent uprawnionego z patentu zobowiązuje się nie kwestionować patentu i nie wprowadzać na rynek produktów konkurencyjnych wobec dóbr nim chronionych w zamian za wynagrodzenie (Reverse Payment Settlements - dalej RPS). Kwestia zakwalifikowania przedmiotowych ugód jako porozumień, których celem jest zapobieżenie, ograniczenie lub zakłócenie konkurencji wewnątrz rynku wewnętrznego ma bardzo duże znaczenie praktyczne. Uznanie, że dla oceny legalności przedmiotowych porozumień zbędne jest określenie ich skutków, prowadzi do zakwestionowania niezbędności dokonywania bezpośredniej oceny siły patentu w sprawach antymonopolowych. Przyjęcie odmiennego rozwiązania mogłoby skutkować powstaniem konieczności ustalania, czy w razie niezawarcia RPS podmioty chcące wprowadzić na rynek leki generyczne mogłyby to uczynić bez naruszania patentów. Postawienie przed podmiotami egzekwującymi prawo antymonopolowe wymagania przeprowadzenia dowodu w tym względzie doprowadziłoby do ogromnego skomplikowania przedmiotowych spraw antymonopolowych, co najczęściej skutecznie zniechęcałoby je do kwestionowania legalności wskazanej praktyki. Warto zatem zbadać stanowisko organów unijnych w tym zakresie. Kwestia ta ma ogromne znaczenie gospodarcze i jest interesująca z teoretycznego punktu widzenia. Zauważyć należy, że wyrok Sądu w sprawie Lundbeck idzie w kierunku odmiennym niż przewidywania doktrynalne formułowane przed jego wydaniem.

Początek strony

Eligiusz Jerzy Krześniak
Specyfika arbitrażu sportowego i przydatność stosowanych w nim reguł przy konstruowaniu regulaminów innych sądów polubownych
W niniejszym tekście omówiono specyfikę arbitrażu sportowego w ujęciu systemowym, analizując poszczególne rozwiązania prawne na tle zasad arbitrażu handlowego oraz roli sądów powszechnych. Tekst stanowi uzupełnienie rozważań dotyczących niezależności i bezstronności arbitra w arbitrażu handlowym oraz w arbitrażu sportowym, opublikowanych w nr 3/2017 "Przeglądu Prawa Handlowego", i stanowi razem z nimi jedną całość. W niniejszym tekście reguły dotyczące arbitrażu sportowego zestawiono z art. 26 ustawy o Prokuratorii Generalnej Rze czypospolitej Polskiej (który wszedł w życie 1.07.2017 r.). Na mocy tego przepisu przy Prokuratorii Generalnej został powołany sąd polubowny rozpatrujący spory podmiotów z udziałem Skarbu Państwa. Jak można przypuszczać, sąd polubowny przy Prokuratorii Generalnej - ze względu na prawdopodobny faktyczny przymus korzystania z jego usług przez liczne podmioty pozostające w jego "jurysdykcji" - może spowodować, że stanie się on jednym z dominujących sądów polubownych w Polsce. Analiza stosownych przepisów oraz praktyki funkcjonowania sądów polubownych w sporcie wskazują jednocześnie na to, że "zapożyczają" one w praktyce elementy z publicznoprawnego i sformalizowanego modelu rozwiązywania sporów przez sądy powszechne w większym stopniu niż sądy polubowne rozpatrujące spory handlowe. Dlatego też niektóre doświadczenia wyniesione z arbitrażu sportowego mogą zostać wykorzystane przy tworzeniu regulaminu sądu polubownego przy Prokuratorii Generalnej, w większym jak się wydaje stopniu niż doświadczenia wyniesione z arbitrażu handlowego, z natury swojej opartym na restrykcyjnie przestrzeganej zasadzie dobrowolności.

Początek strony

Dominik Horodyski
Rola amicus curiae w arbitrażu inwestycyjnym
Udział amicus curiae, czyli podmiotu niebędącego stroną postępowania w międzynarodowym arbitrażu inwestycyjnym, pomimo kontrowersji, wydaje się obecnie ugruntowany. Z uwagi na istotne problemy związane z tą instytucją, doktryna międzynarodowego prawa inwestycyjnego poświęciła wiele miejsca przede wszystkim na uzasadnienie występowania amicus curiae w postępowaniu arbitrażowym w świetle wzmocnienia transparentności tego postępowania, procedurę związaną z możliwością przyjęcia stanowiska przez trybunał arbitrażowy czy też przesłanki, którymi trybunał kieruje się przy decydowaniu o dopuszczeniu amicus curiae do postępowania. Stosunkowo niewiele uwagi poświęcono jednak analizie konsekwencji udziału osoby trzeciej w postępowaniu oraz faktycznemu wpływowi stanowiska osoby trzeciej na ostateczny wyrok trybunału arbitrażowego oraz na zagrożenia, szczególnie w postaci wzrostu kosztów postępowania, związane z udziałem osoby trzeciej. Celem artykułu jest przedstawienie amicus curiae jako instytucji występującej w różnych systemach prawnych, a zatem ważnej systemowo, lecz, równocześnie, instytucji, której doniosłość praktyczna, przejawiająca się w postaci wpływu osób trzecich na rozstrzygnięcie sporu, nie jest znaczna w porównaniu do obciążenia spowodowanego generowanymi kosztami dla stron postępowania.

Początek strony

Dariusz Kiełb
Podniesienie wynagrodzenia twórcy na podstawie art. 44 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych
Jedną z naczelnych zasad prawa autorskiego stanowi zasada ochrony twórcy. Twórca, który przeniósł prawa autorskie majątkowe (udzielił licencji) odpłatnie, może, w razie powstania rażącej dysproporcji między jego wynagrodzeniem a korzyściami nabywcy (licencjobiorcy), żądać podniesienia jego wynagrodzenia. Rozważenia wymaga jednak kwestia, czy twórcy, który otrzymał wynagrodzenie w postaci świadczenia niepieniężnego, będzie przysługiwało takie roszczenie.

Początek strony

Grzegorz Pawłowski
Zawieranie infrastrukturalnych umów inwestycyjnych z wykorzystaniem warunków kontraktowych FIDIC
Na gruncie obecnie obowiązującego porządku prawnego infrastrukturalna umowa inwestycyjna nie została wprost objęta regulacją normatywną. Jej funkcjonowanie w obrocie kształtowane jest przez budowlaną praktykę inwestycyjną współtworzoną dostępnymi ogólnymi warunkami umów. W rozmaity sposób wkomponowywane są one do kreowanych stosunków zobowiązaniowych, rzutując na ostateczną treść dokonanej czynności prawnej, zaś płynące stąd skutki mogą, ale nie zawsze muszą, być dla stron odmienne.

Początek strony

Maria Dunajska-Buniak
Klauzula nettingu upadłościowego w świetle regulacji krajowych i tendencji europejskich
W ostatnim czasie netting upadłościowy stał się po raz kolejny przedmiotem zabiegów legislacyjnych ze względu na wejście w życie z dniem 1.01.2016 r. ustawy z 15.05.2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne. Instytucja nettingu upadłościowego jest także omawiana szeroko na forum międzynarodowym, do czego przyczynek dał wyrok niemieckiego Federalnego Trybunału Sprawiedliwości z 9.06.2016 r., w którym część klauzul nettingowych uznano za bezskuteczne. Celem niniejszego artykułu jest analiza charakteru prawnego klauzuli nettingu upadłościowego jako formy zabezpieczenia przed niewypłacalnością kontrahenta w świetle art. 85 ustawy z 28.02.2003 r. - Prawo upadłościowe i art. 250 pr. restr., a także przegląd te ndencji europejskich na przykładzie nowelizacji niemieckiego prawa upadłościowego z grudnia 2016 r.

Początek strony

Back to top

Back to top

Back to top

Back to top

Back to top

Back to top

Back to top

Back to top